Azerbaycan ile Ermenistan arasında uzun süredir devam eden gerginlik, kalıcı bir barış anlaşmasıyla sonuçlanması beklenirken, süreçte yaşanan tıkanıklık dikkat çekiyor. Ermenistan'ın barışa hazır olduğu, Türkiye'nin de ilişkilerde iyimser bir yaklaşım sergilediği bu dönemde, Azerbaycan'ın İsrail ile olan stratejik yakınlığı bölgesel denklemi karmaşık hale getiriyor. Peki, barış sürecinin önündeki asıl engel ne?

Barışın Önündeki Engeller: Ermenistan Anayasası mı, İsrail Faktörü mü?

Barış görüşmelerinin tıkanmasında farklı faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor. Bazılarına göre Ermenistan Anayasası'nda yer alan ve Dağlık Karabağ'ı Ermenistan toprağı olarak gören ifadeler, Azerbaycan'ın taviz vermemesine neden oluyor. Ancak, uzmanlar asıl sorunun görünmeyen bir diplomatik istikrar hesabında yattığını belirtiyor. Azerbaycan'ın İsrail ile olan yakın ilişkileri, bölgesel güç dengelerini değiştirebilecek potansiyele sahip. Bu durum, Ermenistan ve destekçileri tarafından endişeyle karşılanıyor.

İsrail'in Azerbaycan'a sağladığı askeri teknoloji ve istihbarat desteği, Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan'ın başarısında önemli rol oynamıştı. Bu işbirliği, bölgedeki güç dengesini Azerbaycan lehine çevirirken, Ermenistan'ın manevra alanını daraltıyor. Dolayısıyla, barış masasında Ermenistan'ın eli zayıflarken, Azerbaycan daha istekli bir tutum sergiliyor.

Türkiye'nin Rolü ve Beklentiler

Türkiye, Azerbaycan ile yakın ilişkileri sayesinde bölgede önemli bir aktör konumunda. Türkiye'nin barış sürecine dahil olması, taraflar arasındaki güvenin artmasına ve müzakerelerin kolaylaşmasına yardımcı olabilir. Ancak, Türkiye'nin de bölgedeki çıkarları ve dengeleri gözetmesi gerekiyor. Bu nedenle, Türkiye'nin arabuluculuk rolü, hassas bir denge üzerinde yürütülmeli.

Barış sürecinin hızlanması için atılması gereken adımlar şunlar:

• Taraflar arasında güven ortamının yeniden tesis edilmesi
• Ermenistan Anayasası'ndaki tartışmalı ifadelerin gözden geçirilmesi
• Azerbaycan'ın İsrail ile ilişkilerinin bölgesel etkilerinin değerlendirilmesi
• Uluslararası toplumun barış sürecine daha aktif destek vermesi

Sonuç: Barış Umudu Hala Var mı?

Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış süreci, karmaşık ve çok boyutlu bir yapıya sahip. Taraflar arasındaki güvensizlik, bölgesel güç dengeleri ve dış aktörlerin etkileri, sürecin önündeki engelleri oluşturuyor. Ancak, barış umudunu tamamen kaybetmemek gerekiyor. Diplomatik çabaların sürdürülmesi, taraflar arasında diyalog kanallarının açık tutulması ve uluslararası toplumun desteğiyle, kalıcı bir barış anlaşmasına ulaşmak mümkün olabilir. Aksi takdirde, bölgedeki gerginliklerin devam etmesi ve yeni çatışmaların yaşanması kaçınılmaz olabilir.