Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Al Jazeera’ye gündeme dair açıklamalarda bulundu.
Bakan Fatih Dönmez, dünyada bir de güç krizi yaşandığını kaydedip, “Eğer taraflar kabul ederse güç krizinin aşılması konusunda başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmaz üzere yapan bir rol üstlenebiliriz” tabirlerini kullandı. Bakan Dönmez, “5 LNG terminalimizin bir kısmı bilhassa yaz aylarında müsait. Talep ettiği takdirde Avrupa ülkelerine bu terminalleri kullanmak suretiyle kendilerine gaz sevkiyatı yapabiliriz” dedi.
Dönmez’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
– Türkiye’nin konseyi gücü 100 bin megavatı aştı. Bu alanda dünyanın 14 ülkesinden biri olduk. Bu şurası gücümüzün yüzde 55’lik kısmı yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanıyor.
– Biz 20 yıl evvel yalnızca Rusya’dan doğal gaz alırken bunun yanına dost ve kardeş ülke Azerbaycan’dan yeni boru çizgileri inşa ettik. Komşumuz İran’dan boru sınırı ile doğal gaz getiriyoruz. Bunun yanı sıra LNG terminallerinin sayısını ve kapasitelerini artırdık. Bugün 2’si karada 3 denizde 5 LNG terminalimize ulaştık. Bununla biz tedarik çeşitliliğini sağlamış olduk. Başta körfez ülkeleri olmak üzere Mısır, Cezayir, Nijerya’dan LNG alıyoruz. Vakit zaman ABD’den de alıyoruz. LNG terminallerinin kapasitesi ve sayısı bakımından baktığımızda Avrupa herhalde bizim kadar kapasitesi olan yok. Onlar son yıllarda LNG kapasitesini ve terminallerini artırdı.
İçinde bulunduğumuz kaideler şunu gösteriyor. Bugün krizi daha rahat yönetmemize bu yatırımlar sebep oldu.
– Bugün güneş paneli üretiminde dünyada 3’üncüyüz. Avrupa’da birinci sıradayız. Rüzgâr türbini üretiminde yerlilik oranınız yüzde 50’in üzerinde.
– Dünyada bir de güç krizi yaşanıyor. Şayet taraflar kabul ederse güç krizinin aşılması konusunda başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere yapan bir rol üstlenebiliriz.
– Doğalgaz ve petrolde kaynak ülkelere en yakın ülkelerden biriyiz. Öbür tarafta da talep var. Bu arz ve talebin birleşeceği en uygun nokta Türkiye. Gerçekten bugüne kadar da birçok milletlerarası boru çizgisi projesine hayata geçirmiş bir ülkeyiz. TANAP, TürkAkım bunlardan 2’si.
– Yaklaşık 15 ülkeden gaz getirebilen bir ülkeyiz. Bu alt yapı daha çok Türkiye’de tüketilen doğal gaza hizmet etmekle birlikle Avrupa’ya da hizmet götürecek kapasiteye sahip. 5 LNG terminalimizin bir kısmı bilhassa yaz aylarında müsait. Talep ettiği takdirde Avrupalı ülkelerine bu terminalleri kullanmak suretiyle kendilerine gaz sevkiyatı yapabiliriz.
– Bizim Türkiye olarak gaz tüketimimiz 55-60 milyar metreküp. Avrupa’nın en fazla gaz tüketen 4 ülkesinden biriyiz. Ama gerek boru çizgileri gerekse LNG terminalleriyle birlikte yılda 100 milyar metreküp gazı Türkiye ulusal sistemine getirme, bağlama imkanına sahibiz. Bu ne demek 40 milyar metreküp gazı biz dilek edildiği takdirde Avrupa’ya buradan sevk edebiliriz.
Gaz merkezini bir yıl içinde işletebilir hale getireceğiz
– Doğu ve güneydoğu Avrupa’da rastgele bir gaz ticaret merkezi yok. Bizim temasta olduğumuz bölge ülkeleri de bizim bu gaz merkezi projesini destekliyorlar. İnşallah gaz merkezini 1 yıl içinde işletebilir hale geleceğiz.
– (Karadeniz gazı) Bugün yüzde 90 düzeyinde projede bir ilerleme kelam konusu. Ben de sık sık alana gidiyor ve çalışmaları da yerinde inceliyorum, yaklaşık 8-10 bin insan çalışıyor, yurt dışından gelen uzmanlar var, Türkiye’den orada mühendislerimiz, emekçilerimiz çalışıyor, milletlerarası bir proje baktığınızda. Ve bu türlü büyük bir projeye baktığınızda bu projeler 6-7 yıldan evvel de bitirilemiyor, fakat biz Türkiye olarak birçok öbür işte olduğu üzere süratli bir halde ilerliyoruz, inşallah 2,5-3 yıl içerisinde de zati bu gazı sisteme arz ediyoruz.
