Tiyatro sanatlarının kıymeti ve kültürel zenginleşmeye ve uluslar ortasında karşılıklı anlayışa katkısı hakkında farkındalık yaratmak için Dünya Tiyatro Günü kutlanıyor. Genel olarak Dünya Tiyatro Günü, tiyatro sanatlarının hayatları dönüştürme, değişime ilham verme ve insanları bir ortaya getirme gücünün bir kutlamasıdır.
DÜNYA TİYATRO GÜNÜ NEDİR? NE VAKİT KUTLANMAYA BAŞLANDI?
Her yıl 27 Mart günü ITI merkezleri ve dünya çapında tiyatro kümeleri tarafından kutlanmaktadır. Pek çok ulusal ve memleketler arası aktiflik kutlamalarda yer almaktadır. En değerli etkinliklerden biri, dünya çapında muvaffakiyet kazanmış bir tiyatro oyuncusu, direktörü yahut muharririn yazdığı üniversal bildirgedir. Birinci bildirge 1962’de Jean Cocteau tarafından yazılmıştır.
Jean Cocteau birinci bildirgenin müellifidir. 1993’te Venezuela ITI Merkezi 1962’den 1993’e kadar yayınlanan tüm bildirgeleri biri özgün lisanlarında, başkası İspanyolca olmak üzere iki antoloji halinde yayımlamıştır. Memleketler arası Bildirge’nin yanı sıra, ITI dünyanın çabucak her yerinde büyük şovlar ve şenlikler düzenlemektedir. Bu aktifliklerin tamamı ITI Resmi Sitesi’nde görülebilir.
UNESCO tarafından kurulan ITI’nin “Sahne sanatları bağlamında, dünya çapında bilgi ve uygulama alışverişini arttırmak, gelişim sürecinde sanatsal yaratıcılığın ve üretimin gerekliliği konusunda toplumsal şuuru uyandırmak, beşerler ortasındaki barış ve dostluğun sağlanması ve artmasını gerçekleştirmek ismine karşılıklı anlayışı geliştirmek, UNESCO’nun maksatlarına ulaşmasına katkıda bulunmak” üzere amaçları, Dünya Tiyatro Günü’nde bir sefer daha hatırlatılmaktadır. Her yıl tiyatro ve tiyatroyla ortak çalışan başka sanat disiplinlerinden gelen üstün başarılı bir sanatçı bu gün için bir konuşma yapmaya davet edilmektedir. Milletlerarası Bildirge olarak görülen bu konuşmanın metni 20’den fazla lisana çevrilmekte, pek çok gazetede yayınlanmakta ve dünya üzerindeki pek çok tiyatro kümesinin oyunundan evvel okunmaktadır. Pek çok televizyon ve radyo kanalı bu bildirgeyi beş kıtanın her köşesindeki dinleyicilere ulaştırmaktadır.
Dünya Tiyatro Günü tiyatro dünyasındaki beşerler için sahne sanatlarının insanları bir ortaya getirici gücünü kutlamak, seyirciyle daha uygun bir irtibat kurmak ve beşerler ortasındaki anlayış ve barışı arttırmak için bir fırsat olarak görülmektedir. Dünya Tiyatro Günü’nde yapılan etkinlikler, memleketler arası fonksiyonlarının yanı sıra ulusal ve bölgesel tiyatro kümelerinin bir ortaya gelmesinde de rol oynamaktadır.
Komedi : Oyunların, insanların, durumların gülünç istikametlerini gösteren bir tiyatro yapıtıdır. Güldürünün aşikâr başlı cinsleri şunlardır :
a) Vodvil, hareketli, eğlenceli bir hususa dayanan, içinde müzikler bulunan hafif güldürüdür.
b) Fars, olayların çok abartıldığı, taklitlerin sık sık tekrar edildiği bir güldürü çeşididir.
Trajedi : Konusunu tarih, ya da efsanelerden alan acıklı sahne yapıtıdır. .
Dram : Hayatımızda var olan umudu, sevinci, acıyı, bir ortada sunan tiyatro oyunudur. Dram şiir ve düz yazı ile yazılabilir.
Tiyatrolar; devlet tiyatroları, halk tiyatroları, bulvar tiyatroları, açık hava tiyatroları ve kent tiyatroları üzere isimlerle anılır.
Tiyatro ömrün bir modülüdür. Ömrü stantlar. Yaşama sevincini yaratır. Geçmişi, günümüzü, geleceği anlamamıza yardımcı olur. Tiyatro; Meselelerimize ışık fiyat. Tiyatro, beşerler ortasında halkın içinden doğmuş bir sanattır. Tiyatro daima uygundan, hoştan güzelden yana olmuştur.
Tiyatro insanları eğitir. Eğitirken düşündürür. Tiyatro insanlara beraber gülmek, birlikte ağlamak, bir arada düşünmek üzere insanca hisler aşılar.
