Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzelelerin akabinde meydana gelen artçı zelzeleleri kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Naci Görür, Kayseri ve Sivas’ta peş peşe yaşanan zelzeleler sonrası o bölgedeki faylarda hareketlenme olabileceği konusunda ikazlar yaptı.
Olası Marmara zelzelesi için kıymetlendirme yapan Prof. Dr. Naci Görür, sırf zelzele için değil iklim değişikliği konusunda da tedbirler alınmasını talep etti.
“DENİZDE ÇOK SIK ZELZELELER OLUYOR”
Prof. Dr. Naci Görür, Marmara Denizi’nde sık sık meydana gelen 3 ve 4 büyüklüğündeki zelzelelere ait, şöyle konuştu:
*Marmara Denizi’nde sarsıntı çok sık oluyor. Bilhassa Orta Marmara Çukurluğundan yani Silivri açıklarından itibaren batıya gerçek Tekirdağ’da o ortada denizde çok sık zelzeleler oluyor. Bu sarsıntılar çoğunlukla 3’lü ve 4’lü olur.
*Bu sarsıntıların değerli bir kısmı da tektonik zelzeleler değildir. Daha çok denizin tabanından çıkan doğalgaz çıkışlarına bağlıdır.
*Dolayısıyla doğalgaz çıkışları ve o yöredeki hareketlilik bu türlü zelzeleler oluşturabilir. Bu 4.1 büyüklüğündeki sarsıntıya rastgele bir kıymet vermek gerçek değildir. Çok sık olabilir.
“AVRUPA YAKASI SARSINTI TARAFINDAN ASYA YAKASINA NAZARAN SORUNLUDUR”
Görür, Avrupa yakasının yerinin Anadolu yakasına nazaran daha zayıf olduğunu belirterek,
şöyle konuştu:
*İstanbul’da ilçe bazında sağlamlıktan kelam ediyorsak, Avrupa yakasında olan yerler izafi olarak zelzelede daha zafiyeti olan yerler.
*Sebebi de Avrupa yakasındaki jeolojik formasyonlar ve özellikleri. Asya yakasındaki ilçeler Avrupa yakasındaki ilçelere nazaran jeolojik formasyonlar prestijiyle izafî olarak sarsıntıda daha düzgün durumda olabilecek yerler.
*Avrupa yakası zelzele tarafından Asya yakasına nazaran daha problemlidir zira oradaki jeolojik formasyonlar daha gençtir.
*Zemin özellikleri bakımından daha zayıftır. Asya yakasının yeri jeolojik olarak oradaki formasyonlar prestijiyle daha sağlamdır.
“İKİ FAY BİRDEN KIRILIRSA 7.5 VE 7.6’YI BULABİLİR”
*Marmara Denizi’nde beklenen sarsıntı 7.2 ile 7.6 ortasında değişecektir. Bütün senaryolar ve hazırlıklar 7.5 büyüklüğünde sarsıntı için yapılıyor.
*Marmara’da sarsıntı üretecek olan iki tane faal fay kolu var. Bunlardan biri Adalar kolu, yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda.
*Bu büsbütün kırıldığı vakit 6’lar mertebesinde sarsıntı üretir. Bir başkası ise Kumburgaz fay koludur.
*Yeşilköy açıklarında Silivri açıklarına kadar uzanır. Bu da 65 kilometre uzunluğundadır. Kırıldığı vakit en az 7.2 üretir. İkisi birden kırılırsa 7.5, 7.6’yı bulabilir.
Marmara’nın batısında Tekirdağ fayı muhtemelen 1912 Şarköy sarsıntısında kırıldığı için orada büyük bir zelzelenin üretileceğini düşünmüyoruz.
*Dolayısıyla Marmara’da sarsıntının 7.2 ile 7.6 ortasında değişeceğini düşünüyoruz.
“KAYSERİ VE SİVAS’TA ZELZELELER OLURSA ŞAŞIRTAN OLMAZ”
*Türkiye’de Doğu Anadolu bölgesinde iki tane büyük sarsıntı oldu. 7.8 ve 7.6 bunlar bayağı büyük sarsıntılar.
*Ülkemizin Anadolu levhası bu iki zelzele nedeniyle aşağı üst 7 buçuk metre güneye gerçek savruldu.
*Levhanın bu hareketine bağlı olarak o levhanın içerisindeki fay sistemleri en azından Doğu Anadolu bölgesindeki fay sistemleri, bu Anadolu levhasının ani hareketinden etkilenip bunların gerilim alanında değişiklikler meydana geldiği kimi faylarda gerilimin arttığı kimisinin azaldığını varsayabiliriz.
*Bu iki büyük sarsıntı nedeniyle bu bölgelerde fayların bir manada harekete geçtiğini ve vakit zaman zelzeleler üreteceğini bunun da olağan olduğunu söyledik.
*Mesela Malatya, Sivas, Kayseri, Bingöl, Adana yöresinde ve hatta Kıbrıs’ta iki büyük zelzelenin sonucunda hareketlenmelerin olabileceğini olağan karşılanması gerektiğini söyledik. Kayseri, Sivas’ta zelzeleler olursa bizim için şaşırtan olmaz.
*O bölgelerde faylarda iki sarsıntı nedeniyle bir hareketlenme olabilir” diye konuştu.
“SADECE ZELZELE DEĞİL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DE VURACAK”
*Sadece sarsıntı değil iklim değişikliği de bizi vuracak. Görüyorsunuz yağış düşüyor, fırtınalar çıkıyor, sel baskınları, kaya düşmeleri, heyelanlar oluyor
*. Dünya ısınıyor, deniz düzeyi yükseliyor. Dünya deniz düzeyinin ısınması bizim kıyılarımızı da deniz basacak demektir.
*Bunlar bugün yarın olmaz ancak bir devlet uzun müddetli de olsa bunları düşünüp tedbir alması gerekir. Münasebetiyle bir afet bakanlığını Türkiye hak ediyor, yanlışsız olan bu. (DHA)
KAYNAK : Sözcü
