Bilimsel araştırmalara nazaran beynimiz yiyip içtiklerimizden kıymetli ölçüde etkileniyor. Hasebiyle unutkanlık, bunama, dikkat bozukluğu üzere meselelere karşı şuurlu beslenmenin rolü büyük. ‘‘Tercih ettiğiniz besinler, onları nasıl ve ne kadar tükettiğiniz sıhhatinizin temelini oluşturur. Beyin sıhhatinin korunmasında ve sağlıklı yaş almada ana gaye iltihaplanma dediğimiz inflamasyonu azaltmak ve beyin işlevlerini desteklemektir” diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, beynimizi yanlışsız besleme yollarını şöyle anlattı…
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
BU BESİNLERİ SİSTEMLİ TÜKETİN
■ Pazı, su teresi, roka üzere yeşil yapraklı sebzeler, kepekli tahıl, baklagil üzere düşük glisemik indekse sahip besinler beyninizin de dostudur. Bilhassa yeşil sebzeler, badem, keten tohumu, ay çekirdeği, susam bunamaya karşı muhafaza sağlayan E vitamin, karotenoid ve flavonoid yönünden varlıklı besinlerdir.
■ Probiyotik içeren besinler beyin dostudur. Yoğurt, ayran, kefir, turşu, boza üzere fermente besinlerin bilişsel gerilemeyi yavaşlattığına dair birçok araştırma mevcuttur.
■ Zeytinyağı tüketimi de beyin sıhhati bakımından değerli bir yer meblağ. E ve K vitaminleri yönünden güçlü olan zeytinyağı beyin sıhhatini korur ve beynin işlevini olağan bir halde yerine getirmesini sağlar. Bilimsel araştırmalara nazaran zeytinyağı çocukların beyin gelişimini olumlu istikamette etkilemektedir. Bilhassa öğrenme-bellek kapasitelerini artırır. Soğuk sıkım olanları tercih edin.
■ Triptofan amino asidi beynin odaklanmasından sorumlu nörotransmiterlerin üretiminde kullanılır. Günde 500 mg kadar alınması odaklanmayı artırır. Yulaf hem triptofandan varlıklı hem de düzgün bir tam tahıl kaynağıdır.
■ Araştırmalara nazaran antioksidan yönünden varlıklı olan yaban mersini ve çilek, hafıza ve öğrenme üzere beyin fonksiyonlarını artırır. Yabanmersini bunamayı önlemeye, ayrıyeten depresyon belirtilerini hafifletmeye ve kan şekeri denetimine yardımcı olur.
■ Varlıklı bir niasin kaynağı olan yerfıstığı bu özelliği ile beyin sağlığının korunmasına yardımcı olur. Hudut sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunmasının yanı sıra bunama riskini de azaltır.
■ Likopen tarafından varlıklı domates, pembe greyfurt, kuşburnu ve karpuz, beyin hücrelerinin dejenerasyonunu yavaşlatır.
■ Ceviz içeriğindeki Omega 3 yağ asidi, fosfor, kalsiyum, potasyum ve demir açısından güçlü bir besindir. Bilimsel araştırmalar cevizin hafızayı, algı ve öğrenme yetilerini güzelleştirdiğini göstermiştir. Günde en az 3 adet ceviz tüketin.
■ Omega 3 yağ asidi tarafından güçlü olan balık, beyin fonksiyonlarının düzgün çalışmasını sağlar. Haftada 2-3 gün uskumru, ton, sardalya, somon üzere yağlı balıkları tüketin.
■ Beyin sıhhatinizi korumak için dikkat etmeniz gereken en kıymetli ögelerden biri de her gün kâfi ölçüde su içmektir. Zira su içmediğinizde vücudumuzda birinci etkilenen organlarımızdan biri beyin olur. Hasebiyle öncelikle günde en az 8-10 bardak su içmeyi unutmayın. Oruç tutuyorsanız suyu iftar ile sahur ortasında tıpkı ölçüde tüketmeye çalışın.
