Erzurum
Erzurum başta olmak üzere çevre illerindeki dağlarda doğal yetişen “ışkın” bitkisinin faydalarını araştırmak isteyen Prof. Dr. Necmettin Erbakan Fen Lisesi 10. sınıf öğrencileri Muhammet Haktan Kalaoğlu ve Ömer Faruk Korkmaz çalışma başlattı.
Biyoloji öğretmeni Özlem Türkez ile “İn Vitro Akciğer Hasarı Modelinde Çevresel Kirleticilerin Neden Olduğu Biyokimyasal ve Moleküler Toksitiye Karşı Yeni Bir Koruyucu: Rheum Ribes (Işkın)” projesini hazırlayan öğrenciler, laboratuvarda araştırma yaptı.
Öğrenciler, akciğer ve solunum rahatsızlığına karşı “ışkın” bitkisinin faydalarıyla ilgili elde ettikleri sonuçlar ve laboratuvar verileriyle TÜBİTAK yarışmalarına katıldı.
Bölge yarışlarının ardından katıldıkları Türkiye finalinde 27 proje arasından biyoloji alanında ikinci olan öğrenciler, ödüllerini 2 Haziran’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’ndeki “53. TÜBİTAK Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Ödül Töreni”nde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’tan almanın mutluluğunu yaşıyor.
Öğretmen Özlem Türkez, AA muhabirine, laboratuvar ortamında doku kültürü tekniğiyle çoğaltılan insan hücreleri üzerinde çalışma yapıldığını söyledi.
Hücrelerin çevre kirleticilere maruz bırakılarak hasar düzeyi tespit edilip sonra da ışkın ekstresi muamelesiyle koruyucu potansiyelinin araştırıldığını anlatan Türkez, “Elde ettiğimiz çalışmalar neticesinde ileri farmakolojik çalışmalarla da bu bitkiden ilaç etken maddeleri elde edilebileceği düşündük.” dedi.
Öğrencilerden Muhammet Haktan Kalaoğlu, bölgede yaygın tüketilen ışkın bitkisinin halk arasında kanser ile şeker hastalığına iyi geldiği bilgisi üzerine proje hazırladıklarını anlattı.
Bitkinin özelliklerinin daha fazla olacağını düşünerek çalışma yaptıklarını dile getiren Kalaoğlu, şöyle devam etti:
“Bu bitkiyi akciğere çok benzettik. Bu yüzden ışkının akciğer koruyucu potansiyelini araştırdık. Projemizde ışkının akciğer koruyucu potansiyelini gördük. Bitkinin kök ve gövde kısımlarının sulu ekstre kısımlarını çıkardık ve deneylerimizi yapmaya başladık. Deneylerimizde toplam toksit seviyesine, DNA hasar tayinine ve bazı gen ifade düzeylerine baktık. Işkın bitkisinin akciğerlerimizi koruduğunu gözlemledik.”
Beştepe’de ödülü almanın mutluluğunu yaşadıklarını belirten Kalaoğlu, ödülün ileride yapmak istediği bilim araştırmalarında önemli bir rol model olacağını kaydetti.
“Bu ödül beni bilim adına çalışmaya sevk etti”
Öğrencilerden Ömer Faruk Korkmaz ise Kovid-19 sürecinde akciğerleri korumanın öneminin daha fazla arttığını hatırlattı.
Işkın bitkisinin faydalarını laboratuvarda araştırdıklarını anlatan Korkmaz, “Bu deneylerle şu sonuçlara vardık; ışkın bitkisi azalan hücre canlılığımızı artırmış oldu. Toplam oksidan seviyemizi, DNA hasar düzeyimizi azalttı ve kontrol hücre ölümüne yarayan genleri düzenledi. Yani hücre ölümlerini azaltmış oldu. Bu ödül bana gelecekte yapacağım çalışmalar için ümit verdi, heveslendirdi ve bilim adına çalışmaya sevk etti.” diye konuştu.
Kaynak: AA
