Gerçek ismi Kemal Sadık Gökçeli olan usta müellif, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi.
Acılarla dolu bir çocukluk geçiren Yaşar Kemal, 3 yaşında bir kaza sonucu sol gözünü kaybetti. Daha sonra babasının, evlatlık edindiği Yusuf ismindeki çocuk tarafından gözünün önünde öldürülmesi, hayatında derin izler bıraktı.
Yazı yazmaya 8 yaşında merak salan usta edebiyatçının tabiata, etrafına ve içinde yaşadığı topluma duyduğu ilgi, en büyük ilham kaynağı oldu.
İLK ŞİİRİ 1939’DA, BİRİNCİ KİTABI 1943’TE YAYIMLANDI
Yaşar Kemal, ilkokula gitmeden evvel “Aşık Kemal” mahlasıyla birinci şiir denemelerini yaptı ve kaleme aldığı birinci şiiri “Seyhan”, 1939’da Adana Halkevi Dergisi’nde yayımlandı.
Ortaokula 1941’de başlayan lakin son sınıfta sıhhat problemleri ve edebiyata çok ilgisinden dolayı yatılı öğrencilik hakkını kaybeden Kemal, ırgat katipliği, memurluk, ırgatlık, inşaat denetçiliği, öğretmen vekilliği ve arzuhalcilik üzere farklı işlerde çalıştı.
Şiirleri 1940’lı yıllarda “Çığ”, “Ülke”, “Millet”, “Kovan” ve “Beşpınar” mecmualarında okurlarla buluşan muharririn 1940-1941 ortasında Çukurova ile Toroslar’dan derlediği ağıtları içeren “Ağıtlar” isimli birinci kitabı, 1943’te Adana Halkevi tarafından yayımlandı.
Yaşar Kemal, 1946’da askerliğini yaptığı Kayseri’de birinci uzun öykü kitabı “Pis Hikaye”yi kaleme aldı. 1950’de komünizm propagandası yaptığı teziyle tutuklanan muharrir, bir mühlet cezaevinde yattı.
YAŞAR KEMAL İMZASINI BİRİNCİ SEFER 1951’DE KULLANDI
İstanbul’a 1951’de taşınan usta müellif, müelliflik serüvenine artık “Yaşar Kemal” imzasıyla devam etme kararı aldı ve 1963’e kadar Cumhuriyet gazetesinde fıkra ve röportaj yazdı.
Yazılarında Anadolu beşerinin ekonomik ve toplumsal problemlerini anlatmaya çalışan Yaşar Kemal’in kaleme aldığı “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajı, Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Özel Muvaffakiyet Armağanı”na layık görüldü.
Sultan 2. Abdülhamid’in hekimi Jak Mandil Efendi’nin torunu Thilda Serrero ile 1952’de evlenen Kemal, yapıtlarının kimilerini yabancı lisanlara çeviren eşi sayesinde Avrupa’da da tanınmaya başladı.
“Bebek”, “Dükkancı” ve “Memet” isimli kıssalarının de içinde bulunduğu “Sarı Sıcak” kitabını 1952’de kaleme alan usta muharrir, bu yapıtında yoksulluk, şiddet, dayanışma, yozlaşma, tabiat tutkusu ve insan ile tabiat çatışmasını mevzu edindi.
İNCE MEMED DÖNÜM NOKTASI OLDU
Yaşar Kemal’in birincisini 1955’te yazdığı 4 seri halindeki “İnce Memed” romanı, usta muharririn edebiyat serüveninde başka bir sayfa açtı. Kırktan fazla lisana çevrilen serinin birinci romanı 1956’da Varlık Roman Armağanı’na, üçüncü romanı ise 1985’te Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü.
Edebiyat hayatının yanı sıra siyasi faaliyetlerde de yer alan Yaşar Kemal, 1967’de çıkarmaya başladığı “Ant” isimli mecmuanın eklerinden biri sebebiyle 18 ay mahpusa mahkum oldu. Daha sonra bu karar, Yargıtay tarafından bozuldu.
