[ad_1]
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından 2011-2020 ortasında yaşanan iklim değişikliği ve bunun tesiriyle meydana gelen çok tabiat olaylarına ait dataların yer aldığı rapor yayımlandı.
Raporda, global sıcaklık artışını sanayi öncesi periyoda (1850-1900) nazaran 1,5 santigrat dereceden fazla olmayacak formda sınırlamaya çalışmak için çok daha tesirli iklim hareketlerine gereksinim duyulduğu vurgulandı.
Raporda, iklim değişikliğinin tesirlerinin 2011-2020 yılları ortasında tasa verici oranda arttığı, bu tarihlerde en sıcak 10 yılın yaşandığının kayıtlara geçtiği belirtildi.
2011-2020 periyodu için global ortalama sıcaklığın 1850-1900 ortalamasının 1,10 santigrat derece üzerinde olduğu kaydedilen raporda, dünya genelinde kaydedilen en sıcak altı yılın 2015 ile 2020 yılları ortasında yaşandığı aktarıldı.
Bu süreçte en sıcak iki yılın, El Nino hava olayının tesiriyle 2016 ve 2020 yılları olduğu tabir edildi.
Sera gazı konsantrasyonlarının daima artmasının kara ve okyanus sıcaklıklarının rekor düzeye yükselmesinin yanı sıra, buzların erimesi ile deniz düzeyinin yükselmesinde keskin bir artışa neden olduğu vurgulandı.
2011’den 2020’ye kadar deniz düzeyi yıllık 4,5 milimetre yükselirken, bu oranın 2001-2010 periyodunda 2,9 milimetre olarak kayıtlara geçtiği bildirildi.
Raporda, deniz ısı dalgalarının daha sık ve ağır hale geldiği, 2011 ile 2020 ortasındaki rastgele bir yılda okyanus yüzeyinin yaklaşık yüzde 60’ının bir sıcak hava dalgasına maruz kaldığının altı çizildi.
“BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR KAYIP”
Raporda, bilhassa kutup bölgelerinde ve yüksek dağlarda meydana gelen büyük dönüşüm konusunda ihtar yapılırken, “Buzullar yılda 1 metre inceliyor. Bu gibisi görülmemiş bir kayıp ve milyonlarca insanın su kaynakları üzerinde uzun vadeli tesir oluşturuyor” sözlerine yer verildi.
Antarktika’daki kıtasal buz katmanının 2011-2020 yılları ortasında 2001-2010 devrine kıyasla neredeyse yüzde 75 daha fazla buz kaybettiğinin altı çizilen raporda, bu durumun, alçakta bulunan kıyı bölgelerin varlığını tehlikeye atacak olan gelecekteki deniz düzeyi yükselişi açısından korku verici bir gelişme olduğuna işaret edildi.
Raporda, Grönland ve Antarktika’nın, 2011-2020 yılları ortasında 2001-2010 devrine kıyasla yüzde 38 daha fazla buz kaybettiği vurgulandı.
“ÖLÜMLERİN SAYISI AZALDI”
Raporda, son on yılda yaşanan çok tabiat olaylarının, bilhassa besin güvenliği, yerinden edilme ve göç üzerinde tahrip edici tesirler oluşturduğunu ve sürdürülebilir kalkınma gayelerine yönelik ulusal kalkınmayı ve ilerlemeyi engellediği belgelendi.
“Tahminler, erken ihtarlar ve koordineli afet idaresi, müdahale mevzularındaki güzelleşmede tesirli oldu. Ekonomik kayıpların artmasına karşın, gelişmiş erken ikaz sistemleriyle ilişkili olarak çok olaylardan kaynaklanan ölümlerin sayısı azaldı” tabirlerinin yer aldığı raporda, kamu ve özel iklim finansmanının 2011-2020 ortasında 2 katına çıktığı lakin iklim amaçlarına ulaşmak için 2030’un sonuna kadar en az 7 kat artması gerektiği vurgulandı.
Aşırı hava ve iklim olaylarından kaynaklanan ekonomik kayıpların artmaya devam ettiği aktarılan raporda, 2005’te ABD’deki Katrina Kasırgası dünyanın en maliyetli hava durumu felaketi olduğu hatırlatıldı.
Raporda, Antarktika’daki ozon deliğinin genişliğinin 2011-2020’de evvelki 20 yıla nazaran daha küçük olması olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.
“HER 10 YIL BİR EVVELKİNDEN DAHA SICAK”
Raporda görüşlerine yer verilen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, “1990’lardan bu yana her on yıl bir evvelkinden daha sıcak oldu. Bu eğilimin çabucak bilakis döneceğine dair bir işaret görmüyoruz” tabirlerini kullandı.
Daha fazla ülkenin, başka on yıllara kıyasla rekor seviyede yüksek sıcaklıklar bildirdiğini anımsatan Taalas, okyanusların giderek daha süratli ısındığını ve deniz düzeyinin yükselme oranının bir jenerasyondan kısa bir müddette neredeyse iki katına çıktığını belirtti.
Eriyen buzulları ve buz katmanlarını kurtarmada başarısız olunduğunu söz eden Taalas, “Bu durum, açıkça insan faaliyetlerinden doğan sera gazı emisyonlarından kaynaklanıyor. İklim değişikliğinin denetimden çıkmasını önlemek için öncelikli olarak sera gazı emisyonlarını azaltmalıyız” değerlendirmesinde bulundu.
Taalas, şöyle devam etti: “Hava kurallarımız giderek daha çok hale geliyor ve bunun sosyoekonomik kalkınma üzerinde açık ve kanıtlanabilir bir tesiri var. Kuraklık, sıcak hava dalgaları, seller, tropikal kasırgalar ve denetim edilemeyen yangınlar altyapıya ziyan veriyor, ziraî eserleri yok ediyor, su kaynaklarını sınırlıyor ve kitlesel yer değiştirmelere neden oluyor. Çok sayıda çalışma, bilhassa ağır ısı riskinin son on yılda değerli ölçüde arttığını gösteriyor.”
Rapor,Sıcak,2011,Etki,Buz,İklim,2020,Hava,İfade,Aşırı,Deniz
Haber Kaynak : Sözcü
[ad_2]
