Tarihin en yıkıcı sarsıntılarına şahitlik eden ve hatta zelzele sonrası tsunami yüzünden nükleer santral kazası yaşayarak felaket üstüne felaket yaşayan Japonya, son günlerde Türkiye’de yaşanan sarsıntılardan sonra yine gündeme geldi. Ülke, tarihi boyunca yaşadığı doğal afetlerden sonra tedbirler almayı ihmal etmeyip bölgenin tabiatı gereği ortaya çıka tehlikelere adapte olmayı başarmasıyla dikkat çekiyor.
Geçtiğimiz on yılda, ada ulusu yüzde 20’si 6 yahut daha yüksek şiddette olan sarsıntı ve ayrıyeten yılda çok sayıda tropik fırtına atlattı. Bu olaylara 2011’deki ve tsunami sonrası Fukushima Nükleer Santrali’nde kaza çıkmasına neden olan sarsıntı de dahil. Zelzelede 15 binden fazla insan hayatını kaybetmişti.
Son olarak tekrar Fukuşima açıklarında meydana gelen 7,3 büyüklüğündeki sarsıntıda ülkede 2 milyon konut elektriksiz kaldı. Fakat yetkililere nazaran zelzelede dört kişi hayatını kaybetti, en az 107 kişi yaralandı. Bölge nüfusu düşünüldüğü vakit kayıplar hayli az, hatta sık sık sarsıntıların yaşandığı Japonya’da 7’nin üzerindeki zelzelelerde bile can kaybı yaşanmayabiliyor.
Ülke, uzun vakittir doğal afetlerin yıkıcı tesirini azaltmak için mimarlar ve mühendislerle, teknoloji ve dizaynın hudutlarını zorluyor desek yeridir.
Japonlar, 2011’de 140 yılın en şiddetli zelzelesini yaşamıştı. 8.9 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde nükleer santralin de bulunduğu Fukushima kentinin yerle bir olmasından sonra Japonlar kenti terk etmişti.
GÜVENLİ YAPI ANLAYIŞI
Ülkenin afete karşı muhafaza sanayisini başkalarından ayıran faktörler ortasında bina kusurlarından 10 yıl mühletle sorumlu tutulma da yer alıyor. 2018 Dünya Bankası raporunda da ardışık sarsıntılara ve sosyoekonomik ve demografik değişikliklere karşılık olarak inşaat maddelerini kademeli olarak değiştirerek Japonya’nın dünyadaki en inançlı ve afetlere en sağlam yapılı etraf yarattığı belirtildi.
Ülkedeki binaların sağlam bir halde inşa edilmesin bir örnek de sembol binalarından birini göstermek mümkün. 634 metre ile dünyanın en yüksek yayın kulesi ve 2012’de halka açıldığından beri kentin en değerli turistik cazibe merkezlerinden biri olan Tokyo Skytree de ülkenin bu yeni inançlı yapı anlayışı ile oluşturduğu simge binalardan biri.
Skytree…
Skytree’de kuvvetli rüzgarların boşluklardan kolay kolay geçmesine müsaade veren bir çelik kafes kule tasarlandı. Ayrıyeten bir titreşim denetim sistemine sahip. Sistem, tüm binanın titreşimini zelzele sırasında yüzde 50’ye, kuvvetli rüzgarlarda ise yüzde 30’a kadar azaltıyor.
Daha yaygın bir sistem de binanın temellerinin bir amortisör misyonu gören çelik ve kauçuk katmanları içerdiği sismik izolasyon. Teknik, 1980’lerin başından beri Japonya’da kullanılıyor ve şu anda Apple Inc.’in Silikon Vadisi genel merkezi de dahil olmak üzere Japonya ile birlikte pek çok yerde kullanılıyor.
Ülke, bu tekniklerin yanında son teknolojiden de yararlanmayı ihmal etmiyor ve yapay zekayı kullanıyor. Tayfun simülasyon yazılımı, şu anda aylarca bilgi toplama ve rüzgar tüneli testleri gerektiren bir süreci, iki ila üç güne indirebiliyor.
