Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Çin başkanı, görüşmede, “Güney Çin Denizi” tabiri kullanmadan iki ülkenin deniz ihtilaflarını istişare yoluyla çözmesi, bölgede istikrara katkı sağlayan güçler olarak birlikte çalışması gerektiğini vurguladı.
Şi, iki ülkenin güzel komşuluk münasebetleri ile birbirine takviye olması gerektiğini belirterek, “Çin, ortaklaşa petrol ve doğalgaz arama konusundaki görüşmelerin devam etmesini ve ihtilaflı olmayan bölgelerde ortak projelerin geliştirilmesini dilek ediyor.” dedi.
Filipinler önderinin Pekin’deki temaslarında iki ülkenin altyapı, finans ve elektronik ticaret alanlarında işbirliği mutabakatlarına imza attığı bildirildi.
Marcos, haziranda vazifeye başlamasından bu yana birinci sefer Çin’i ziyaret etti. İki ülke önderleri, Kasım 2022’de Tayland’ın başşehri Bangkok’da düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü (APEC) Zirvesi’nin marjında yüz yüze görüşmüştü.
İki ülkenin Güney Çin Denizi’ndeki ada ve resifler konusundaki egemenlik ihtilafı, uzun müddettir ikili münasebetlerin gelişmesine pürüz oluyordu. Ziyaretin akabinde yapılan açıklamada her ne kadar ihtilaf bahislerine değinilmese de yorumcular, Pekin’in egemenlik ihtilafları nedeniyle güvenlik alanında giderek ABD’ye yaklaşan Filipinler ile münasebetlerini tansiyondan arındırmak istediği değerlendirmesini yapıyor.
GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI
Çin, birinci kere 1947’de yayımlanan, “Dokuz Çizgi Hattı” ismi verilen haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik savında bulunuyor. Deniz altı kaynakları açısından varlıklı bölgedeki hak savları başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya üzere kıyı komşusu ülkelerle egemenlik ihtilafına yol açıyor.
Pekin’in ihtilaflı bölgede inşa ettiği yapay adaları askeri üsler kurarak silahlandırması da ABD ve bölge ülkeleriyle gerginliğe yol açıyor.
Uluslararası kamuoyunda “Paracel” ve “Spratly” olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından “Hoang Sa” ve “Truong Sa”, Çin tarafından ise “Şişa” ve “Nanşa” olarak isimlendiriliyor.
Lahey’deki Birleşmiş Milletler Daimi Memleketler arası Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda, Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına karar vermişti. (AA)
