Karamürsel sepeti, ismini aldığı ilçede kestane ve fındık kısımlarından örülüyor. Bölgede yetişen kiraz, erik ve zeytin üzere eserler toplandıktan sonra zedelenmeden taşınması için çiftçilerin kullandığı sepet, eskisi kadar istek görmüyor. Osmanlı devir dizi ve sinemalarında aksesuar olarak da kullanılan sepet, son ustalarından 57 yaşındaki Muharrem Uzun’un maharetli ellerinde örülüyor.
“ARTIK YAPILMIYOR”
Muharrem Uzun, Karamürsel Belediyesi’nde personel olarak çalıştığı yıllarda eski Belediye Lideri Özcan Özalgın’ın yönlendirmesiyle ustası Hasan Sümertaş’tan öğrenerek 30 yıldır Karamürsel sepeti ördüğünü anlattı.
Uzun, Karamürsel sepetinin adeta vakte direndiğini belirterek, “Çiftçiye değerli geliyor. Evvelce köyümüzde bir yevmiyeyle bir sepet alınırdı. Bugün yevmiye 250 lira, sepete de 250 lira dersen kimse almaz. Birçok da bunun için yapmıyor. Fiyat kıymetli geliyor. Artık yapılmıyor üzere bir şey. Yalnızca görsel, tanıtım emelli yapılıyor. Çeşitli kurslar düzenledik fakat yetersiz” diye konuştu.
Günde bir sepet örebildiğini lisana getiren Uzun, “3-4 kolla bir sepet örülüyor. Kullandığım tek materyal bıçak, bir de bıçağı bilemek için eğe. Diğer bir materyale muhtaçlık yok” dedi.
Uzun, Kültür ve Turizm Vilayet Müdürlüğünün dayanağıyla ‘Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcılığı’ için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na müracaatta bulunduğunu, sürecin devam ettiğini kelamlarına ekledi.
“TÜRKİYE’NİN HER TARAFINI TARADIK”
İşletme sahibi Mehmet Ali Koygun da kültürel mirası yaşatmaya çalıştığını söyledi.
Kendisinin de baba mesleği sepetçiliği uzun yıllar yaptığını artık ise satışını gerçekleştirdiğini belirten Koygun, yalnızca Karamürsel sepeti değil, gibisi el sanatlarını araştırarak yapmaya çalıştığını anlattı.
Koygun, Karamürsel sepetinin ününün Osmanlı’ya dayandığını lisana getirerek, sepetin yarım koniyi andıran formu münasebetiyle küçük görünmesine karşın geniş bir iç hacme sahip olduğunu “Ufacık tefecik gördün de Karamürsel sepeti mi sandın?” kelamının de buradan geldiğini kaydetti.
Türkiye’nin her yerinde sepet örüldüğünü fakat araştırmalarında Karamürsel sepeti tekniğinde çalışacak usta bulamadıklarını belirten Koygun, “Türkiye’nin her tarafını taradık; bu teknikte sepet ördürebilir, yeni ustalar bulabilir, yaptırabilir miyiz diye. Başaramadık, yok. Hem ülkemizde hem dünyada bu teknikte, bu sağlamlıkta bir sepet örecek varsa yaptıralım” tabirlerini kullandı.
“SEPET MÜZESİ OLUŞTURMAK İSTİYORUZ”
Karamürsel sepetinin yaşatılmaya muhtaç kültürel bir eser olduğuna dikkat çeken Koygun, şöyle devam etti:
“Karamürsel’de 100 yıllık bir meskenin tadilatını yapıp, sepet müzesi oluşturmak istiyoruz. Hem kurs olacak hem de sepetlerin tanıtımı yapılacak. Yol kenarında satış alanları oluşturacağız. Bizim dükkanımız dışında Karamürsel sepeti olduğunu düşünmüyorum. Başka eserlerimizin satışından para kazanıyoruz, usta ayakta dursun diye Karamürsel sepeti ürettiriyoruz. Meyvesini toplayacak çiftçi bir sepet alıyor, 10-20 sene kullanıyor.” (AA)