DÜNYA TİYATROLAR GÜNÜ İLE İLGİLİ SÖZLER
Sanattan yoksun bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. (Kemal Atatürk)
Tiyatrosu olan bir ülkede berbatlıklar, berbatlıklar, yanlışlıklar sürüp gitmez. (William Hazlitt)
Tiyatro, sanatın tümü üzere bir okuldur. Eğitir, geliştirir insanı, dünyasının sonlarını genişletir. (Sabahattin Kudret Aksal)
Tiyatro öteki sanatların üstünlüğü, yalnızca cümbüş olarak kalmayıp, genel ahlakı temizleyip araştırılmıştır. (Recaizade Ekrem)
Tiyatro aşka misal. İnsanı hüzünlü acıklı ağlatır. Lakin verdiği acının gücünde bir öteki tat bulunur. Tiyatro kozmosa emsal. İnsanı doya doya güldürür. Fakat yansıttığı tuhaflıklar, gülerken ağlamak için istekler doğurur. (Namık Kemal)
Tiyatro bir kentin ocak başıdır. Orada en hoş masallar söylenir, en gerçek kelamlar duyulur. (Muhsin Ertuğrul)
Tiyatro, toplum kültürünün aynasıdır.
Tiyatro, gönüller ortasında bağ kurar.
Tiyatro, kalp perdesini açan bir sanattır.
Tiyatro, adamı insan eden sanattır.
Tiyatrosu olan bir ülkede berbatlıklar, berbatlıklar, yanlışlıklar sürüp gitmez.
Tiyatrosuz bir toplum yeni doğmuş bir çocuk sayılır.
Tiyatro, toplum kültürünün aynasıdır.
Tiyatro, gönüller ortasında bağ kurar.
Tiyatro, kalp perdesini açan bir sanattır.
Tiyatrosu olan bir ülkede berbatlıklar, berbatlıklar, yanlışlıklar sürüp gitmez.
DÜNYA TİYATROLAR GÜNÜ İLE İLGİLİ ŞİİRLER
TİYATROLAR
Gölge düşmeden perdeye,
Biz geldik sizi görmeye,
Sanata paha vermeye,
Açıldı daima tiyatrolar.
Kalpte pekişti dostluklar,
Yakın oldu daima uzaklar,
Canlı konuştu dudaklar,
Açılınca tiyatrolar.
Bunca senaryo yazıldı,
Millet salona dizildi,
İller, ülkeler gezildi,
Sanat meskeni tiyatrolar.
Perde açılınca akşam,
Ben daima önlerde otursam,
Alkış tufanına dalsam,
Benim meskenim tiyatrolar.
Hakkı Çebi
TİYATRO
Karanlığı aydınlatan ışık
Sessizliği yırtan bir çığlık
Olmak için çıktık
Biz bu yola!
Tiyatromuzu açıyoruz
Haberiniz ola!
Yıllara meydan okuyacak
Sağlam bir arkadaşlık
Kurmak için çıktık
Biz bu yola!
Tiyatromuzu açıyoruz
Haberiniz ola!
Kötü alışkanlıkları silip
Zamanda bir yolculuk
Yapmak için çıktık
Biz bu yola!
Tiyatromuzu açıyoruz
Haberiniz ola!
Önder Günal
DÜNYA TİYATROLAR GÜNÜ
Bu gün tiyatrolar günü;
Dünya sahneden sesleniyor.
Acının, gülüşün düğünü,
Sahnede sergileniyor.
Bu gün tiyatrolar günü;
Kendini bulmak için koş.
Düşünmek için, gülmek için,
İnsanlığını bulmak için koş.
Perdeler daima kalksın insin.
Sönmesin bu parlayan ışık.
Tiyatro beşere seslensin,
Sevgi ile hoş ile karışık.
Adnan Çakmakçıoğlu
TİYATRO
Meşakkatli hayatta, dramlı bir perdeden,
Senaryosu yazılmış, en baştaki roldeyim…
Süzülüp geçiyorken, zahmet yüklü haddeden,
İnceldikçe tel üzere, kopacak bir haldeyim…
Sahne dışı ne varsa, kırılıyor handeden,
Kader çizmiş oynarım, en aşağı raddeden,
Her sevgi geçiriyor, yüreğimi rendeden,
Sürüldükçe ufalır, kadir bilmez eldeyim…
Tek kişilik bir oyun, figüranı unsurdan,
Yorulsan da kaçış yok, öngörülen uhdeden,
Seyircisi habersiz, vurulduğum kündeden,
Sol yanım sılasında, kendim gurbet eldeyim…
Metin Yıldırım
SAHNELER
Umutlarla sevgiler
Hayal ile gerçekler
Dramlar komediler
izlenir sahnelerde
Sahnede oyuncular
Alıp bizi götürür
Güldürür düşündürür
Düşündürür güldürür.
Orda bir öteki yaşam
Yaşanır birden fazla akşam
Başarılı bölümler
Alkışlanır her akşam.
Dünyanın her yerinde
On binlerce sahnede
Sorunlar mutluluklar
izlenir sahnelerde.
Erol Yavuz
TİYATRO
Bu dünya bir tiyatro,
Hepimiz birer aktörüz.
Kendimiz yazıyoruz, bir senaryo,
Gene kendimiz oynuyoruz.
Yarabbi biz mecnun miyiz neyiz?
Kendi kendimizi alkışlıyoruz.
Mehmet Şükrü Baş
KAYNAK : Sözcü
