Başta teneffüs sistemi olmak üzere, sindirim, üreme ve endokrin sistemlerini etkileyen Kistik Fibrozis, salgı yapan hücrelerdeki klor transport sisteminin bozulmasıyla ortaya çıkıyor. Bunun sonucu olarak salgılar, bronş sıvılarında ter, ağır ve çok tuzlu bir hale geliyor.
KİSTİK FİBROZİS NEDİR?
Kistik fibrozis (KF), doğumdan itibaren teneffüs sistemi, sindirim sistemi ve üreme sistemininde yer alan mukus ve ter bezlerini etkileyen kalıtsal bir hastalıktır. Kistik Fibrozis bilhassa, akciğerler, pankreas, karaciğer, bağırsaklar, sinüsler ve cinsel organların fonksiyonunu kıymetli derecede etkilemektedir.
Kistik fibrozis hastalığına sahip bireylerde, bedendeki yer alan mukus kalınlaşır ve yapışkan bir hal alır. Bu durumda kişinin nefes almada zorlanmasına neden olur ve önemli bir akciğer enfeksiyonu gelişme mümkünlüğünü artırır.
Kistik fibrozis, besinlerin sindirimi için gerekli olan enzimlerin salgılandığı pankreası da tesirler ve bu enzimlerin salınımına mani olur. Sindirim enzimleri ince bağırsaklara ulaşamadıklarında, yiyecekler düzgün bir biçimde parçalanamaz ve besinler emilmez. Kistik fibrozisli bireylerin beslenme bozuklukları, karın ağrısı ve şiddetli kabızlık üzere yakınmaları olabilir.
Kistik fibrozis, ayrıyeten bedenin terleme yoluyla çok ölçüde tuz kaybına neden olur, bu da çok sıvı kaybına, sıcak çarpmasına, yorgunluğa, düşük tansiyona ve kalp rahatsızlıklarına yol açabilir. Tekrar bu hastalığa sahip bireylerde diyabet, osteoporoz ve infertilite (kısırlık) geliştirme ihtimali artabilir.
KİSTİK FİBROZİS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kistik fibrozis, çoklukla yenidoğan bebeklere yapılan rutin taramalarda teşhis edilebilir. Fakat kimi durumlarda (hastalığın hafif seyrinde) ilerleyen periyotlarda anlaşılabilir. Kistik fibrozis belirtileri A-aşağıdaki üzeredir;
-Tuzlu deri
-Aşırı balgamlı, inatçı öksürük
-Sık geçirilen akciğer enfeksiyonları
-Büyüme gelişme geriliği
-Yağlı, makus kokulu dışkı
-Aşırı ağır tükürük
-Kısırlık
-Diyabet hastalığı
KİSTİK FİBROSİZ TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Kistik fibrozun bilinen bir tedavisi yoktur, lakin yeni tedaviler hastaların daha uzun ve daha rahat bir ömür sürmelerine yardımcı olur. Kistik fibroz hastalığına sahip olan şahısların tedavisi, hastalığın seyri ve şiddetine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Danışmanlık
Egzersiz, eğitim, beslenme danışmanlığı ve psikososyal danışmanlıkla hastalığın seyrini denetim altında tutmaya yardımcı olur.
Pulmoner Rehabilitasyon
Akciğerde tıkaçların oluşmasını önlemek ve oluşan balgamın birikmeyip rahatça atılmasını sağlamak üzere yapılabilecek idmanlardan oluşur.
Fizik Tedavi
Çeşitli aygıtlar ve antrenman teknikleri ile hastanın gevşemesine yardımcı olur.
Oksijen Tedavisi
Bu tedavi, bedende mukus birikmesi ve sık akciğer enfeksiyonları nedeniyle kandaki oksijen düzeyinin düşmesini önlemek için verilmektedir.
Akciğer Nakli
Hastalığın ilerlediği durumlarda akciğerle ilgili komplikasyonların tedavisi olarak kullanılabilen bir yoldur.
Yüksek Kalorili Diyet
Sindirim sisteminde oluşan sorunlardan dolayı kistik fibrozisli hastalar besinlerden yeteri kadar güç alamazlar. Bu nedenle daha yüksek güç içeren besinlerden oluşan diyetler kullanılabilir.
Besleme Tüpü
Beslenmesini sürdüremeyen hastaların, midesine bir tüp yardımıyla ek besin göndererek beslenmesini sağlamayı hedefler. Bunların dışında, hastalık nedeniyle sık görülen akciğer enfeksiyonları, pnömotoraks üzere komplikasyonlarda ilgili tedaviler uygulanmaktadır.