■ Ispanak, ölçülü oranda kırmızı et yahut fasulye üzere çinko istikametinden güçlü besinler tüketmeniz de yeni şeyler öğrenmenizi dayanaklar.
■ Zencefil, zerdeçal ve tarçın üzere baharatlar beyin için de faydalıdır. Zerdeçal ve zencefil, BDNF ismiyle bilinen ve hafızayı güçlendiren hormonları artırır.
■ Beyin sıhhatiniz için işlenmiş besinlerden ve alkolden uzak durun. Et ve süt eserleri tüketimini en aza indirin. Kolay karbonhidratlardan yani beyaz undan yapılan besinlerle şekerden uzak durum. Bunlar beyinde iltihaplanmaya ve kan şekeri yüksekliğine yol açıp, hafızaya ziyan verir.
BU ÜÇLÜ OLMAZSA OLMAZ
Magnezyum
Vücutta güç üretimi, protein sentezi, DNA sentezi, kas ve hudut işlevinin düzenlenmesiyle ilgili olanlar dahil 300’den fazla vazifesi var. Magnezyum ayrıyeten kemiklerin, kalbin ve bağışıklık sisteminin sıhhati için değerlidir. Magnezyum, yeşil yapraklı sebzeler, avokado, kabuklu yemişler, tohumlar ve kepekli tahıllar dahil besinlerden elde edilebilir. Beyinde sinyalleri ileten kimyasallar olan nörotransmitterlerin düzenlenmesine de yardımcı olur, hafızanın gelişmesinde ve olağan beyin işlevinin sürdürülmesinde rol oynar. Gerilim düzeylerini düzenlemeye yardımcı olur ve uyku kalitesini artırır. Magnezyum muhtaçlığının istikrarlı bir diyetle karşılanması gerektiğini, çok ölçüde magnezyum desteği almanın sıhhat problemlerine yol açabileceğini unutmamak gerekir.
Koenzim Q10
İnsan bedeninde bulunan doğal bir unsurdur. Hücrelerde güç üretimini dayanaklar ve hücreleri hasardan koruyan bir antioksidan vazifesi görür. CoQ10 düzeyleri yaşla birlikte azalır ve belli sıhhat şartlarından ve kullanılan ilaçlardan etkilenebilir. Kalp hastalığı riskini azaltmak, enerjiyi artırmak ve idman performansını uygunlaştırmak, beyin hücrelerini koruyup, genç tutmak için değerlidir. Doğal kaynaklar ortasında kırmızı et, kümes hayvanları, balık, ıspanak, karnabahar, brokoli, soya fasulyesi ve fındık yer alır.
Sitikolin
Sitidin Difosfat-Kolin (CDP-Kolin) olarak da isimlendirilen sitokolin, bedende doğal olarak oluşan bir bileşiktir. Siticolin, hafızayı ve net düşünmeyi takviyeler. Beyindeki mitokondirilerin sağlıklı çalışmasını ve güç üretimini sağlar. Beyin hücrelerinin irtibat kurması için gerekli olan asetilkolin, dopamin ve glutamati tesirler. Kolin, karaciğer sıhhatinin yanı sıra hudut sistemi ve beyin işlevlerinde kıymetli rol oynayan B vitaminlerine misal bir besindir. Yumurta, karaciğer ve yer fıstığı üzere yiyecekler çokça kolin içerir. Sitidin, kan-beyin bariyerini geçen üridine dönüşür. Merkezi hudut sistemine girdikten sonra üridin ve kolin tekrar birleşerek misyonlarını yapar. Dikkat, odaklanma, hafıza, iştah denetimi ve beyin dokusunu esirgeyici tesir sağlar. Ödül sistemini harekete geçiren ve istekleri etkileyen bir nörotransmiter olan dopamin salınımını da tesirler.
KAYNAK : Sözcü
