Son yılların en çok tartışılan yatırım araçları ortasında yer alan kripto varlıklar, Bitcoin’in yakaladığı yükseliş trendi ile yeniden herkesin lisanında. Bilhassa de enflasyon karşısında para kaybetmemek isteyen vatandaşlar, birden fazla vakit eşten dosttan duydukları kripto varlıklara yatırım yapıyorlar. Lakin pek birçok, aslında neye yatırım yaptığını bile tam olarak bilmiyor.
Şöyle izah edelim, yatırım yaptığımız şeylerin adını bile doğru düzgün bilmiyoruz. Şöyle ki bugün pek çok kişi için binlerce tıpta olan kripto varlıklar, genelde “kripto para” halinde anılıyor. Lakin bu durum, kripto para topluluğu için çok büyük bir yanlış. Zira her alıp sattığınız şey aslında kripto para değil.
Kripto para (coin) ile token tıpkı şey değildir.
Binance üzere borsalarda alım satım yapılan şeylerin kimileri kripto parayken, kimileri ise aslında token’dır. Toplulukta bu tabirler genelde birlikte kullanılır. Aslında bu yanlış değildir. Kripto para ile token’lar birbirlerine çok yakın varlıklardır lakin birebir vakitte bir o kadar da uzaktırlar. Gelin artık, kripto para ile token’ların sahip oldukları özelliklere yakından bakalım.
Kripto para ünitelerinin özellikleri:
- Kendilerine özel blockchain ağlarına sahiptirler.
- Bir takas aracı, yani para olarak kullanılırlar.
- Başlı başına birer varlıklardır. Öteki bir varlık yahut hizmetleri temsil etmezler.
- Sistem güvenliğini sağlamak açısından kriptografiye (şifreleme) sahiptir.
- Herhangi bir otoriteye bağlı değildir. Kodlarla yönetilirler.
Evet, Bitcoin hakikaten de kripto para ünitesidir.
Yukarıya bıraktığımız özellikler, dikkat ederseniz aslında Bitcoin‘i anlatmaktadır. Bizler bu yüzden, Bitcoin’i gerçek bir kripto para ünitesi olarak kabul edebiliriz. Bununla birlikte, Ethereum da tıpkı Bitcoin üzere bir kripto para ünitesidir.
Token’ların özellikleri:
- Kendilerine ilişkin blockchain ağları yoktur. Başka bir ağa bağlıdırlar.
- Sadece para olarak değil, kuruldukları platformlarda oyun oynamak, hizmetlere erişimleri açmak veya DeFi prosedürlerini tamamlamak için kullanılabilirler.
- Bitcoin yahut Ethereum’daki üzere şifreleme özellikleri yoktur.
- Bir şahsa yahut bir vakıf idaresinde olabilirler. Şayet isterseniz bugün siz de bir token oluşturabilirsiniz.
- Alt sınıflara da ayrılabilirler.
Token’ların büyük bir kısmı Ethereum ağı üzerinde kurulmuştur.
Hacimsel bazda dünyanın en büyük ikinci kripto para ünitesi olan Ethereum, yapısı yeterince token’lar için bulunmaz bir nimettir. Bunun şuurunda olan takımlar, token geliştirmek istediklerinde en çok Ethereum’u tercih ederler. Örneğin, futbol kulüplerine ilişkin fan token’lar. FC Barcelona Fan Token (BAR), Ethereum ağının alt zincirlerinden bir tanesi olan Chiliz zincirine bağlı bir token’dır. Üstte unsur husus verdiğimiz özelliklerin tümü, aslında FC Barcelona Fan Token’in (BAR) sunduğu özellikler ortasında yer almaktadır.
Bir kripto varlığın kripto para mı, yoksa token mı olduğunu nasıl anlarız?
Herhangi bir kripto varlığa yatırım yapmak istiyorsunuz lakin öncesinde bunun bir kripto para mı, yoksa token mı olduğunu öğrenmek istediğinizi varsayalım. Yapabileceğiniz en kolay şey, o kripto varlığın internet sitesine ulaşıp, whitepaper’ına göz atmak olacaktır. Orada şayet kripto varlığın kendine ilişkin bir ağı olduğu yazıyorsa o bir kripto paradır. Öteki bir ağa bağlıysa token’dır. Bunu anlamak işte bu kadar kolaydır.
Whitepaper ne admin?
Kripto para topluluğu ile ilgileniyorsanız okumaya alışmalısınız. Kimi yerlerde “beyaz sayfa” olarak da anılan whitepaper, bir projenin teknik dokümanıdır. Hani elektronik bir alet alırsınız ve içinde sayfalar dolusu yazının olduğu broşürler bulunur ya, işte whitepaper tam olarak budur. Kelam konusu proje ile ilgili tüm ayrıntılar burada müellif. Böylece yatırım yaptığınız şeyin ne olduğunu iyi bir biçimde anlarsınız.
- Editör Notu: Eğer bir kripto varlığa yatırım yapmak istiyorsanız, evvel whitepaper’ını okumanızda yarar var. Belgeyi hayli dikkatli bir formda okur, grubun ne yapacağını hakikaten anlarsanız, projenin gelecek vadedip vadetmediğini uzman olmasanız da rahatlıkla çözebilirsiniz. Böylece ön satış programlarına dahil olabilir yahut uzun vadeli yatırımlar yapabilirsiniz. Bu toplulukta verilebilecek en güzel yatırım tavsiyelerinden bir tanesi, whitepaper okuma tavsiyesidir.
KAYNAK : Webtekno
