Kalp-damar hastalıkları, cinsiyet farkı olmaksızın tüm dünyada birinci vefat nedenidir. Hasebiyle bayan ile erkek kalbi ortasındaki farklılıkların bilinmesi de hayati ehemmiyet taşımaktadır. Çünkü kalp hastalıklarının bilinenin bilakis bayanlarda daha şiddetli ilerlediğini ve bayanların kalp hastalığından hayatını kaybetme oranının erkeklere nazaran daha fazla olduğunu belirten Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaman Zorlutuna, bunun nedenlerini şöyle açıkladı…
Doç. Dr. Yaman Zorlutuna
1 – BAYAN KALBİ DAHA KÜÇÜK VE HASSASTIR
Kadınlar ve erkekler farklı biyolojik yapılara sahiptir. Bu farklılıklar kaslar, kemik yapı, beyin, sindirim, kalp ve deveran sistemi üzere birçok yapıda kendini gösterir. Birinci göze çarpan fark bayanlarının kalplerinin erkeklerden daha küçük, damar yapılarının daha ince olmasıdır. Bilhassa ince damar yapısı bir risktir.
2 – KOLESTEROL FARKLI DAMARLARDA BİRİKİR
Bir öteki değerli fark ise, damar sertliğine neden olan kolesterol birikiminin, bayan ve erkeklerde farklı kalibrasyondaki damarları seçmesidir. Kolesterol birikimi erkeklerde çap olarak daha büyük damarlarda görülürken, bayanlarda daha ince, hatta kılcal damarlarda görülür.
3 – KRONİK HASTALIKLAR BAYANLAR İÇİN DAHA ÖNEMLİ BİR RİSKTİR
Bir başka farklık da risk faktörleri ile ilgilidir. Koroner arter hastalığının risk faktörleri ortasında kıymetli yer tutan diyabet, yüksek tansiyon ve obezite, bilhassa menopoz sonrası bayanlarda, erkeklere nazaran çok daha yüksek oranda görülmektedir. Yapılan araştırmalar diyabetli bayanlarda koroner arter hastalığından mevt riskinin, erkek diyabetiklere nazaran yüzde 50 daha fazla olduğunu göstermiştir.
4 – MENOPOZLA TEHLİKE ARTAR
Bir öteki farklılık ise koroner arter hastalığının bayanlarda erkeklere nazaran 7 ila 10 yıl sonra gelişmeye başlayıp, bulgu vermesidir. Bunu en kıymetli nedeni doğurganlık çağında salgılanan östrojen hormonudur. Menopozla birlikte başlayan östrojen düzeyi düşüklüğü, ateroskleroz sürecini hızlandırmakta ve koroner arter hastalığı riskini artırmaktadır. Menopoz sonrası risk, ne yazık ki, bayanların lehine olan fark süratle kapanmaktadır. 65 yaş üstü bayanlarda en değerli mevt nedenlerinden biri olarak kalp krizi karşımıza çıkmaktadır.
5 – KALP KRİZİ BELİRTİLERİ TIPKI DEĞİLDİR
Kadınlarda kalp krizi belirtileri de erkeklerden farklıdır. Kalp krizinin ana belirtileri olan sıkıştırıcı göğüs ağrısı, bulantı ve terleme her iki kümede da görülebilir. Lakin erkeklerde göğüs ağrısı temel belirtiyken, bayanlarda bulantı, kusma daha fazladır. Tipik göğüs ağrısı yerine sırt ağrısı üzere ağrı yansımaları da bayanlarda daha sıktır. Maalesef işte bu noktada bayanların talihsizliği başlar. Bizim tipik olmayan dediğimiz kalp krizi belirtileri bayanların tıbbi yardıma ulaşmasını en hafif tabir ile geciktirir. Halbuki kalp krizinde vakit her şeydir. Ne kadar süratli tıbbi müdahale o kadar az vefat, o kadar az kalp hasarı demektir.
İŞTE TAVSİYELER
Kadınların işte tüm farklılıkları göz önünde bulundurarak; sigaradan uzak durmaları, diyabet, yüksek tansiyon, fazla kilo idaresini ciddiye almaları, vaktinde müdahale için kalp krizi belirtilerini bilmeleri ve sistemli olarak denetime gitmeleri gerekir.
