“Hanım”, “Beyaz Melek”, “Kızım Ayşe” ve “Pembe Kadın”ın da ortalarında olduğu çok sayıda sinema ve “Ben Anadolu”, “Anna Karaninna”, “Gece Mevsimi” isimli yapıtlarla yüzden fazla tiyatro oyununda rol alan Yıldız Kenter’in vefatının üstünden üç yıl geçti.
Asıl ismi Ayşe Yıldız olan sanatçı, İngiliz kökenli Olga Cynthia (Nadide) ile Ahmet Naci Bey’in çocuğu olarak 1928’de İstanbul’da dünyaya geldi. Ablası Güner, ağabeyleri Nedim ve Mahmut ile küçük kardeşi Müşfik’ten oluşan 7 kişilik bir ailede büyüyen Kenter, Ankara Devlet Konservatuvarı’nı bitirdi.
Yıldız Kenter-Şükran Güngör
Yıldız Kenter, verdiği bir röportajda, konservatuvara babasının dayanağıyla girdiğini belirterek şunları söylemişti:
“Annem sayesinde birçok şeyi yapabilme fırsatı bulabildik, çok güzel bir bayandı. Babam da öyleydi, çok şeyi teşvik etti. Hatta babam beni gizlice konservatuara götürüp kaydımı yaptırdı. Zira ailemde, o yaşlarda tutucu görünen bir abim vardı. Sevgili abim, ‘Gitmeyeceksin oraya’ diye tutturdu. Sonra natürel çok dayanak verdi, yardımcı oldu, yolumu açtı. Hayatımın en keyifli günleri o konservatuarda geçti. Dünyanın en rafine hocaları ile çalışma fırsatı buldum orada.”
Usta sanatçı, eğitiminin akabinde Ankara Devlet Tiyatrosu’na girerek, 1956-1959 ortasında vazife yaptı. ABD ve İngiltere’de oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yapan sanatçı, devlet tiyatrosundan ayrıldıktan sonra bir yıl Muhsin Ertuğrul ile çalıştı.
Yıldız Kenter, 1959’da, kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları Topluluğu’nu kurdu. Kent Oyuncuları, 2014’e kadar birçok oyunu sanatseverlerle buluşturdu.
1967 üretimi “Yaşlı Gözler” sinemasında Yıldız Kenter ve Cüneyt Gökçer…
Tiyatroya olan sevgisi hiç bitmeyen sanatçı, yaptığı bir açıklamada “Tiyatro yazmak, hikaye yazmaya, roman yazmaya benzemiyor; güç bir meslek, ekonomik bir meslek. Yalnızca konuşarak her şeyi veriyorsunuz, bir de müzik ekliyorsunuz. Tiyatro çok sıkıntı ve bunun için tiyatroyu çok seviyorum” demişti.
Ankara Devlet Konservatuvarı, İstanbul Belediye Konservatuvarı ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde kısım başkanlığı da yapan sanatçı, üç defa Altın Portakal Ödülü’nün sahibi oldu.
Sanatçı ayrıyeten, Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.
Shakespeare, Çehov, Brecht, Inoesco, Pinter, Albee, Tenessee Williams, Alan Ayckbourn, Arthur Miller, Brian Freil, Neil Simon, Athol Fugard, Sergey Kokovkin üzere milletlerarası müelliflerin yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü’nün oyunlarını da sahneye koyan Kenter, 1981’de ‘Devlet Sanatçısı’ unvanı aldı.
Yıldız-Müşfik Kenter
Yıldız Kenter, mesleği boyunca ulusal ve milletlerarası birçok şenlikte ‘En Uygun Bayan Oyuncu’ mükafatını kazanırken, 1995’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tiyatro sanatına katkılarından dolayı Onur Ödülü’ne layık görüldü. Sanatçı ayrıyeten, 1998’de Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Mükafatı, 1999 ve 2000’de Afife En Âlâ Bayan Oyuncu Ödülü’nü aldı.
Kariyeri boyunca 100’den fazla tiyatro oyunu, sinema ve dizide rol alan usta sanatçı, hayatı boyunca sahnelediği roller ve sahneye koyduğu yapıtlardaki başarısıyla dikkati çekti.
Arkasında yüzlerce öğrenci ve unutulmaz oyunculuk sergilediği eserler bırakan sanatçı, 17 Kasım 2019’da 91 yaşında hayata veda etti. Yıldız Kenter, Levent Afet Yolal Camisi’nde kılınan cenaze namazının akabinde Aşiyan Kabristanı’nda toprağa verildi.
Tiyatro oyunları: Salıncakta İki kişi, Ben Anadolu, Anna Karenina, Gece Mevsimi, Oscar ve Pembeli Meleği, Sırça Kümes, Daima Aşk Vardı, Nükte, Martı, Harold ve Maude, Hamlet, Öfke, Ümitsiz Saatler, Çöl Faresi, Yağmurcu, Konuk, Finten, İlahlar ve Beşerler, Maria Stuart, Şatoya Davet, Onikinci Gece, Lady Frederick, Gelin, Yanlış Yanlış Üstüne, Sahne Dışındaki Oyun, Meyyit Kraliçe, Fatih, Ramak Kaldı, Gölgeler, Elektra, Öteye Yanlışsız, Miras, Hile ve Sevgi, Yalancı, Kıskançlar, Peer Gynt, Scapin’in Dolaplar, Antigone.
Sinema: Vatan İçin (1951), Ağaçlar Ayakta Ölür (1964), İsyancılar (1965), Pembe Bayan (1966), Yaşlı Gözler (1967), Anneler ve Kızları (1971), Elmacı Bayan Fatma (1971), Fatma Bacı (1972), Ablam (1973), Kartal Yuvası (1974), Kızım Ayşe (1974), Bir Ana Bir Kız (1974), Zulüm (1983), Hanım (1988), Güle Güle (1999), Büyük Adam Küçük Aşk (2001), Sen Ne Dilersen (2005), Beyaz Melek (2007), Mevlana Aşkı Dansı (2008).