– (Gabar’daki keşif) Geçtiğimiz yıl da yeniden dünya tarihine baktığımızda karalardaki en büyük 10 keşif ortasında 7’nci sırada yer alan bir keşfi gerçekleştirdik, 150 milyon varillik net üretilebilir keşfe imza attık. Yeniden o sahanın yakın coğrafyasında aramalarımıza, araştırmalarımıza devam ediyoruz. İnşallah, bu sayı üst taraflı revize edilecek. Böylelikle hem doğal gazda Karadeniz keşfiyle birlikte hem de petrolde dışa bağımlılığımızı azaltmış olacağız inşallah.
– Karadeniz’de kıymetli bir potansiyel var. Biz Karadeniz’i bu bölgenin Kuzey Denizi olarak isimlendiriyoruz. Biliyorsunuz Kuzey Denizinde de yıllarca Avrupa aradı 100’ün üzerinde arama kuyusu açtı lakin keşif yakalayabildi ve değerli ölçüde de üretim gerçekleştirdiler. Yani Kuzey Denizindeki keşifler gerek İngiltere’nin gerek Hollanda’nın gerekse Norveç’in yapmış olduğu keşifler Avrupa ana haritasının neredeyse yüzde 30’luk muhtaçlığını karşılayabilir hale gelmişti. Bir ölçü üretimde azalma kelam konusu, fakat şu anda onlar da yeni alanları tekrar aramaya, araştırmaya başladılar. Yani bu Karadeniz’de bir Kuzey Denizine benzeri öyküyü hayata geçirebileceğimizi düşünüyoruz.
– (Sakarya Gaz Sahası) O alanlarda biz 2880 adet test yaptık. Türkiye Petrolleri 5 yıllık, 10 yıllık bir şirket değil, yurt dışında da bilhassa de off shore alanında da iş iştirakleri olan bir şirketimiz. Hazar’da başta SOCAR olmak üzere Azerbaycan’ın ulusal şirketi ve öteki birçok memleketler arası petrol şirketiyle orada birlikte gaz, petrol, arayan, üreten bir şirket. Irak’ta operasyonları var, Rusya’da operasyonları var, Libya’da geçmişte operasyonları oldu. Türkiye Petrolleri 70-80 yıllık bir birikimin üzerine bunları inşa ediyor. Ve petrol sanayisinde bu keşif nasıl açıklanıyor, testler nasıl yapılıyorsa onlarda o sayılara ve o metodolojiye bağlı olarak bu açıklamaları yaptılar. Lakin bununla da yetinmedik dediğim üzere memleketler arası bir değerleme firması ismini da vereyim DE-MAC, yani birçok Körfez ülkesinin de çalıştığı bir değerleme firmasıdır, 100 yıllık bir geçmişi vardır petrol jeolojisi üzerine. Ve bu değerleme firmaları biliyorsunuz bağımsızdır, değerleme firmasının ortaya koymuş olduğu rapor da zati bizim bu çalışmalarımızı teyit etti. Büsbütün bizdeki muhalefetin milletin başını karıştırmak için ortaya attığı, ispat edemediği, edemeyeceği bir bilgiden ibaret.
Yenilenebilir gücün şurası güç içindeki hissesi yüzde 54’ler seviyesinde
– Şu anda alanda ağır bir çalışma var. Bizim gayemiz mart sonunda en geç nisan başında bu gazı vatandaşımızla buluşturmak. İnsanımız uzun bir müddet hasretle bekledi. İnşallah bir aksilik çıkmadığı takdirde birkaç ay içinde o gazı insanımızla buluşturacağız.
– Yenilenebilir kaynaklarına biraz daha yük vereceğiz. Bugün itibariyle yenilenebilir gücün konseyi güç içindeki hissesi yüzde 54’ler düzeyinde. 2035’teki gayemiz bunu yüzde 75’ler düzeyine çıkartmak.
– Yenilenebilir güç kaynaklarını sisteme daha fazla ekleyebilmek için depolama yatırımlarına yük vermek niyetindeyiz.
– Şu anda Akkuyu’da 4 nükleer reaktör inşaatı devam ediyor. Bu yıl içinde birinci reaktörü devreye alacağız. Sonra birer yıl ortayla öbür üniteleri de koyacağız ve o 4 reaktör 4 ünite devreye girdiğinde ülkede tüketilen gücün yaklaşık yüzde 10’nu yalnızca bir santralden karşılayabilir hale geleceğiz.
– Son günlerde çok sıkça gündeme gelen SMR diye isimlendirilen küçük ve orta ölçekli nükleer reaktörlerin sisteme dahil edilmesi gündeme gelecek. Bunlar daha çok 50-100 megavatlardan 500 megavatlara kadar daha küçük ve orta ölçekli reaktörler. Bunlarla neyi sağlamış olacağız? Yenilenebilir güç kaynaklarındaki kesintili kaynağı biz nükleer ve doğal gazdan yeniden temin etmeye çalışacağız.
KAYNAK : Bloomberg HT
