Deprem sonrasında incelenen mevzuların başında fay sınırı geliyor. Sık sık Türkiye’nin birçok bölgesi ve kentinde sarsıntılar meydana geliyor, zelzelelerin birçok fay çizgisi üzerinde yaşanıyor. Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve AFAD sayfası aracılığı ile fay sınırı sorgulaması yapılabiliyor.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA), Türkiye’deki yenilenmiş canlı fay sınırlarının haritasını resmi internet sitesinde yayımladı. Haritaya nazaran, Türkiye’de canlı fay üzerine oturan, 45 vilayet alanı üzerinde 110 ilçe bulunuyor.
TÜRKİYE SARSINTI HARİTASI E DEVLET
FAY SINIRI SORGULAMA EKRANI
MTA YENİLENMİŞ CANLI FAY ÇİZGİLERİ HARİTASI
DOĞU ANADOLU FAY SINIRI HANGİ VİLAYETLERDEN GEÇİYOR?
Doğu Anadolu Fay Çizgisi; Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Osmaniye, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş’a kadar devam ederek Kuzey Anadolu Fay Sınırı ile buluşuyor.
TÜRKİYE ZELZELE RİSK HARİTASI
AFAD tarafından paylaşılan bilgilere nazaran, Türkiye Zelzele Tehlike Haritası yenilenerek, 18 Mart 2018 tarihli RG’de yayınlanmış, 1 Ocak 2019 tarihinde de yürürlüğe girdi.
BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.
İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum
ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu’yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep’in de birtakım bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
İBB RAPORUNA NAZARAN EN RİSKLİ İLÇELER
İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı geçtiğimiz aylarda yayınladığı “İstanbul’un kapısındaki kriz: Deprem” raporu en riskli ilçeleri açıkladı.
Rapora nazaran; İstanbul’da zelzele riski Avrupa Yakası’nda Haliç ile Küçükçekmece Gölü ortasındaki geniş bölgeye, kıyı sınırında Bakırköy, Zeytinburnu ve Fatih ilçeleriyle meskûn nüfus yoğunluğu yüksek olan Bahçelievler, Güngören, Bağcılar, Esenler, Bayrampaşa ve Küçükçekmece ilçelerini kapsayan bir alanı tehdit etmekte.
Anadolu Yakası’nda ise kıyı şeridi boyunca, bilhassa eski yapı stokunun ağır olduğu alanlarda öne çıkmakta.
FAY ÇİZGİSİ ÜZERİNDE 45 VİLAYET, 110 İLÇE BULUNUYOR
Yenilenmiş canlı fay haritaları MTA tarafından resmi sitelerinde erişime açıldı. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) canlı fay sınırı haritası yayımladı.
Fay üstünde; Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bolu, Burdur, Bursa, Bingöl, Denizli, Eskişehir, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Kocaeli, Konya, Osmaniye, Sakarya ve Tokat’ın yanı sıra 110 ilçe yer alıyor.
FAY NEDİR
Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde sarsıntı olan ve hareket eden iki levha yada levhacık ortasındaki ara yüzey) FAY olarak isimlendirilir.
Diri Fay: Son Tarihi periyotta sarsıntı oluşturmuş olan tüm faylar canlı fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri yalnızca yazılı tarihî kataloglardan değil tıpkı vakitte tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel biçimler, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar üzere genç morfolojik formlar oluşturmuş faylar, canlı faylardır.
FAY TÜRLERİ
Dogrultu Atımlı Fay
Bu tıp fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine yanlışsız yavaşça eğimlenen sırf yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol taraflı olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayi ise sol taraflı doğrultu atımlı faylardir.
Normal Atımlı Fay
Bu tıp faylarda fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken öteki tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yeniden nispi olarak gelişmektedir. Bir öbür değişle, bir blok yükselirken başkası yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken öbür taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar zelzelesi ile ilgili faylar bu cinsten olağan atımlı faylardır.
Ters Atımlı Fay
Bu çeşit faylar da düşey atımlı faylar olup, sadece fay düzlemi boyunca hareket eğim tarafına nazaran karşıt istikamette olmakta ve bloklar birbirine nazaran yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice zelzelesi ile ilgili faylar karşıt atımlı faylardır.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay tarafta olduğu faylardır.
KAYNAK : Sözcü
