İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Fatih Sultanahmet Meydanı'nda bulunan ve mülkiyeti kendisine ait olan ruhsatsız bir yapıyı yıktı. İmar planlarında park ve kısmen yol olarak görünen alan üzerindeki bu yapı, uzun süredir tartışma konusuydu. İBB'nin açıklamasına göre, söz konusu alan Kentsel Arkeolojik Sit Alanı'nda yer alıyor ve üzerinde yapılaşmaya izin verilmiyor. Yıkım kararı, gelen şikayetler ve koruma kurulunun 2013'te aldığı karar doğrultusunda gerçekleşti.

Süreç Nasıl İşledi?

İBB yetkilileri, alanda yapılan incelemelerde İsa Yusuf Alptekin Parkı tabelasının bulunduğunu ancak "Türkistan Aşevi" unvanlı bir restoranın faaliyet gösterdiğini tespit etti. Restoranın 488 metrekarelik bir alana yayıldığı ve herhangi bir yapı ruhsatı, kullanma izin belgesi veya onaylı projesinin olmadığı belirlendi. İBB'den yapılan açıklamada, işletmenin vergi levhası veya ecrimisil ödemesi yapmasının, yapının yasal statü kazanmasını sağlamadığı vurgulandı. Ecrimisil, kamu taşınmazlarının izinsiz kullanımı halinde tahsil edilen idari bir yaptırım olup, herhangi bir hak doğurmuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 2013 yılında aldığı yıkım kararı doğrultusunda, işletmecilere gerekli tebligatlar yapıldı ve alanın tahliyesi için yasal süre tanındı. Ancak işletmeciler, İBB'nin işlemlerini yargıya taşıyarak yıkımı engellemek istedi. İstanbul 4. İdare Mahkemesi önce yürütmeyi durdurma kararı verdi, ancak daha sonra yapılan savunmaların değerlendirilmesiyle davayı reddetti. Bu süreçlerin ardından, Zabıta Dairesi Başkanlığı tarafından kaçak işletmenin yıkım işlemi gerçekleştirildi.

Mahkeme İBB'yi Haklı Buldu

Mahkeme sürecinde İBB'nin yaptığı işlemlerin hukuka uygun olduğu tespit edildi. Özellikle Sultanahmet gibi Kentsel Arkeolojik Sit Alanlarında bir yapının yasal olabilmesi için, imar planlarına, mülkiyete ve koruma kriterlerine uygun olması gerekiyor. Bu kriterleri karşılamayan yapının yıkılması, hukuki bir zorunluluk olarak değerlendirildi.

• 2013 Yılında Yıkım Kararı: Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın kararı doğrultusunda süreç başladı.
• Yasal Süre Tanındı: İşletmecilere tebligat yapıldı ve tahliye için süre verildi.
• Mahkeme Süreci: İşletmeciler davayı kaybetti ve yıkımın önü açıldı.

İstanbul'un tarihi dokusunu koruma çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen bu yıkım, kaçak yapılaşmaya karşı önemli bir mesaj niteliği taşıyor. İBB yetkilileri, benzer durumdaki diğer yapılar için de gerekli yasal işlemlerin yapılacağını ve tarihi mirasın korunması için kararlılıkla çalışacaklarını belirtti.

Sultanahmet Meydanı'ndaki bu yıkım, İstanbul'un tarihi ve kültürel mirasının korunması adına atılan önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Kaçak yapılaşmayla mücadeledeki bu kararlılık, gelecekteki benzer durumlar için de emsal teşkil edebilir.