Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların yol açacağı maddi hasar, dünya kamuoyunda da yakından takip ediliyor.
İngiliz Financial Times gazetesi, geçen hafta yaşanan zelzelelerde yıkılan binaların yine üretimiyle ilgili dikkat çeken bir habere imza attı.
Uzman görüşlerine yer verilen haberde, geniş bir alanda yıkılan on binlerce binanın tekrar üretimi için birinci kestirimlere nazaran on milyarlarca dolara gereksinim olduğu ve bunun çok büyük bir “yeniden imar mücadelesi” olacağı belirtildi. Gazete, lokal yetkililere ve kent plancılarına nazaran bu sürecin Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük tekrar inşa etme eforu olacağına işaret etti.
‘BİNALARI DAHA İNANÇLI YAPMAK DA BİR SEÇENEK’
Financial Times’a konuşan uzmanlar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bir yıl içinde yıkılan binaları tekrar yapıp teslim edeceğiz” kelamları için de “gerçekçi değil” yorumunu yaptı. British Columbia Üniversitesi’nden Profesör Sara Shneiderman, Erdoğan’ın 12 ay içinde tekrar inşa kelamı için “Fantastik… Tekrar inşa yıllar sürecek bir şey” dedi.
University College London’dan Zelzele Mühendisliği Profesörü Tiziana Rossetto da, inşaat maliyetinin çok büyük olacağına dikkat çekerek Erdoğan’ın kelamını “Tamamen gerçek dışı” diye niteleyerek “Bir yanda binaları geçmişte yaptıkları üzere tekrar inşa etmek var, bir yandansa binaları daha inançlı yapmak da bir seçenek” diye konuştu.
Antakya’da tarihi alanlar da büyük ziyan gördü. (Ayla Jean Yackley/FT)
Haberde, muhtemelen en sıkıntı seçim süreciyle karşı karşıya olan Erdoğan’ın sarsıntı bölgelerine yardımın geç ulaştırılması ve imar affı konusunda eleştirildiği de hatırlatıldı.
‘HIZLI İNŞAATLA PARA YANLIŞ HARCANMIŞ OLUR’
Financial Times’a konuşan Türkiye Mimarlar Odası Genel Lideri Eyüp Muhçu, sarsıntıdan etkilenen 3,4 milyon binanın yarısının yıkılması gerekebileceğini vurgulayarak “Bu binaları tekrar yapmak için altyapı ve kamusal tesisleri de inşa etmeniz gerekir. Yani yine inşa için kestirimi 100 milyar dolarlık bir maliyetten bahsediyoruz” sözlerini kullandı.
ABD’li yatırım bankası JPMorgan, binalarda yaşanan hasarın direkt maliyetinin 25 milyar doları geçebileceğini, bunun da Türkiye’nin GSYH’sinin yüzde 2,5’u olduğunu belirtmişti.
Profesör Sara Shneiderman, devletin tekrar inşa sürecinin süratli olmasının halkın bölgeye geri dönmesini sağlamayacağına dikkat çekerek “tepeden inme bir inşa süreciyle konutlar inşa edilir lakin insanların istediği üzere olmaz. Böylelikle büyük bir parayı yanlış harcamış olursunuz” dedi.
Şehir Plancıları Odası İdare Konseyi Başkanı Gencay Serter de, 1999 zelzelesi sonrasında birtakım kent alanlarının büyük kentlere yanlışsız biçimde bağlanmadığını kaydederek “Acele kararlar sonucu kentlerle ilişkisi olmayan alanlar ortaya çıktı ve bu da toplumsal meselelere yol açtı” diye konuştu.
KAYNAK : Sözcü
