Depremin vurduğu 10 vilayet ortasında yer alan Diyarbakır’da felaketi en az hasarla atlatan merkez Kayapınar ilçesindeki birçok bina ve siteye itinasız rapor kaydı oluşturularak e-devlet üzerinden sisteme aktarılması, kat maliklerini, site ve apartman yöneticilerini zahmetten çıkardı.
Sahada hasar tespiti yapan Etraf ve Şehircilik İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan grupların, yalnızca bina girişleri ile dükkân ve bodrum katları gezdikten sonra hiçbir fizikî temas olmadan büsbütün göz kararıyla ve cep telefonuyla fotoğraf çekerek binalara “Az hasarlı” yahut “Hasarsız” raporu verdikleri ortaya çıktı.
GÖZ KARARIYLA SİSTEME TRANSFER YAPILIYOR
Daire sahipleri, kontrollerin büsbütün bilimden uzak, taşıyıcı kolonların risk tahlili yapılmadan göz kararıyla fotoğraflandıktan sonra ölçüsüz raporlandığını söyledi.
Diclekent, Medya Mahallesi, Fırat Mahallesi, Peyas Mahallesi, Talaytepe Mahallesi’nde yapıldığı belirtilen incelemelerde, tıpkı cadde ve bulvar üzerinde yer alan birtakım binaların giriş ve dış cephelerinde sıva, boya döküntüsü ve çatlaklar olduğu halde sisteme “Hasarsız” olarak girildiği, birtakım binalarda ise hiçbir çatlak, boya ve sıva döküntüsü olmadığı, buna karşın sisteme “Az hasarlı” olarak giriş yapıldığı bildirildi.
“DERS ÇIKARMIYORUZ”
Sahada çalışan takımların ehil şahıslardan seçilmiş uzman uzman heyeti olması gerektiğini belirten site yöneticileri ve bina sakinleri, “Bu durumda aklımıza gelen, tanıdığı olanlar hatır, gönül, ricayla sisteme binalarını hasarsız olarak girişini yaptırmışlar. Hasarı olmayanlara da göstermelik az hasarlı raporu vermişler. Büyük bir felaket yaşadığımız halde hala ders çıkarmıyoruz. Sisteme giren kayıtlara itiraz edeceğiz” dediler.
KENTSEL DÖNÜŞÜM BÖLGESİNE BİLE HASARSIZ RAPORU
E-devlet üzerinden sisteme aktarılan hasar tespit raporlarında, imar affı kapsamına alınan ve bir kısmına 2018 yılında yapı kayıt evrakı verilen Bağlar bölgesinde büsbütün çöken binaların etrafındaki yapılara bile “Hasarsız” raporu verilmesi bile dataların özensiz e-devlet sistemine aktarıldığını gözler önüne serdi.
Kaçak yapılaşmanın en ağır olduğu merkez Yenişehir ilçesine bağlı ve birçoğu gecekondu mahalleleri olarak bilinen Aziziye, Gürdoğan, Seyrantepe, Şehitlik, Ferit Köşkü mahalleleri ile merkez Bağlar ilçesine bağlı çürük yapılaşmanın had safhada olması nedeniyle geçen yıl Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca kentsel dönüşüm kapsamına alınan Kaynartepe Mahallesi ile Körhat, Koşuyolu, Muradiye, Mevlana Halit, Pir Şamil, 5 Nisan, Muradiye, Fatih, Yunus Emre, Yeniköy ve Alipınar mahalleleri ve Sur ilçesinde zelzele direktörlüğüne ve imara ters gecekondulaşmanın yaygın olması nedeniyle kentsel dönüşüme alınması planlanan İskender Paşa, Ali Paşa, Hasırlı, Lalebey, bölgelerinde bile birçok ruhsatsız kayıt dışı yapılara ‘Hasarsız’ raporu verilmesi dikkat çekti.
Bu bölgelerdeki yapıların yüzde 90’ına ‘Hasarsız’ yahut ‘Az Hasarlı’ raporu verildi. Halbuki bu bölgelerin tamamı 1990’lı yılların başında köyden kente yaşanan ağır göç sırasındaki kaçak ve sarsıntıya dayanıksız yapılardan oluşuyor.
DEPREMZEDEYE “DEPREMDEN ETKİLENEN VİLAYETLER ORTASINDA YOKSUN” UYARISI
E-devletten ikamet ettikleri konutlarla ilgili sorgulama yapmak isteyen depremzedeler dün sistemin kilitlenmesi üzerine karşılaştıkları ikaz ile bir şok daha yaşadı.
Diyarbakır’da sarsıntıdan etkilenen merkez Bağlar ilçesindeki vatandaşlar sisteme girdiklerinde karşılarına, “Yerleşim yeri adresiniz zelzeleden etkilenen vilayetler ortasında yer almamaktadır. Adres ile sorgulama butonunu kullanarak seçeceğiniz adrese nazaran hasar sorgulaması yapabilirsiniz” ikazıyla karşılaştı.
FIRSATÇILARA GÜN DOĞRU
Bu ortada sarsıntıdan en az etkilenen merkez Kayapınar ilçesinde sarsıntısı fırsat bilen konut sahipleri kiralara astronomik seviyede artırım yapmaları da meskenleri hasar gören yahut taşınma telaşına düşen vatandaşları canından bezdirdi.
Kış ortasında sokakta kalan birçok vatandaş kendi imkânlarıyla konut bulmaya çalışırken, merkez Kayapınar İlçesinde zelzele öncesinde 4 bin lira düzeyinde olan konut kiraları zelzele sonrası 10 gün içinde 7 bin 500, 8 bin lira aralığına yükseltildi.
Fırsatçılık yapan konut sahiplerine depremzedeler reaksiyon gösterirken, çaresiz kalanlar bu fiyatlardan mesken kiralamak zorunda kalıyor.
Bu fiyatlara konut kiralayamayacak durumda olan vatandaşlar ise merkez Bağlar ve Yenişehir ilçelerinde arayışını sürdürüyor. Lakin bu bölgede de zelzele öncesi 2500 lira olan kiralar şu anda 4500 ila 5000 bin TL aralığında.
Kiraların yüksek enflasyona bağlı ekonomik krizden kaynaklı esasen yüzde 200’e varan oranlarda arttığını belirten depremzedeler, sarsıntı sonrasında da yüzde 100’ün üzerinde bir artış yaşandığını kaydettiler.
KAYNAK : Sözcü
