[ad_1]
Okul başarısızlığı ve okula uyum güçlükleri, çocukluk ve ergenlik döneminde sık karşılaşılan sorunlardır. Bu sorunlar; bireyin ruh sağlığını, çevre ve aile ilişkilerini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle çocuk ruh sağlığı kliniklerine yapılan başvuruların önemli bir kısmını okul başarısızlığı ve okula uyum sorunları oluşturmaktadır.
Okul başarısızlığının nedenleri arasında zeka geriliği, ruhsal bozukluklar, görme-işitme problemleri, kronik hastalıklar, sosyo-kültürel düzeyinin düşüklüğü, aile içi çatışmalar, çocuklardaki motivasyon eksikliği, okul veya öğretmenden kaynaklanan problemler gibi faktörler yer almaktadır. Bu nedenlerin biri veya birkaçı çocukların okula uyum sorunu yaşamasına sebep olabilir. Bunların dışında okul başarısızlığına yol açan bir neden de öğrenme güçlüğüdür (DSM-IV, 1998).
Tanımı
Amerikan Psikiyatri Birliğinin (APA 2001) tanımına göre özel öğrenme güçlüğü;
Zekâsı normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlere göre yaş, zekâ düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.
Okuma Güçlüğü, Matematik/Aritmetik Güçlüğü, Yazılı Anlatım Güçlüğü ve başka türlü adlandırılamayan öğrenme bozukluğu alt gruplarını içerir.
DİSLEKSİ (OKUMA GÜÇLÜĞÜ)
Disleksi (dsylexia) geleneksel sınıf yaşantıları olmasına rağmen bir bireyin yazılı harfleri rakamları ve sözcükleri tanımasında sorunlar yaşaması , tersten okuması veya zayıf yazma becerilerinin olması şeklinde görülen bir tür öğrenme güçlüğüdür.
Disleksili bireyler normal zekaya sahip olmalarına karşın beklenenden daha düşük okuma performansı gösterir.
- Dislektik bireylerde görülen özellikler şu şekilde sıralanabilir:
- – Okuma bozukluğu: Kelime, hece ve harfleri yanlış okuma, kelime unutma.
- – İmla bozuklukları: Tek ve iki sesli harf gruplarında imla hataları.
- – Yazı bozuklukları: Harfleri doğru kopyalayamama veya yazamama,
- -Yazısının okunamaması.
- Disleksiler kelimeleri kopyalarken değil adlandırırken zorluk çekerler.
Disleksilerin zeka düzeyleri düşük değildir. Aralarında üstün zekalıları görmek mümkündür. Disleksi bir hastalık değil, sesli sembolleri istenilen şekilde düzenleyememe sorunudur.
Okuma yazmayı yeni öğrenen çocuklarda ters yazma, kelimelerin yerini değiştirme durumu disleksi olarak algılanmamalı, ancak bu durumun ileriki okul yaşamında devam etmesi durumunda disleksiden şüphelenilmelidir.
DİSKALKULİ (MATEMATİK/ARİTMETİK GÜÇLÜĞÜ)
Diskalkuli, aritmetiği kavramada ve öğrenmedeki güçlüktür. Genellikle disleksi gibi özel gelişimsel engel olarak görülür.
Diskalkuli, insanların rakamlarla ilgili önemli sorunlar yaşadığını ifade eden bir kelimedir-fakat kişi normal veya üstün bir zekaya sahiptir.
Bu, diskalkuli olan bireylerin sadece matematik problemi yaşadığını göstermez, aynı zamanda zamanı ifade etmede, yönleri ayırt etmede, oyun kurallarında ve daha bir çok etkinlikte öğrenme problemi yaşadıklarını gösterir.
Diskalkuli bireyler;
- Dört işlemi yapmakta zorlanır, problemin çözümüne gitmekte sıkıntı çekerler.
- Yavaştırlar, parmakla sayarlar.
- Çarpım tablosunda da geridir. Yön kavramları , zamana ilişik kavramlar, sıraya dizme, sözel ifade, motor beceriler dediğimiz top oynama kaşık-çatal kullanma, makas kullanma gibi becerilerde de yaşıtlarına göre geridirler.
DİSGRAFİ (YAZILI ANLATIM GÜÇLÜĞÜ)
- Bireyin kronolojik yaşı, ölçülen zekâ düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda yazma becerilerinin beklenenin önemli derecede altında olması ile tanımlanır (Doğangün, 2008).
- Yaşıtlarına göre yazması yavaş, harf, hece, noktalama, gramer yanlışları yapar.
- Yazı yazarken boşluk bırakmaz veya bir kelimeyi birkaç parçaya bölerek yazar.
