Polikistik Over Sendromu (PCOS), kadınların sağlığını tehdit eden ve metabolizmayı derinden etkileyen bir durumdur. İnsülin direnci, yüksek kan şekeri, kolesterol artışı gibi sorunlara yol açarak, ilerleyen yaşlarda Tip 2 diyabet, hipertansiyon ve damar sertliği gibi ciddi hastalıklara zemin hazırlayabilir. Peki, PCOS'un belirtileri nelerdir ve bu belirtilerle karşılaşırsak ne yapmalıyız? ## PCOS Tanısı Nasıl Konulur? PCOS tanısı için üç temel belirtiden en az ikisinin bulunması gerekmektedir: * **Adet Düzensizliği:** Yumurtanın büyüyüp çatlayamaması (anovülasyon) nedeniyle adetlerin seyrekleşmesi veya tamamen kesilmesi. Normalden çok sayıda yumurta bulunmasına rağmen düzenli yumurtlama gerçekleşmez. * **Kıllanma ve Akne:** Kanda erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron seviyesinin yükselmesi. Bu durum, kadının yapısına bağlı olarak kıllanma olmadan sadece kanda testosteron yüksekliği şeklinde de görülebilir. Testosteronun kaynağı genellikle yumurtalıklardır. * **Ultrasonda Çok Sayıda Yumurta Görülmesi veya AMH Yüksekliği:** Yüksek AMH değeri, yumurtalıklarda çok fazla yumurta olduğunun bir göstergesidir. Ancak, bu bulgu ergenlik döneminde yanıltıcı olabilir, çünkü bu yaşlarda doğal bir AMH yüksekliği söz konusudur. ## PCOS'un İlerleyen Yaşlardaki Riskleri Nelerdir? PCOS'lu kadınlar genellikle adet görememe, kıllanma, akne veya çocuk sahibi olamama şikayetleri ile doktora başvururlar ve tedavileri bu sorunlara yönelik olarak düzenlenir. Ancak, sendromun ilerleyen yaşlarda ortaya çıkarabileceği sorunlar sıklıkla göz ardı edilir. Bu sorunlardan biri de rahim kanseridir. PCOS'lu kadınlarda yumurtlama olmadığı için progesteron hormonu salgılanmaz ve rahim iç zarı (endometrium) sürekli östrojen hormonuna maruz kalır. Bu durum, rahim iç zarının kalınlaşmasına (hiperplazi) neden olur ve kansere dönüşme riski taşır. Neyse ki, koruyucu tedavi ile bu risk engellenebilir. Aynı şekilde, PCOS'lu kadınların yaklaşık üçte biri metabolik sorunlar yaşar. Bu nedenle, her PCOS'lu kadının kan lipidleri ve kan şekeri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Sorunun genetik geçişli olduğu unutulmamalı ve ailedeki diğer bireylerin de aynı testleri yaptırması önemlidir. ## PCOS ile Nasıl Başa Çıkılır? PCOS'nun sadece kilo vererek bile düzelebilmesi, bu sendromla başa çıkmada önemli bir adımdır. Çünkü altta yatan temel neden insülin direncidir. Yağ kitlesinin azalması, insülin salgılanmasında azalmaya yol açar ve bu da PCOS semptomlarını hafifletebilir. Yakın zamanda yayınlanan bir meta analiz, ketojenik diyetin de PCOS'daki bozulmuş hormon seviyelerinde düzelme sağladığını ortaya koymuştur. Daha önce yapılan bazı bilimsel çalışmalar ise ketojenik diyetin gebe kalamayan PCOS'lu kadınlarda da işe yaradığını göstermiştir. Op.Dr.Numan Bayazıt'ın belirttiği gibi, **"PCOS, insülin rezistansı ile ilgili doğuştan gelen bir yatkınlığın sonucunda ortaya çıkan ve ilerleyen yaşlarda yüksek tansiyon, damar sertliği, Tip 2 diyabet gibi hastalıklara yol açan bir durum olduğu için, yaşam boyu dikkat gerektirir. Spor yapmak ve düşük karbonhidratlı beslenmek ilaçlar kadar önemlidir."** PCOS, yaşam boyu dikkat ve özen gerektiren bir durumdur. Ancak, doğru yaklaşımlarla ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomları kontrol altında tutmak ve ilerleyen yaşlardaki riskleri azaltmak mümkündür. Erken teşhis ve düzenli takip ile sağlıklı bir yaşam sürdürülebilir.