Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesine bağlı Ambar Mahallesi’nde ortaya çıkarılan ve Göbeklitepe ile tıpkı periyoda ilişkin izler taşıyan 11 bin yıllık Gre Fılla Höyüğü’ndeki hafriyat çalışmaları tamamlandı.
Kocaeli Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayşe Tuba Ökse’nin bilimsel danışmanlığında 2018 yılında başlatılan çalışmalarla 3 bin 233 eser gün yüzüne çıkarıldı.
Bölgede yapılacak baraj nedeniyle sulara gömülen höyükten çıkarılan eserler, Diyarbakır Müze Müdürlüğü tarafından muhafazaya alındı.
Prof. Dr. Ayşe Tuba Ökse, “Gre Fılla günümüzden 10 bin 500 yıl evvel kullanılmaya başlanmış. ‘Kendale Hecela’ olarak isimlendirilen ikinci höyük ise M.Ö. 7’nci binde kullanılmaya başlanmış. 2 höyükte de 2018-2022 ortasında kurtarma hafriyatları yürüttük. Grubumuz hâlâ orada, hafriyatlar bitti. Suların yükselmesi nedeniyle sonlandırdık. Şu anda gereç çalışması yapıyoruz. Çok süratli ve uzun soluklu bir çalışma yaptığımız için 2-3 yıl daha materyal çalışmasını sürdürmek zorundayız” dedi.
“ESERLER DİYARBAKIR MÜZE MÜDÜRLÜĞÜ’NE TESLİM EDİLDİ”
Gre Fılla’da gün yüzüne çıkarılan materyal sayısının 3 bin 233 adet olduğunu belirten Prof. Dr. Ökse, şöyle devam etti:
“Bu eserler Diyarbakır Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi. Bunların büyük bir kısmı bizim sürtme taş aletler dediğimiz daha çok havan, öğütme taşı, oluklu taş üzere yapıtlardan oluşuyor. İkinci büyük bir kısmı ise yontma taş aletlerinden oluşuyor, çakmak taşı üzere eserler. Hayvan kemiğinden üretilmiş delici yapıtlarla de karşılaşıyoruz. Bütün bunlar içerisinde kabartmalar, heykeller ve bezemeli aletler de var. Örneğin bir kemik aleti üzerinde bir yılan kabartması oluyor ya da oluklu taşlar dediğimiz kemik aletlerinin biçimlendirildiği taşların üzerinde yılan kabartmaları bulunuyor. Bu eserler ile de çok karşılaştık. 3 tane heykelimiz var, çukur yapı içerisinde 2 domuz ve 1 tane de insan heykelimiz var.”
“Bizim yapmak istediğimiz en değerli şeylerden biri de bu yuvarlak çukur yapıların korunması. Diyarbakır Cezaevi, müze yerleşkesine dönüştürülecek ve açık alanına bunun taşınması planlanıyor. Ne vakit hayata geçirilir? O artık bakanlığın programlaması ile ortaya çıkacak bir şey.”
Gre Fılla Höyüğü’nün Neolitik periyottan kalan yerleşim alanı olduğunu anlatan Prof. Dr. Ökse, “Göbeklitepe ile çağdaş, buranın birebir devirde kullanılmış olduğunu biliyoruz. Burası, Göbeklitepe’de açığa çıkmış olan yuvarlak yapıların benzerlerine sahip. Her birinin içerisinde 4 adet yüksek paye var, bunların çatıyı taşıyan 2-3 metre kadar derinlikleri var. Çapları da 8 ile 10 metre ortasında değişiyor. Burada ortalama 25 kişi oturabiliyor. Bölge bazında buraya en eski yerleşimler diyebiliriz” sözlerini kullandı. (DHA)
KAYNAK : Sözcü
