Silicon Valley Bank (SVB), kısa müddet evvel beklenmedik çöküşüyle manşetlere taşındı. Finans dünyasının en inançlı varlıklarından birine sahip olmasına karşın, banka yalnızca iki gün içinde iflas etti. SVB’nin kapanması, teknoloji sanayisinin halihazırda artan rekabet, düzenleyici inceleme ve vasıflı çalışan eksikliği üzere çeşitli zorluklarla karşı karşıya olduğu bir vakitte gerçekleşti. Bu, pek çok kişinin böylesine saygın bir kurumun nasıl bu kadar çabuk parçalanabileceğini merak etmesine neden oldu. Bahse ışık tutmak için, Wall Street Journal durumu açıkladı. İşte detaylar…
Silicon Valley Bank çöküşü neden yaşandı?
SVB Financial, Silikon Vadisi bölgesinde birçok yeni teşebbüse ve risk sermayesi şirketine hizmet veren Silicon Valley Bank’ın ana şirketidir. 1983 yılında kuruluşundan bu yana SVB, teknoloji teşebbüslerine finansal hizmetler sağlama konusunda uzmanlaşmıştır. Pandemi sırasında, bu müşteriler nakit girişinde bir artış gördü ve bu da SVB’deki mevduatta patlamaya yol açtı. 2020’nin birinci çeyreğinin sonunda, bankanın toplam mevduatı 60 milyar doların biraz üzerindeydi. Lakin, 2022’nin birinci çeyreğinin sonunda bu sayı süratle 200 milyar dolara yükseldi. Son beş yılda SVB dört kat büyüdü. Geçen yıl sonu itibariyle bankanın piyasa bedeli 40 milyar doların üzerindeydi.
Banka o kadar büyüktü ki, kesim uzmanlarına nazaran, SVB’nin kapatılması tüm “Silikon Vadisi” ekosistemi üzerinde kıymetli bir tesire sahip olabilir, zira banka yeni kurulan şirketlere finansman sağlamada çok kıymetli bir rol oynadı. Bankanın kapanması, sermaye zahmetine yol açarak yeni başlayanların para toplamasını ve hayatta kalmasını zorlaştırabilir. Birçok startup kurucusu ve CEO’su da SVB’nin kapanmasının işletmeleri üzerindeki tesirinden kaygı ediyor.
SVB bu kadar parayı ne yaptı?
SVB Financial, mevcut en inançlı iki varlığı satın almak için on milyarlarca dolar harcadı: uzun vadeli ABD devlet tahvilleri ve hükümet tarafından garanti edilen varlığa dayalı menkul değerler. Bankanın menkul değerler portföyü, 2020’nin birinci çeyreğinde 27 milyar dolardan 2021’in sonunda yaklaşık 128 milyar dolara yükseldi.
Bu neden büyük bir sorun oldu?
Bu menkul değerlerin neredeyse hiç temerrüt riski yoktur. Fakat, çok uzun bir mühlet, bazen birkaç yıl boyunca sabit bir faiz oranı öderler. Banka birdenbire bu menkul değerleri satmak zorunda kalmadıkça bu büyük bir sorun değil. Lakin olan tam olarak buydu: Banka ansızın bunları satmak zorunda kaldı. Piyasadaki faiz oranlarındaki keskin artış nedeniyle, bu tahvillerin açık piyasadaki kıymeti, bankanın defterlerinde kayıtlı kıymete kıyasla düştü.
Sonuç olarak, banka, bir kayıptan kaçınmak için tahvilleri olabildiğince çabuk satmak zorunda kaldı. 2022’nin sonunda, SVB’nin menkul değerler portföyündeki gerçekleşmemiş ziyan ölçüsü (yatırılan para ölçüsü ile rayiç kıymeti ortasındaki fark) 17 milyar doları aştı.
Başka hangi problemler vardı?
Aynı vakitte, müşterilerin parası bitmeye başlayınca SVB’ye nakit girişi bilakis döndü. Pek çok teknoloji şirketinin pandemi sırasında ayakta kalmak için çaba ederek nakit ezasına yol açtığını hepimiz biliyoruz. Bu firmaların pay senetleri yahut risk sermayesi yatırımları yoluyla fon toplaması giderek zorlaştı. Ayrıyeten, borçlanma maliyeti de Fed’in her faiz oranı artışında keskin bir formda artarak SVB’nin mevduat çekmesini giderek daha değerli hale getirdi.