TELEFON GÜNCELLEMELERİ
Japonya’daki her akıllı telefona bir sarsıntı ve tsunami acil durum ihtar sistemi kuruluyor. Yaklaşan felaketlerden yaklaşık beş ila on saniye evvel tetiklenen bu sistem, kullanıcılara gerekirse süratli bir halde korunmaları için vakit kazandırmayı amaçlıyor.
Ülkede sarsıntıya karşı tedbir maksatlı tatbikat ve eğitimler düzenleniyor.
TATBİKAT VE EĞİTİM
Tıpkı dünyadaki başka okulların acil durum yangın tatbikatları düzenlediği üzere, Japonya’daki okullarda da tertipli olarak zelzele tatbikatları yapıyor, kimileri ayda bir sefer oluyor. Küçük yaşlardan itibaren okul çocukları, bölgelerinde zelzele olduğunda inançta kalma yolları açısından eğitiliyor. Tatbikatlar sırasında en yaygın prosedür, çocukların zelzele bitene kadar sıralarının altına girerek masa ayaklarına tutunmaları. Dışarıda oynuyorlarsa, düşen molozların çarpmasını önlemek için çocuklara direkt açık bir alanın merkezine gitmeleri öğretiliyor.
Japonya’da ayrıyeten, mahallî itfaiye işçisinin çocukları zelzele simülatörlerine yerleştirdiği, böylelikle zelzele hissini çok küçük yaşlardan itibaren tanımaya başladıkları okul seyahatleri de yapılıyor.
DEPREM ANIT MÜZESİ
Japonya’da nüfusun, gelecekteki doğal afetlere karşı korunmasına yarımcı olmak için geçmişten ders alınmasın da çok kıymet veriliyor. 1995 yılında, Kobe kenti, 5 bin kişinin vefatına ve on binlerce meskenin yıkılmasıyla sonuçlanan Büyük Hanshin Awaji Sarsıntısı ile sarsıldı. Kentin yine inşasının akabinde Kobe, Kobe Zelzele Anıt Müzesi’ni de inşa etti.
Müze, afet sırasında kaybolan insanları anmak için inşa edilse de birebir vakitte afet tedbire ve hayatta kalma konusunda bilgilendirici stantlar ve eğitim tesisleri ile dolu.
HAYATTA KALMA KİTLERİ
Ülke halkı zelzeleyle yaşamaya adapte olup bu hususta tedbir almayı ihmal etmiyor. Çabucak çabucak her konutta sarsıntıya karşı hayatta kalma kitleri bulunuyor. Birinci yardım ekipmanı, su, yiyecekler, eldivenler, maske üzere hayatta kalma araçlarını kitlerin içinde bulunduruyorlar.
SU TAHLİYE TÜNELİ
Ülkenin en etkileyici mühendislik mükemmellerinden biri de Tokyo’nun az bilinen su tahliye tüneli. Bu, bölge zelzeleyle sarsılırsa ve bu zelzele tsunamiyi tetiklerse, kentin selden korunması gerekir. Bu büyük zımnî tünel de siklonlar ve tsunamiler üzere doğal afetlerin neden olduğu sel sularını toplar ve suyu inançlı bir formda Edo Nehri’ne yine akıtır. İnşası 13 yıl sürdü ve 3 milyar dolara mal oldu.
Depremler, Japonya’da ömrün bir kesimi ve bu nedenle, bir zelzele olduğunda nasıl reaksiyon verileceğini öğrenmek son derece kıymetli. Ülke yalnızca altyapısını, binalarını doğal afetlere karşı hazırlıklı hale getirmekle kalmıyor birebir vakitte 7’sinden 70’ine halkını da bu mevzuda bilgilendirerek muhtemel bir felakete karşı hayatta nasıl kalacaklarını öğretmeye çalışıyor.
KAYNAK : Sözcü
