Deniz Ömrünü Muhafaza Derneği Lideri Volkan Narcı, Marmara’dan başlayıp Akdeniz’de tamamladığı 90 günlük deniz seferi boyunca, denizlerdeki ortak biyolojik cinsleri inceledi, bilim insanları ve balıkçılarla sıkıntıları ve tahlil tekliflerini görüştü.
“Marmara’dan Akdeniz’e Sürdürülebilirlik Serüveni” ismini verdiği proje için temmuz ayında Heybeliada’dan yelkenli tekneyle yola çıkan Narcı, Marmara Denizi, Ege ve Akdeniz’de, bin 700 deniz mili kat etti.
90 günlük seyahati boyunca 180’den fazla dalış gerçekleştirerek deniz ekosistemini izleme fırsatı bulan Narcı, müşahedelerini AA muhabiriyle paylaştı.
Marmara Denizi’ni ekosistemi, biyoçeşitliliği ve doğal zenginlikleriyle olağanüstü bir deniz olarak nitelendiren Narcı, “Biz uzun yıllardır Marmara Denizi’nin biyoçeşitliliği üzerine çalışan bir kurumuz. Buradaki mercanlarla, balık çeşitliliğiyle, muhafaza alanlarıyla ilgili birçok çalışma yapılıyor ve bunların temelinde Akdeniz kökenli cinsler var. Marmara Denizi’nin üstü Karadeniz, altı Akdeniz ve ortak canlılar burada. Dalgıçlar olarak Marmara Denizi’ni görüyoruz lakin ‘Bunu insanlara nasıl ulaştırabiliriz?’ sorusunun yanıtı bu seyahate başlamak olacaktı.” değerlendirmesini yaptı.
“MARMARA VARSA KARADENİZ VAR”
Heybeliada’dan başladığı seyahatini, Marmara Denizi’nin batısından devam ederek Gökçeada ve Bozcaada üzerinden sürdürüp Kekova’da tamamladığını, dönüşü ise doğu Marmara üzerinden gerçekleştirdiğini belirten Narcı, sürdürülebilirliği odağına alan bir program yaptığını, teknede atıkları ayrıştırarak karbon ayak izini düşürdüğünü söyledi.
Sahil Güvenlik Komutanlığının kendisine takviye olduğunu, verdiği molalarda İstanbul Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi ve Ege Üniversitesinden bilim insanları ile STK temsilcileri ve balıkçılarla görüşme imkanı bulduğunu anlatan Narcı, projenin en değerli yanlarından birinin tarafları bir ortaya getirmek olduğuna değindi.
Narcı, şöyle devam etti:
“Marmara Denizi ortak bir deniz, ortak çeşitler var, o vakit ortak kültürümüz olmalı. Yolda, üniversitelerden uzmanlarla, profesörlerle, bilim insanlarıyla röportajlar yaptık, birebir soruları sorduk. Balıkçılarla, balıkçı kooperatif liderleriyle bir ortaya geldik, onlara da tıpkı soruları sorduk. Bölgede çalışan STK’lere de birebirini sorduk. Dedik ki ‘Marmara neden kıymetli?’ 25 uzmanın ve balıkçının ortak sözü şu oldu: ‘Marmara varsa Akdeniz var, Marmara varsa Karadeniz var.’ Yani, Akdeniz ve Ege’nin son sığınağı Marmara Denizi.”
.
Dalışlardaki müşahedeleri hakkında bilgi veren Narcı, “Pina, Akdeniz endemiği bir tiptir, Akdeniz’deki dalışlarımızda daima pinaları meyyit gördük. Lakin Marmara’da pinalar yaşıyor. Akdeniz’de 70’ten fazla noktada dalış yaptık. Muhakkak başlı araştırmalar aslında var, çok bedelli bilim insanları bunları yapıyor fakat bir seferde bu kadar uzun bir rota Türkiye’de birinci. Makine kullanmadan, yelkenle, fırtınalarla… Bu projenin en temel emeli, ortak kültürler ve ortak canlıları bir ortaya getirmekti.” diye konuştu.
“TEKNELER ATIKLARINI DENİZE BIRAKIYOR”
Marmara Denizi’nde ektikleri mercanların benzerilerini Çanakkale ve Ayvalık’ta gördüğünü vurgulayan Narcı, Akdeniz’de bu cinslerin, 90 metre üzere derinliklerde bulunduğunu, yeniden Akdeniz’de kimi sünger çeşitleri hastalanmış ve jenerasyonu tehlike altındayken Marmara’da yaşayabildiğini aktardı.
Narcı, şöyle konuştu:
“Akdeniz’de hangi deniz tavşanını görebiliyorsanız birebirini Marmara’da görebiliyorsunuz. Marmara’nın 20 metre altındaki su, Akdeniz suyu. İklim değişikliği nedeniyle Marmara’nın son sığınak olduğunu söyleyebiliriz. Marmara’ya gözümüz üzere, aşkla bakmamız lazım ki buradan öbür denizleri restore ediyor olabileceğiz. Zira kıymetli tüm cinsler burada da var ve burası büsbütün bizim. Kim bu denizden ne kadar faydalanıyorsa ve kirletiyorsa, o kadar karşılığını vermesi lazım. Türkiye kıyılarında inanılmaz büyük tekneler var. Bu tekneler demirlediği yerde 3-6 ay kalabiliyorlar, 7 gün 24 saat klimaları, motorları çalışıyor. Atık çıkışını, fosil yakıt tüketimini düşünebiliyor musunuz? Denizi korumak için hem bakanlıklar gayret veriyor hem bizim üzere ulusal ya da memleketler arası STK’ler uğraş veriyor. Teknelerin atıklarını toplayan STK’ler var ancak her gün yapma talihleri yok, tekneler atıklarını geceleri denize bırakıyor.”
HAYALET AĞ TEMİZLİĞİ
Akdeniz’de çok az ahtapot gördüğünü, Marmara Denizi müdafaa alanı ilan edildikten sonra burada ahtapotların çoğalmaya başladığını kaydeden Narcı, gözlemlediği istilacı cinslere ait ise “Bu cinslerin avcıları bizim sularımızda olmadığı için süratli bir biçimde üreyebiliyorlar. Şimdilik Akdeniz Havzası içerisindeler, Çanakkale’de kesilmiş durumda. Ancak istilacı deniz yosunlarını Çanakkale’den itibaren görmeye başladık.” sözlerini kullandı.
Seyahati boyunca Ege ve Akdeniz’de 600 metrekare hayalet ağ temizlediğini de lisana getiren Narcı, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Dalışlarımda, insanlardan uzak yerlerde harika zenginlikler vardı. Rengarenk canlılar, hızımıza çarpan balıklar vardı. Ancak bilhassa deniz turizminin yapıldığı, marinaların, çeşit teknelerinin, balıkçı barınaklarının yanına yanlışsız geldiğimizde denize hürmet göstermediklerini çok net olarak gördük. Dalışlarda gittiğimiz yerlerden atıklar topladık. Hayalet ağlar her yerde, burada da sorunumuz. Türkiye’nin bütün kıyılarında bunlar var, gittiğimiz her yerde temizledik. Daima insan baskısı. O baskılar, oradaki çeşitleri yok ediyor.” AA
