Ordu Çevre Derneği (ORÇEV),TBMM'ye sunulan ve maden ile enerji şirketlerine büyük kolaylıklar sağlayan yasa değişikliği teklifine sert tepki gösterdi. Ordu Büyükşehir Belediyesi önünde yapılan basın açıklamasıyla, söz konusu yasa değişikliği teklifinin geri çekilmesi talep edildi.

Çevre Derneklerinden Ortak Tepki

Basın açıklamasını okuyan ORÇEV Başkanı Ertuğrul Gazi Gönül, yasa taslağındaki tehlikelere dikkat çekerek, "Maden ve enerji yasaları üzerinde o kadar değişiklik yapıldı ki takip etmekte zorlanıyoruz. Halkın mücadelesi sonucu şirketler için oluşan her engel, yeni bir yasa ya da yönetmelikle aşılmaya çalışılıyor. Ancak bizler mücadeleden vazgeçmiyoruz" dedi.

Gönül, AKP iktidarının maden ve enerji şirketlerinin işini kolaylaştırmak için yasa ve yönetmeliklerde sürekli değişiklik yapmaktan bıkmadığını belirterek, "Şimdi yeni bir yasa değişiklik teklifiyle Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini de ortadan kaldırmaya çalışıp izin sürecini kolaylaştırıyorlar. Yani doğanın, yaşam alanlarının yok edilmesini kolaylaştırmak istiyorlar" ifadelerini kullandı.

Gönül, halkın toprağına, suyuna, ormanına ve yaylasına sahip çıkmasının hem AKP iktidarını hem de maden ve enerji şirketlerini rahatsız ettiğini vurgulayarak, bu nedenle şirketlerin önündeki küçük engelleri de kaldırmak için yeni bir yasa teklifi hazırlandığını söyledi. Teklifin, 13 Haziran 2024 tarihinde TBMM Başkanlığı'na sunulduğunu ve 21 Haziran Cuma günü oylanacağını belirtti.

ÇED Muafiyeti ve Ruhsat Kolaylığı

Gönül, yasa teklifiyle ÇED almak zorunluluğunun ortadan kalktığını belirterek, "Teklifin 1. maddesiyle Çevre Kanunu'nun 10. maddesinde yapılan değişiklik ile ÇED Yönetmeliği'nin EK-2 listesinde yer alan projeler için ÇED kararı olmadan her türlü izin ve ruhsat verilebilecek, yatırıma başlanabilecek" dedi. Bu durumun, doğa ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini artırabileceği endişesini dile getirdi.

Örnek olarak, 25 hektardan küçük açık maden işletmeleri, maden arama projeleri, asbest içeren yapıların sökülmesi, golf tesisleri, yat yanaşma yerleri, ham deri işleme tesisleri ve hurda demir çelik üretim tesisleri gibi projelerin çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan izin alabileceğini söyledi. Ayrıca, ÇED zorunlu projeler için de ÇED olumlu kararı beklenmeden onay, izin, teşvik, yapı ruhsatı gibi başvuruların yapılabileceğini ekledi.

Ruhsat Satışı ve Devlet Ormanlarında Madencilik

Gönül, teklif edilen yasa taslağında ruhsatı alan şirketin izin süreçlerini de Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün (MAPEG) yapacağını belirterek, "Şirkete pasta sunar gibi ruhsat sunulacak. Artık madencilere her türlü izinleri alınmış ruhsatlar hazırlanacak" dedi. MAPEG'in istediği izin için ilgili kurumun dört ay içinde kararını bildirmemesi halinde izin verilmiş sayılacağını da sözlerine ekledi.

Devlet ormanlarında 2 yıl süreyle bedelsiz madencilik izni verilebileceğini ve arama faaliyeti için izin verilen yerlerde işletmeye mutlaka izin verileceğini belirten Gönül, ruhsatlı maden sahalarında arkeolojik sit kararı verilmesi durumunda proje sahibi şirkete yatırım giderleri tutarında tazminat ödeneceğini söyledi. ÇED sürecinde kurumların görüşlerini en geç 4 ay içinde vermesi gerektiğini, aksi halde olumlu sayılacağını da vurguladı.

ORÇEV ve diğer çevre örgütleri, bu yasa teklifinin doğa yasalarını, Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu çevre koruma sözleşmelerini, Anayasa'yı ve koruma yasalarını yok saydığını savunarak, müşterek doğal varlıklara acımasızca saldırıların önünü açacağını belirtiyor. Bu nedenle, teklifin geri çekilmesi için mücadelelerini sürdüreceklerini ifade ediyorlar.