21 Aralık kimi ülkelerde kuzey yarıkürede kışın, güney yarıkürede yazın başlangıcı sayılıyor. En uzun gecenin yaşanacağı 21 Aralık’ta güneş ışınları Oğlak dönencesine 90 derece açı ile gelecek.
EN UZUN GECE NEDEN YAŞANIR? KIŞ GÜNDÖNÜMÜ NEDİR?
Kış Gündönümü’nde (yaklaşık 21 Aralık), güneş ışıkları Oğlak Dönencesi’ne dik gelir. Kuzey yarıkürede günler uzamaya, güney yarıkürede kısalmaya başlar. Bu tarih birtakım ülkelerde kuzey yarıkürede kışın, güney yarıkürede yazın başlangıcı sayılır. 21 Aralık günü yılın en kısa günü ve bu gece ise yılın en uzun gecesi yaşanacak. Bilimsel olarak da kış mevsiminin başlangıcı olarak kabul edilen 21 Aralık tarihinde, yılın en kısa günü ve en uzun gecesi yaşanıyor.
21 Aralık tarihi ile bir arada Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi ve eksen eğikliğine bağlı olarak dört değerli gün ortaya çıkar. Bu günler tıpkı vakitte mevsimlerin başlangıcıdır. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerine ekinoks (gece – gündüz eşitliği) tarihleri 21 Aralık ve 21 Haziran tarihlerine de solstis (gündönümü) tarihleri denir.
Kuzey Yarım Küre Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne 43°06′ lık açı ile gelir. Kış mevsiminin başlangıcıdır. En uzun gece en kısa gündüz yaşanır. Yengeç Dönencesi’nden kuzeye gidildikçe gece müddeti uzar gündüz mühleti kısalır. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya gündüzler uzamaya başlar. Ama 21 Mart tarihine kadar geceler gündüzlerden uzundur. Aydınlanma çemberi Kuzey Kutup Dairesi’ne teğet geçer.
Yengeç Dönencesi’nin kuzeyi güneş ışınlarını yıl içerisinde alabileceği en dar açı ile alır. Bu tarihten itibaren güneş ışınlarının gelme açıları büyümeye başlar. Yengeç Dönencesi’nin kuzeyinde en uzun gölge yaşanır. Bu tarihten itibaren gölge uzunlukları kısalmaya başlar. Güney Yarım Küre Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne 90° lik açı ile gelir. Yaz mevsiminin başlangıcıdır. En uzun gündüz en kısa gece yaşanır. Oğlak Dönencesi’nden güneye gidildikçe gündüz müddeti uzar gece mühleti kısalır.
Bu tarihten itibaren gündüzler kısalmaya geceler uzamaya başlar. Lakin 21 Mart tarihine kadar gündüzler gecelerden uzundur. Aydınlanma çemberi Güney Kutup Dairesi’ne teğet geçer. Oğlak Dönencesi’nin güneyi güneş ışınlarını yıl içerisinde alabileceği en dik açı ile alır.
TÜRKİYE’DE EN UZUN GECE EN KUZEYDEKİ SİNOP’TA YAŞANACAK
21 Aralık’ta, ülkenin Kuzey’indeki Sinop’ta en uzun gece olacak. En kısa gece Hatay’da yaşanacak.
Kuzey yarım kürede Oğlak dönencesine güne ışıklarının dik geldiği 21 Aralık’ta en uzun gece yaşanacak ve geceler kısalmaya başlayacak. 21 Aralık’ta ülkemizde en uzun gece ise Kuzey’deki Sinop’ta yaşanacak.
