Küresel iklim değişikliğinin olumsuz tesirleri son yıllarda Türkiye’de daha fazla hissedilmeye başlandı. Sonbahar ve kış aylarındaki yağışların azalması, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ‘2022-2023 Su Yılı 4 Aylık Alansal Kümülatif Yağış Raporu’na yansıdı.
Rapora nazaran, 1 Ekim 2022- 31 Ocak 2023 devrini kapsayan 2023 su yılı yağışları, 1991-2020 yılları ortalamasına nazaran yüzde 42, geçen yıla nazaran ise yüzde 41’in altında gerçekleşti. Su yılı yağışları tüm bölgelerde olağanın altında gerçekleşirken, yağışı en az alan bölge yüzde 52 ile İç Anadolu Bölgesi oldu. İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nin 4 aylık kümülatif yağışları son 63 yılın en düşük düzeyine indi.
Türkiye’nin kurak süreçten geçtiğine dikkat çeken İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Derya Eşen, “Önümüzdeki devir pek iç açıcı değil. 3-5 yıl içinde spor karşılaşmaları haricinde yüzme havuzlarının, süs havuzlarının yasaklanabileceğini öngörüyorum ya da insanlara, hanelere bir su kotasının koyulma zaruriliği doğabileceğini düşünüyorum. Tedbirler almazsak ileride büyük bir su düşüncesi yaşayacağız. Bu yıl sonbahar ve kışın başlangıcına kadar düşen yağmur oranlarına baktığımız vakit son 63 yılın en kurak periyodunu yaşandığını görüyoruz” dedi.
‘DÜNYADA 3 MİLYAR KİŞİ KURAKLIKTAN ETKİLENİYOR’
Prof. Dr. Derya Eşen, sık ve uzun süren kuraklık, yağışlardaki düzensizlik ve orman yangınlarındaki artışın, global iklim değişikliği sonucu olduğunu söyledi. Kuraklık konusuna değinen Prof. Dr. Eşen, dünyadaki mevcut suyun fakat yüzde 1,5’inin tatlı su olarak kullanılabildiğini belirterek, “Bu çok düşük bir oran. Kuraklıkla birlikte az olan su ölçüsünde daha fazla düşüş meydana gelecek. Yapılan son istatistiklere nazaran, dünya yüz ölçümünün yaklaşık yüzde 41’inin kurak ve yarı kurak alanlardan oluştuğunu görüyoruz. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı, neredeyse 3 milyar kişi de kuraklıktan etkileniyor. Bu yüzyılın sonuna gerçek kurak alanlarda yüzde 25’e varan artış olacağı, etkilenen nüfusunun yüzde 50 artacağın öngörüyoruz” diye konuştu.
MARMARA VE İÇ ANADOLU’DAKİ YAĞIŞLARDA YÜZDE 60 AZALMA
Türkiye’de kuraklığın şiddetli bir biçimde yaşanmaya başladığına dikkat çeken Prof. Dr. Eşen, “Türkiye’de kuraklığın epeyce şiddetli bir halde yaşanmaya başladığını görmekteyiz. 1990-2020 yılları ortasında Ekim, Kasım, Aralık, Ocak periyotlarında düşen yağmurun ölçüsüyle en son bu devir düşen yağışın ölçüsü karşılaştırıldığı vakit yüzde 41’lik bir azalma meydana geldiğini görüyoruz. Bu oran bölgelere nazaran değişiklik gösteriyor. En fazla Marmara Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi’nde düşüşler olduğunu görmekteyiz. Örneğin, İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nde yüzde 55-60’a varan oranlarda bir yağış azalması kelam konusu” dedi.
SU HASADI İÇİN MEVZUAT ÖNERİSİ
Suyun hakikat kullanımı konusunda kolektif efor gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Eşen, “Burada devlet, sivil toplum örgütleri, halk ve tüm bölümler kolektif arayışa girerek, suyu en yönetimli ve en verimli bir formda kullanmak durumundayız. Bununla ilgili mevzuatın hazırlandığını biliyorum lakin yurt dışına baktığımız vakit devlet su hasadı ya da yağmur hasadı tekniği dediğimiz usullerin kullanılmasını mevzuata sokmaya başladı. Büyük binalarda, fabrikalarda, organize sanayi sitelerinde, çatıya düşen yağmur suyunu toplayarak yer altı ve yer üstü yapılan sarnıçlarda biriktirmek ve kullanım suyu olarak bu suların kullanılması mevzuata girmiş durumda. Küçük, yeni yapılan binalarda da yağmur hasadı sisteminin kullanılması koşul görünüyor. Bizim de bu arayışa girmemiz gerekiyor” diye konuştu.
‘ÇABALARIMIZI DAHA ÜST SEVİYEYE ÇIKARMAMIZ GEREK’
Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yeni binalar, yapılarda alınabilecek tedbirlere değinen Prof. Dr. Eşen, “Bu binalarda çatıya düşen ve oluklar vasıtasıyla yere inip kaybolan suyu yer altı ve yer üstü sarnıçlarında toplamakla ilgili birtakım mevzuatların yapılması gerekiyor. Birey olarak bizler de su kullanımı konusunda dikkatli davranıp, nasıl daha az su kullanılabileceğimiz konusunda bir arayışa girmeliyiz. Bilinçlendirme kampanyası devlet, belediyeler ve muhtarlıklar seviyesinde yapılması gerekiyor. Ormanlar, global iklim değişikliklerine karşı büyük bir tampon misyonu görüyor. Selleri önlüyor, suları topluyor, toprakta emilmesini daha fazla artırıyor. Münasebetiyle ağaçlandırma ve ormanları muhafaza açısından gayretlerimizi daha üst seviyeye çıkarmamız gerekiyor” dedi. DHA
KAYNAK : Sözcü
