[ad_1]
Nurdoğan A. ERGÜN
Cengiz Holding kuruluşlarından Eti Bakır, Mardin’i sürdürülebilir geleceğin merkezi yapmayı hedefliyor. 1.2 milyar dolarlık yatırımla hayata geçirilen Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi’nde, ‘artık’ eserlerden farklı metaller iktisada kazandırılıyor. Yıllık 2 bin 500 ton kobalt, 2 bin ton bakır ve bin ton çinko üretilen tesiste, toplamda 5 bin 500 ton metal içeren eser imal ediliyor.
Bakır üretiminde ortaya çıkan pirit konsantresinden kobalt üretilen entegre tesiste, yeniden artık gereçlerden imal edilen gübre kapasitesi ise yıllık 500 bin ton. Eti Bakır, tesisle 350 milyon dolar gübre, 270 milyon dolar metal ithalatını ikame etmeyi hedefliyor. Demir-çelik kesimine de girmeye hazırlanan Eti Bakır, yıllık 200 bin ton kapasiteli inşaat demiri üretim tesisi kuracak. 250 milyon dolarla hayata geçirilecek olan ve 24 ile 36 ay ortası devreye alınması planlanan tesiste 500 kişi istihdam edilecek.
Stratejik eserler üretilip ihraç ediliyor
“2 bin 500 tonluk kapasiteyle dünyadaki kobalt üretiminin yüzde 2’sini gerçekleştiriyoruz” diyen Eti Bakır Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, kobalt, nikel, lityum, çinko ve manganez üzere elementlerin, artık dünyanın ve insanlığın geleceğinde hayati bir rol üstlendiğini belirtti.
Kayışlıoğlu, “Dünyada çok az sayıda tesisin üretebildiği bu elementlerin birçoğu, bugün Mardin’de üretilerek dünyanın farklı coğrafyalarına sunuluyor. Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi, Doğu ve Güneydoğu’nun en büyük özel dal yatırımı” diye konuştu.
Lityum üretip batarya tozlarını ayrıştıracak
Tesiste yüzde 99.99 saflıkta kobalt üretilebildiğini aktaran Kayışoğlu, “Böylece teknoloji, petrokimya, araba, uçak sanayi, seramik üzere alanlarda katma pahalı eserlerin üretimini yapabiliyoruz” dedi.
Ar-Ge laboratuvarında, manganez, lityum ve öteki stratejik elementlerin üretilmesi ve saflaştırılması üzerine de çalışmalar yürüttüklerini açıklayan Kayışoğlu, “Mazıdağı tesislerinin şimdiki odağında ise batarya tozundaki metalleri geri dönüştürmek var.
Atıl vaziyetteki araba, telefon ve bilgisayar bataryalarının içinden, kobalt, nikel, lityum ve manganezi çıkarıp iktisada geri kazandıracağız. Çalışmaları 1-2 yıl içerisinde tamamlayarak, dünyada bir birincisi başarmak istiyoruz. Bu hususta İngiltere ve Mardin tesisimiz birlikte çalışıyor” dedi.
“Elektrikli araç üreticileriyle görüşüyoruz”
Elektrikli araç bataryasının üretimi kadar, geri dönüşümünün de değerli olduğunu söyleyen Kayışoğlu, “Ayrıştırdığımız bataryadan elde edilen bedelli metalleri yeni batarya üretiminde kullanılacak hale getirebilecek güç ve deneyimimiz var.
Sürdürülebilir batarya hammaddeleri çalışmalarımızla 14 firmayla AB’nin Horizon Projeleri’ne başvurduk. Kabul görürse Avrupa akademileri ve laboratuvarlarıyla bu husustaki ana partnerlerden biri olacağız” dedi. Kayışoğlu, elektrikli araç üreticileriyle batarya geri dönüşümü için görüştüklerini de kaydetti.
Daha ucuza gübre satıp çiftçiyi destekliyoruz
Eti Bakır’ın Mazıdağı tesislerinde 2 bin ton katot bakır, 2 bin 530 ton çinko karbonat, 6 bin 740 ton kobalt karbonat üretiliyor. Üretilen fosforik asit, sülfürik asit üzere eserler ise fosfatla karıştırarak gübre üretimi yapılıyor. Emre Kayışoğlu, “Yılda 400 bin tonluk DAP gübresi üretim kapasitemiz var. Fosfatlı kompoze (NPK) gübre üretimimizi bu yüksek verimlilik sayesinde piyasadan daha ucuz fiyata satarak Türk çiftçisini destekliyoruz” dedi.
Bin 500 çalışanın bin 100’ü bölgeden
Mazıdağı tesislerinde çalışan bin 500 şahıstan bin 100’ünün bölge insanı olduğunu açıklayan Emre Kayışoğlu, şunları söyledi: “Mazıdağı’nda yetişen mühendislerimizin kimileri yurt dışına giderken, İngiltere, İspanya ve Pakistan başta olmak üzere yurt dışından da birçok mühendis tesisimize çalışmaya geliyor. Odağımızda mahallî istihdam ve sürdürülebilirlik var.
Çevre Müfettişleri ismini verdiğimiz bir eğitim projesine başladık. Proje kapsamında 45 okuldan bin 500 öğrenciye ulaştık. Etraf hassasiyeti, güç verimliliği, geri dönüşüm ve atık idaresi üzere başlıkların yer aldığı eğitim kapsamında, tıpkı vakitte ‘Atık Pil Toplama’ kampanyası da başlattık.”
İngiltere tesisiyle pazar ağı genişledi
Üretimde kıymetli bir atılımın İngiltere’nin Widnes kentindeki ICoNiChem’in küme bünyesine katılmasıyla yaşandığını söyleyen Emre Kayışoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Hayata geçirdiğimiz yeni yatırımlarla ICoNiChem’in kobalt üretimini iki kat artırdık. Kobaltı; nikel, sodyum ve magnezyumdan ayrıştırma kapasitesini 900 tondan bin 800 tona çıkaran ICoNiChem, Mazıdağı’ndan gelen eserleri de İngiltere’de işlemeye başladı.”
Ekonomi > Şirketler
HABER İÇERİĞİ : Dünya
[ad_2]