En çok karıştırdıkları harf ve sayılar (b-d–,m-n,ı-i,g-ğ,g-y,ev-ve,2-5,6-9)
- Disgrafiye sahip bireylerin gösterdiği davranışlar ise şu şekildedir:
- • Okunaksız el yazısı,
- • Kalem tutmada zayıflık,
- • Yazarken oransız boşluk bırakma,
- • Kelime yazımında hata,
- • Yetersiz paragraf bilgisi,
- • Cümle kurmada yetersizlik,
- • Dilbilgisi kurallarına uymadan yazma,
- • Yanlış sözcük kullanımı,
- • Yavaş yazma,
- • Fikirlerini ifade edememe
- • Ayna hâli yazma,
- • Kelimeyi ters yazma
Tanı-Değerlendirme
ÖÖG bireyler eğitim ve psikoloji uzmanları tarafından mümkün olduğunca erken saptanmalıdır.
Tanı sırasında izlenmesi gereken adımlar şunlardır :
1. Tıbbi değerlendirme ile öğrenmeyi etkileyen herhangi bir bedensel sorun olup olmadığı belirlenmelidir.
2. Psikiyatrik değerlendirme ile herhangi bir psikopatoloji sorunu olup olmadığı ve varsa bu sorunun öğrenme güçlüğüyle ilişkisi saptanmalıdır.
3. Psikolojik değerlendirme ile bilişsel, akademik ve nöropsikolojik süreçler incelenip, hangi alanlarda sorun olduğunun belirlenmesi amacıyla testler uygulanmalıdır.
4. Aile değerlendirmesi ile ebeveyn tutumları, davranış ve beklentilerin, eşler arası sıkıntıların ve aile içi sorunların öğrenme güçlüğüne etki edip etmediği belirlenmelidir.
ÖÖG TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Evet, disleksinin tedavisi mümkündür.
Disleksi tanısı konmuş olan çocuğun gelişimsel özellikleri, ilgi ve isteklerini belirleyerek bireyselleştirilmiş bir eğitim programı uygulanır. Bu bireyselleştirilmiş eğitim programında çocuğun eksik ve geliştirmesi gereken alanları tespit edilerek bu alanlar ilgili eğitimler verilir.
Bilgilerin uzun süreli belleğe atması için çocuğun bilgileri hem sürekli tekrar ettirilmeli ve bilgilerin kodlama metoduyla anlamasına yardımcı olunmalıdır.
Bu eğitim esnasında materyallerle bilgilerin somutlaştırılması öğrenmeyi kolaylaştıracaktır.
Bu süreçte çocukların için en önemli şeylerden biri ailenin desteğidir. Aile sabırlı, anlayışlı ve hoşgörülü olarak bu tedavi sürecini kolaylaştırıcı bir rol oynamalıdır.
ÇOCUĞUNUZ ÖÖG YÜZÜNDEN KAYGI YAŞIYORSA ONA NASIL YARDIM ETMELİSİNİZ?
Ailelerin ÖÖG hakkında bilgi sahibi olması oldukça önemlidir.
- Okuma Problemlerini Gördüğünüzde Hemen Harekete Geçin
- Çocuğunuzun öğretmeni ile gözlemlediğiniz işaretler/belirtiler hakkında konuşun.
- Çocuklar farklı yaşlarda farklı kaygı belirtileri gösterebilir. Bunlar hakkında bilgi sahibi olun ve çocuğunuzu gözlemleyin.
- Çocuğunuza Disleksi Hakkında Bilgiler Vermeye Çalışın
- Bu durumun zekası ile ilgili olmadığını, onun öğrenmek için yaşıtlarından daha farklı stratejilere ihtiyaç duyduğunu açıklayın.
- Çocuğunuzun Öğrenirken Başarılı Olduğu Seviyeyi Bulun ve Bir Süre Orada Kalmasına İzin Verin
- Daha zorlu konulara geçmek için ısrarcı olmayın. Rahat olduğu seviyede kendine güven geliştirmesine olanak tanıyın.
- Stresli Durumlarla Başa Çıkabilmesi İçin Ona Destek Olun
- Çocuğunuza Parlayabileceği Bir Yol Bulun
- Profesyonel Yardım Alın
ÖÖG İÇİN EBEVEYNLER EVDE NELER YAPABİLİRLER?
- Sabırlı ve dikkatli davranmaya çalışmak,
- Acele etmeden ve başka çocuklarla kıyaslama yapmadan, etkili iletişime geçmek,
- Çocuğun yaşına ve gelişim dönemine uygun metinler seçerek evde birlikte okuma yapmak,
- Çocuğu yakından izlemek ve davranışları ile ilgili not almak,
- Çocuğun çabasını taktir etmek ve herkesin hata yapabileceğini vurgulamak,
- Çocukla empati kurmak ve nasıl hissettiğini anlamaya çalışmak,
- Çocukların çalışma ortamlarını düzenli tutmak,
-Çocukların bir plan doğrultusunda hareket etmesini sağlamak amacı ile program oluşturmak,
-Çocuklara hatırlamalarını kolaylaştıracak ipuçları, kafiyeler ve hatırlatma kartları hazırlamak,
-Verilen talimatları basitleştirmek.
KAYNAK : Doktor Sitesi
[ad_2]
