İktidarın uyguladığı iktisat siyasetleri sonucunda Türkiye çok uzun yıllardır yaşamadığı bir ekonomik krizle boğuşuyor.
Resmi sayılara nazaran bile enflasyon yüzde 100’e yaklaştı, döviz kurlarındaki hareketlilik durdurulamıyor, hayat pahalılığı her geçen gün rekor kırıyor… Bu durum, tüm bölümleri olumsuz etkiliyor.
Dövize direkt olarak bağlı olan eserlerdeki fiyatlar ise dehşetli düzeylere çıkmış durumda. Bunların başında ise telefon, bilgisayar ve teknolojik konut eşyaları geliyor.
Günümüzde bir istek değil, gereksinim olan bu eserlerin sıfırlarına yanaşmak mümkün değil… Bu durum, eski eşyaların tamirine yahut ikinci ele olan yönelimi artırıyor.
Esnaf, son periyotta bu alanlara yönelimin arttığını lisana getiriyor lakin piyasadaki ve işlerindeki genel sakinliğe ise dikkat çekiyor.
Özellikle ikinci el mesken eşyası satanlar bu sakinliği derinden hissettiklerini vurguluyor.
Bunun nedeni olarak da insanların yüksek kira bedellerinden ötürü eşya yenilemediğini, öğrencilerin konuta çıkamadığını hatta insanların bu münasebetle İstanbul’a gelmemesi olduğunu söylüyorlar.
Ayrıca SÖZCÜ’ye konuşan esnaf, gereksinimden ötürü konutundaki eşyaları satan bireyler olduğunu da anlattı.
Vatandaşların borcunu, kirasını yahut çocuğunun okul taksidini ödeyebilmek için konutundaki televizyonu, buzdolabını sattığını; fatura üzerinden taksitle aygıt alıp, aygıtı bir esnafa satarak nakit paraya çevirmeye çalıştığını lisana getirdiler.
Mikrofon uzattığımız esnaf ve vatandaşlar, gelinen son noktayı şu sözlerle aktardı:
“BİZ BUZDOLAPSIZ YAŞIYORUZ”
Vesim Akpolat: “Hiçbir şey alınmıyor maalesef, memleket uçmuş resmen. İkinci elcilerdeki fiyatlar bile 5-6 bin lira olmuş. Beşerler kıt kanaat geçiniyor. Şu anda biz buzdolapsız yaşıyoruz, çocuğum hasta tedavisi için Ağrı’dan buraya getirdim lakin çocuğumu misafirliğe bırakıyorum. Kendim de bekar meskenlerinde kalıyorum. Hamallık yaparak nasıl geçimini sağlayabilirsin? Memleket düştü, bu sisteme bir son vermeleri lazım. Çırpınıyoruz, Allah sonumuzu hayır etsin. Bir yıldan beri bu türlü. Bu nizamın değişmesi lazım, tek adam rejimine son verilmedikçe olmaz.”
“OĞLUM YAŞINDAYKEN SIFIR ALIRDIM, OĞLUM İSE İKİNCİ EL ALABİLİYOR…”
Fatih Keskin: “Ben burada oğullarımın yanında kalıyorum, sıfır eşya alamıyoruz. Artık ikinci elcilerdeki fiyatlar da baya yükseldi. Oğlumun yanına dayanak olmak için geldik, konutundaki eşyalar ikinci el. Sıfırını alamıyorsun. Spotçulara ikinci el eşya satanları duyuyorum, bu türlü olmaması gerekir. Varlıklı olan daha güçlü, yoksul olan daha yoksul oldu. Orta direk kalmadı, bunlardan evvel orta sınıf vardı. Ben oğlumun yaşındayken sıfır alıyordum. Oğlum ise şu an ikinci el kullanıyor…”
“BU DURUMU YAŞAYAN ÇOK İNSAN VAR”
Oktay Temel: “Geçinemiyor beşerler. Ben de onlardan biriyim. İkinci el eşyalarda da bir olan 3-4 oldu, minimum fiyat yerinde duruyor. Minimum fiyatın şu an 10 bin lira olması bile bir şey değiştirmiyor. Eşyalarını ikinci elcilere satan var, evvelce alım gücü varmış almış. Artık satmak istemiyor ancak mecbur… İktisat bitik durumda, hükümetin bir an evvel değişmesi lazım.”
