Ege Üniversitesi’nde bilim insanları uyuşturucuyla çaba konusunda 2 farklı proje geliştiriyor. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Emine Güler Çelik ve takımı, bağımlılıkla uğraşa değerli katkı sağlayacak ‘maddeleri tükürükten tespit eden test kiti üretimi’ üzerinde bir proje hayata geçirdi.
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Emre Dokuzparmak’ın yürütücülüğünü yaptığı projeyle uyuşturucu unsurların ölçü tayini yanında bedene ne vakit alındığı hakkında da bilgi verebilen taşınabilir optik temelli sensör sistemi için çalışma başlatıldı.
Her iki proje de TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygun bulundu. Çelik’in hazırladığı projede, pandemi devrinde kullanılan antijen kitlerine ya da gebelik testi benzerinde teşhis kitleri geliştiriliyor.
Tamamen yerli üretimle geliştirilmesi hedeflenen teşhis kitlerine tükürük örnekleri alınacak ve 5 dakika üzere kısa müddette kişinin yasa dışı unsur kullanıp kullanmadığı, Dokuzparmak’ın hazırladığı optik temelli sensör sistemi projesinde ise cürüm esnasında kişinin yasa dışı husus tesiri altında olup olmadığı ve vakti belirlenecek. İki proje de isimli olayların kısa müddette tahlile kavuşmasına katkı sağlayacak.
HIZLI TEŞHİS KİTİYLE TÜKÜRÜKTEN YASA DIŞI UNSUR TESPİTİ
‘Yasa dışı Hususların Tükürükten Belirlenmesi için İş Yeri ve Trafikte Kullanıma Uygun Yenilikçi Test Kitleri’ isimli projeyle ilgili bilgi veren ve ‘TÜBİTAK-1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Eserler Araştırma Takviye Programı’ kapsamında projelerinin desteklendiğini belirten hekim öğretim üyesi Emine Güler Çelik, “Projemizde, kokain metamfetamin üzere hususların tükürük örnekleri alınarak süratli teşhis yapmayı hedefliyoruz. Geliştirmekte olduğumuz teşhis kitleri herkesin yakından aşina olduğu, pandemi devrinde yaygın olarak kullandığımız süratli antijen kitlerine benziyor. Hatta gebelik testi olarak da halkın yaygın olarak kullandığı test kitleriyle birebir dizaynda. Buradaki tek farkı, tükürük örneğinin direkt olarak o testlere uygulanacak olması. Süratli bir biçimde kokain yahut metamfetamin üzere yasa dışı unsurların kullanılıp kullanılmadığını anında tespit edebiliyor olacağız” dedi.
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Emine Güler Çelik
‘TAMAMEN YERLİ ÜRETİM OLACAK’
Projelerindeki yeniliklerden bahseden Çelik, “Ülkemizde bu usul süratli teşhis testlerinin tüm kit bileşenleriyle birlikte üretimleri mevcut değildir. Bu bağlamda, biz bu eserleri tüm kit bileşenleriyle birlikte yerli bir halde üretmeyi hedefliyoruz. En kıymetli ARGE yeniliği ise mevcut testler antikor tabanlıyken, geliştirdiğimiz testler aptamer tabanlı. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyokimya Bölümü’nden Doç. Dr. Serap Evran aptamerlerin geliştirilmesinde dayanak sağlıyor. Aptamerlerle laboratuvar bünyemizde test kitlerini geliştirdikten sonra testlerin performans çalışmalarını yapmak üzere husus bağımlılığı alanında uzman psikiyatrist hocalarımızla birlikte unsur kullanan bireylerden tükürük örneklerini alarak çalışmalarımızı tamamlayacağız. Projemiz gelecek yılın eylül ayında tamamlanmış olacak. Eylül ayında tüm performans testleri tamamlanmış başarılı bir test kiti prototipini hazırlamış olmayı planlıyoruz” sözlerini kullandı.
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Emre Dokuzparmak
‘ADLİ OLAYLAR KISA MÜDDETTE ÇÖZÜLECEK’
Doktor öğretim vazifelisi Emre Dokuzparmak ise yürüttükleri projenin isimli olayların süratli ve yanlışsız ilerlemesine katkı sunacağını vurgulayarak, şunları söyledi:
Sensör sistemleri üzerinde çalışan hocalarımız var. Bu projede çalıştığım mevzu, elektrokimyasal ve optik temelli biyosensörlerin geliştirilmesi ve bunların isimli hadiseler için metamfetamin üzere uyuşturucu unsurlar için kullanımıdır.
Projemizde en kıymetli noktalardan biri, metamfetamini metabolitlerinden ayırarak metamfetaminin konsantrasyonunu belirlenmesinin yanı sıra bedene ne vakit alındığıyla ilgili bilgi verebilecek.
Aynı vakitte alanda kullanılabilecek sistemleri geliştiriyoruz. Bu gayeyle TÜBİTAK Meslek Geliştirme Programı kapsamında projemiz takviye aldı. Projemiz 2 yıl içinde tamamlanacak. 2 yıl sonunda beklentimiz metamfetamini metabolitlerinden ayırarak bedene ne vakit alındığı hakkında bilgi sahibi olmak.
Daha sonrasında taşınır hale getirerek farklı regülasyonlarla da yerli üretim halinde alanda kullanımını amaçlıyoruz. İsimli olaylarda, örneğin bir cürüm gerçekleştiğinde cürmü işleyen kişi belirli bir müddet sonra yakalandı. Bu kişi hata anında hakikaten uyuşturucu husus tesirinde miydi, değil miydi? Belirlenecek. İddiası müddetini de belirleyecek. İsimli hadiselerin hızlanması, daha yanlışsız ilerlemesi ve mahkeme ya da isimli süreçlerin daha kesin ve kolay ilerlemesini amaçlıyoruz.
Çelik ve Dokuzparmak, ayrıyeten Ege Üniversitesi çatısı altında yürüttükleri çalışmalara dayanak veren Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak’a teşekkür etti. (DHA)