Bankadaki mevduatlar, salgının tepesinde yaklaşık 200 milyar dolardan 2022’nin sonunda 170 milyar doların altına düştü. 2023’e adım atarken durum daha da kötüleşiyor. 19 Ocak’ta SVB, 2023’te yaklaşık yüzde 5’lik bir mevduat düşüşü öngördü. Lakin, 8 Mart’ta varsayımlarını iki haneli bir sayıya çıkarmak zorunda kaldılar.
Silicon Valley Bank idaresinin orjinal planı neydi?
8 Mart’ta banka, artan tahvil faiz oranları bağlamında faiz getirisini “sıfırlamak” için, mevduat çekimlerini karşılamak ve yeni kredileri finanse etmek için ve muhasebe bilançosunu güçlendirmek için 21 milyar dolarlık büyük ölçüde tahvil sattığını ve yaklaşık 1.8 milyar dolar (vergilerle beraber) ziyana uğradığını açıkladı. Ayrıyeten SVB, 2.25 milyar dolarlık yeni sermaye topladı.
Plan neden başarısız oldu?
8 Mart akşamı yapılan duyurunun akabinde, SVB’nin pay senedinin süratle düşmesi, yeni sermaye bulmayı daha da zorlaştırdı ve bankayı pay ihraç planını ertelemeye zorladı. Birtakım spekülatif yatırım şirketleri, portföylerindeki firmalara SVB’deki mevduatlarını çekmelerini tavsiye etmeye başladı.
Silicon Valley Bank müşterilerinin mevduatlarına ne oldu?
Birçok mevduat, Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından sigortalanamayacak kadar büyüktü. SVB’nin açıklamasına nazaran, 2022 sonu prestijiyle FDIC sigorta limitini aşan hesaplarda toplam 151,5 milyar dolarlık mevduat vardı. 10 Mart’ta FDIC, önümüzdeki Pazartesi gününe kadar SVB müşterilerinin sigortalı mevduatlara tam erişime sahip olacağını duyurdu. Kurum, mevduatların ne kadarının sigortalı olmadığını şimdi belirlemedi. Lakin sigortasız müşterilere önümüzdeki hafta bir ön ödeme yapılacak ve FDIC SVB’nin varlıklarını tasfiye ettikten sonra kalan alacaklılara hisseleri için bir hak talebinde bulunulacak.
Yatırımcılar neden banka paylarını ağır bir formda sattı?
Daha evvel, banka paylarına olan yatırımcı itimadı, Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz üzere Sivergate Capital’in çöküşünün akabinde önemli formda sarsılmıştı. Bu bankanın meseleleri kripto para üniteleriyle ilişkiliydi lakin artan faiz oranı baskısı nedeniyle tahvil yatırım portföyündeki kayıpları da yansıtıyordu. Dünkü seansta First Republic Bank ve Signature Bank üzere orta ölçekli bankaların pay senetleri çok fiyat düşüşleri nedeniyle süreksiz olarak durdurulmuştu.
Artan faiz oranlarının bankaların menkul değer yatırım portföyüne tesiri yalnızca SVB ile hudutlu değil. FDIC tarafından sigortalanan tüm bankalarda, geçen yılın 4. çeyreği prestijiyle menkul değer yatırım portföyündeki toplam gerçekleşmemiş ziyanlar 620 milyar doları buldu.
Buradan çıkarılacak ders nedir?
Bu olaydan sonra akla gelen en büyük sorulardan biri de hangi bankaların emsal yanılgılar yaptığı konusu oldu. Yani, hangileri harekete geçirdikleri mevduatların maliyeti ve “ortalama ömrü” ile ellerinde tuttukları varlıkların faiz oranları ve vadesi ortasındaki alakayı yanlış pahalandırıyor? Bu, 2008 mali krizini körükleyen “borç dağlarıyla” ilgili sorulardan temel bir fark olarak karşımıza çıkıyor.
Pandemi sırasında bankalara para aktığında, kısa vadeli tahviller almak yahut nakit tutmak, artan faiz oranlarından kaynaklanan risklere karşı daha yeterli korunmalarına yardımcı oldu. Fakat bu birebir vakitte bankaların gelirlerinde azalma manasına da geldi. Bu sefer “güvenli iade” arayışları başlarını büyük belaya soktu.
KAYNAK : Kripto Koin