Oktay Temel
“EKONOMİST OLMAYA GEREK YOK”
Rüya Alican: “İnsanların çok güç durumda olduğunu görmek için kitap okumaya gerek yok, ekonomist olmaya gerek yok. Çocukların muhtaçlığı oluyor, 6 ay evvel aldığım bilgisayar şu an 50-60 bin lira olmuş durumda. Okul için almak zorundayız, nasıl alacağız? Herkesin kendi standartlarına nazaran ötelediği muhtaçlıkları olduğunu düşünüyorum.”
Rüya Alican
“ÇOCUKLARIM İÇİN ÇABA EDİYORUM”
Nimet Hisse: “Bodrum katta yaşıyoruz… Eşyalarım eski… Ne diyeceğimizi artık bilemiyoruz. Hayattan keyifli değilim, bir kızım var evlendirip memlekete gideceğim, çocuklarım için burada uğraş ediyorum yoksa durulacak yer değil.”
“YENİSİNİ ALAMAYIP ESKİSİNİ TAMİR ETTİRENLERİN SAYISI ARTTI”
Sıfır ve ikinci el telefon satan esnaf Yaşar Nabavi: “Şu anda sıfır aygıtların fiyatları çok yüksek olduğundan ötürü ikinci ele çok yöneliyorlar. İkinci eli de alamayıp eski aygıtını tamire getirenlerin sayısı da arttı. Her gün 4-5 kişi fatura üzerinden taksitle aygıt alıp bize getirip satarak nakit paraya çevirmeye çalışıyor. Yahut bankadan kredi çekip aygıt alıyorlar, getirip burada nakite çevirmek için satıyorlar… Kimisi konutunun kirasını ödemek için, kimisi çocuğunun okul taksidini ödemek için aygıt satmaya geliyorlar…
“ARTIK ETİKET YAPIŞTIRAMIYORUZ”
Cihazlara bakıp alamadan eli boş çıkan da çok kişi oluyor. Verdiğimiz fiyatlara çok şaşıranlar oluyor. Biz de bazen verdiğimiz fiyatlara utanıyoruz. Ne yazık ki elimizden bir şey gelmiyor… Evvelce aygıtların üzerine fiyat etiketi koyardık, müşteriler geldiği vakit kendi bütçelerine nazaran aygıt bakarlardı. Şu an fiyatlar gündelik değiştiği için artık fiyat etiketi yapıştıramıyoruz. Evvelden toptancılardan bir liste gelirdi, bir ay o fiyat listesiyle devam ederdik. Şu an her 24 saatte bir aktüel liste geliyor. Hatta bazen günde 2 liste geldiği oluyor…”
“DOLARDAKİ ARTIŞTAN SONRA BEŞERLER ELEKTRONİK AYGITLARDA İKİNCİ ELE YÖNELDİ”
Sıfır ve ikinci el bilgisayar satan esnaf Mustafa Göz: “Özellikle dolar kurundaki artıştan sonra beşerler ikinci ele yöneldi. Sıfır ile ikinci el aygıt ortasındaki fiyat makası da güzelce açıldı. Evvelden bu kadar fiyat farkı yoktu. İkinci el aygıtları TL bazında aldığımız için satarken de TL bazlı satıyoruz, o yüzden ikinci elde dolar kurunu çok fazla göz önüne almıyoruz. O denli olunca ikinci el çok talep görüyor. Son periyotta yeni aygıt alamayıp eskisini tamit ettiren kişi sayısı da çok arttı.”
“SIFIRIN YANINA YAKLAŞILMIYOR LAKİN İKİNCİ EL FİYATLARI DA UCUZ DEĞİL”
İkinci el beyaz eşya ve mesken eşyası satan esnaf Mehmet Demez: “Sıfırların fiyatları esasen uçtu gitti… Sıfırın yanına yaklaşılmaz lakin ikinci el fiyatları da ucuz değil… Bu türlü giderse beşerler artık ikinci el de alamaz. Borcunu, kredisini, kirasını, çocuğunun okul taksidini ödemek için konutundaki eşyayı satmaya getiren de oluyor. Beyaz eşyadır, televizyondur… Geçenlerde birisi ‘Ben televizyonumu satmak istiyorum’ dedi.”
“İNSANLAR SIFIR ALAMIYOR”
İkinci el beyaz eşya ve konut eşyası satan esnaf Bahattin Bozkurt: “İkinci ele epey talep var. Zira sıfıra nazaran çok ucuz. Sıfır alamıyor beşerler.”