Yazıları ve siyasi aktiflikleri hasebiyle birçok kere kovuşturmaya uğrayan usta muharrir, 1974-1975’te Türkiye Müellifler Sendikası’nda Genel Lider olarak misyon yaptı.
Ünlü muharrir, yapıtlarında sade ve akıcı bir üslup kullanmayı tercih ederken, roman ve hikayelerinde çoğunlukla Çukurova’da yaşanan insan dramlarını işledi.
Yaşar Kemal’in “İnce Memed”in de ortalarında bulunduğu 9 yapıtı beyazperdeye aktarıldı ve birçok yapıtı tiyatroya uyarlandı. Kitaplarında Anadolu’nun efsane ve masallarından da yararlanan müellif, 1970’ten sonra yazdığı romanlarında ise kent beşerinin hayatını ele aldı.
20’DEN FAZLA MEMLEKETLER ARASI ÖDÜL ALDI
Hayatı boyunca çok sayıda mükafata layık görülen Yaşar Kemal’e 1993’te Kültür ve Turizm Bakanlığı Büyük Mükafatı, 2008’de ise edebiyat kolunda “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” takdim edildi.
Yurt dışında da çok sayıda mükafata layık görülen Yaşar Kemal, “Uluslararası Cino del Duca ödülü”, “Legion d’Honneur nişanı”, “Commandeur payesi”, “Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres nişanı”, “Premi Internacional Catalunya”, Fransa tarafından verilen “Legion d’Honneur Grand Officier rütbesi” ve Alman Kitapçılar Birliği’nin verdiği “Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü” başta olmak üzere 20’yi aşkın memleketler arası ödül aldı.
İkisi yurt dışında olmak üzere 7 üniversiteden fahri doktora alan muharrir, 1973’te Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilerek dünya çapında isminden kelam ettirdi. Daha sonra birkaç defa daha Nobel’e aday gösterilen Yaşar Kemal, hiçbir adaylığında mükafatı alamadı.
Şiir, hikaye, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale ve senaryo üzere birçok edebi tıpta eser kaleme alan Yaşar Kemal, Türk edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 hikaye ve şiir alanında bir yapıtı miras bıraktı.
Yaşar Kemal, teneffüs yetmezliği şikayetiyle tedavi gördüğü hastanede, çoklu organ yetersizliği ve kalp ritim bozukluğu sebebiyle 28 Şubat 2015’te 92 yaşında vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
YAŞAR KEMAL’İN KİMİ ROMAN VE ESERLERİ
“Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974)”, “Yusufçuk Yusuf (1975)”, “Yılanı Öldürseler (1976)”, “Al Gözüm Seyreyle Salih (1976)”, “Kuşlar da Gitti (1978)”, “Deniz Küstü (1978)”, “Yağmurcuk Kuşu (1980)”, “Kale Kapısı (1985)”, “Kanın Sesi (1991)”, “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997)”, “Karıncanın Su İçtiği (2002)”, “Tanyeri Horozları (2002)” “Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi”, “Tek Kanatlı Bir Kuş, 2013”, çocuk romanı “Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977)” destansı roman “Üç Anadolu Efsanesi (1967)”, “Ağrıdağı Efsanesi (1970)”, “Binboğalar Efsanesi (1971)”, “Çakırcalı Efe (1912)”
YAŞAR KEMAL’İN RÖPORTAJ VE DENEMELERİ
“Yanan Ormanlarda Elli Gün”, “Çukurova Yana Yana”, “Peri Bacaları”, “Bunların hepsini Bu Diyar Baştan Başa”, “Allah’ın Askerleri”, “Röportaj Yazarlığında”, “Çocuklar İnsandır”, “Ağıtlar”, “Taş Çatlasa”, “Baldaki Tuz”, “Gökyüzü Mavi Kaldı”, “Ağacın Çürüğü”, “Sarı Defterdekiler”, “Ustadır Arı”, “Zulmün Artsın” (AA)
KAYNAK : Sözcü
