Kahramanmaraş merkezli iki sarsıntı 11 vilayetimizi etkiledi binlerce insanımız hayatını kaybederken onbinlerce insanımız yaralandı. Türkiye’yi zelzele dışında tehdit eden ikinci bir afet ise giderek yaklaşıyor. Kuraklık… Gerisi gerisine kuruyan göl haberlerini, su düzeyi azalan kentlerin önlemlerini duymaya başladık. Kuraklık denilince akla Mad Max sinemasında çizdiği distopik dünya aklımıza geliyordu. İzmir’den Prof. Dr. Derya Eşen, bizleri o sinemanın içine götüren bir ikaz yaptı. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Eşen, ‘Bu yıl son 63 yılın en kurak devrini yaşandığını görüyoruz. Yüzme havuzlarının, süs havuzlarının yasaklanabileceğini ya da hanelere su kotasının koyulma zaruriliği doğabileceğini düşünüyorum’ dedi.
Yağışlar son 63 yılın en düşük seviyesinde
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün raporlarına nazaran, 1 Ekim 2022- 31 Ocak 2023 periyodunu kapsayan 2023 su yılı yağışları, 1991-2020 yılları ortalamasına nazaran yüzde 42, geçen yıla nazaran ise yüzde 41’in altında gerçekleşti. Su yılı yağışları tüm bölgelerde olağanın altında gerçekleşirken, yağışı en az alan bölge yüzde 52 ile İç Anadolu Bölgesi oldu. İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nin 4 aylık kümülatif yağışları son 63 yılın en düşük düzeyine indi.
“Yüzme havuzlarının, süs havuzlarının yasaklanabileceğini öngörüyorum”
Türkiye’nin kurak süreçten geçtiğine dikkat çeken İKÇÜ Orman Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Derya Eşen, ‘Önümüzdeki devir pek iç açıcı değil. 3-5 yıl içinde spor karşılaşmaları haricinde yüzme havuzlarının, süs havuzlarının yasaklanabileceğini öngörüyorum ya da insanlara, hanelere bir su kotasının koyulma zaruriliği doğabileceğini düşünüyorum. Tedbirler almazsak ileride büyük bir su problemi yaşayacağız. Bu yıl sonbahar ve kışın başlangıcına kadar düşen yağmur oranlarına baktığımız vakit son 63 yılın en kurak periyodunu yaşandığını görüyoruz’ dedi.
Yüzde 55-60 yağışlar azaldı
Türkiye’de kuraklığın şiddetli bir biçimde yaşanmaya başladığına dikkat çeken Prof. Dr. Eşen, ‘Türkiye’de kuraklığın epeyce şiddetli bir halde yaşanmaya başladığını görmekteyiz. 1990-2020 yılları ortasında Ekim, Kasım, Aralık, Ocak devirlerinde düşen yağmurun ölçüsüyle en son bu devir düşen yağışın ölçüsü karşılaştırıldığı vakit yüzde 41’lik bir azalma meydana geldiğini görüyoruz. Bu oran bölgelere nazaran değişiklik gösteriyor. En fazla Marmara Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi’nde düşüşler olduğunu görmekteyiz. Örneğin, İç Anadolu Bölgesi ve Marmara Bölgesi’nde yüzde 55-60’a varan oranlarda bir yağış azalması kelam konusu’ dedi.
Hayatımıza yeni bir terim giriyor: Su hasadı
Suyun hakikat kullanımı konusunda kolektif efor gösterilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Eşen, ‘Burada devlet, sivil toplum örgütleri, halk ve tüm bölümler kolektif arayışa girerek, suyu en yönetimli ve en verimli bir formda kullanmak durumundayız. Bununla ilgili mevzuatın hazırlandığını biliyorum ancak yurt dışına baktığımız vakit devlet su hasadı ya da yağmur hasadı usulü dediğimiz prosedürlerin kullanılmasını mevzuata sokmaya başladı. Büyük binalarda, fabrikalarda, organize sanayi sitelerinde, çatıya düşen yağmur suyunu toplayarak yer altı ve yer üstü yapılan sarnıçlarda biriktirmek ve kullanım suyu olarak bu suların kullanılması mevzuata girmiş durumda. Küçük, yeni yapılan binalarda da yağmur hasadı prosedürünün kullanılması kural görünüyor. Bizim de bu arayışa girmemiz gerekiyor’ diye konuştu.
Yağmur sularını sarnıçlarda toplamak
Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yeni binalar, yapılarda alınabilecek tedbirlere değinen Prof. Dr. Eşen, ‘Bu binalarda çatıya düşen ve oluklar vasıtasıyla yere inip kaybolan suyu yer altı ve yer üstü sarnıçlarında toplamakla ilgili birtakım mevzuatların yapılması gerekiyor. Birey olarak bizler de su kullanımı konusunda dikkatli davranıp, nasıl daha az su kullanılabileceğimiz konusunda bir arayışa girmeliyiz. Bilinçlendirme kampanyası devlet, belediyeler ve muhtarlıklar seviyesinde yapılması gerekiyor. Ormanlar, global iklim değişikliklerine karşı büyük bir tampon vazifesi görüyor. Selleri önlüyor, suları topluyor, toprakta emilmesini daha fazla artırıyor. Münasebetiyle ağaçlandırma ve ormanları müdafaa açısından gayretlerimizi daha üst seviyeye çıkarmamız gerekiyor’ dedi.
KAYNAK : Onedio
