İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel Uygunlaştırma Daire Başkanlığı ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü iş birliğiyle 2020’de hazırlanan “İstanbul İli Muhtemel Sarsıntı Kayıp Varsayımlarının Güncellenmesi Projesi” megakentteki konut stokuna ait bilgileri ortaya koyuyor.
Kentte 2000 ve öncesinde yapılmış bina sayısının 818 bin 339 olduğu görülüyor.
Söz konusu yapıların 555 bin adedinin 1980-2000 tarihli, 264 bininin ise 1980 öncesinde yapıldığı rapora yansımış durumda.
İstanbul’da 2000 ve öncesi binaların en çok olduğu ilçelerin başını 39 bin 786 ile Fatih çekiyor. Bu binaların 31 bin 899’unun ise 1980’den öncesine ilişkin olduğu biliniyor.
Fatih’i 35 bin 353 adetle Üsküdar, 34 bin 618 ile Bağcılar, 34 bin 592 ile Pendik, 34 bin 333 ile Beykoz, 33 bin 727 ile Ümraniye, 33 bin 68 adetle Sarıyer izliyor. 7 ilçede bina sayısının 30 binin üzerinde olduğu görülüyor.
EN DÜŞÜK ADALAR VE BEYLİKDÜZÜ’NDE
Yapım tarihi 2000 ve öncesine ilişkin bina sayısı Küçükçekmece ve Silivri’de 25-30 bin adet, Beyoğlu, Maltepe, Esenyurt, Kartal, Kağıthane, Sultanbeyli, Sultangazi, Eyüp ve Gaziosmanpaşa’da 20-25 bin adet, Bahçelievler, Arnavutköy, Şişli, Bayrampaşa, Kadıköy, Esenler, Şile, Ataşehir, Avcılar ve Sancaktepe’de 15-20 bin adet aralığında.
Büyükçekmece, Başakşehir, Çekmeköy, Tuzla, Zeytinburnu, Beşiktaş ve Çatalca’da ise 10-15 bin adet aralığında 23 yaşında üzerinde bina bulunuyor.
Yapım tarihi 2000 ve öncesine ilişkin bina sayısının en düşük kaldığı ilçe 5 bin 325 adetle Adalar olurken, onu 6 bin 262 ile Beylikdüzü, 9 bin 800 ile Güngören, 9 bin 961 ile Bakırköy izliyor.
Rapora nazaran, 7,5 ve üzeri şiddetli bir sarsıntıda İstanbul’da 301 bin binanın hafif, 137 bin binanın orta, 39,5 bin binanın ağır, 13,5 bin binanın ise çok ağır hasar görebileceği öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün akşam yaptığı açıklamada, “Son afette yıkılan tüm binaların yüzde 98’inin 1999 yılı öncesi inşa edilenler olması bize bina standardı ve kontrolü konusunda kat ettiğimiz ilerlemeyi göstermekle birlikte işi daha sıkı tutmamız gerektiğini de hatırlatıyor.” sözlerini kullanmıştı.
Uzmanlar, yaşlı konutlarla ilgili sarsıntı dayanıklılık testi yaptırılması, sonuca nazaran binanın güçlendirilmesi yahut dönüştürülmesi davetinde bulunuyor.
Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (KENTSEV) Lider Vekili Haldun Ersen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul’da beklenen 7,5 ve üzeri şiddetli bir zelzelede hafif, orta, ağır ve çok ağır hasar alması beklenen 491 bin binada 6,2 milyon kişinin yaşadığının iddia edildiğini söyledi.
Özellikle çok ağır hasar alması beklenen binaların çabucak tahliye edilmesi ve bu yapıların dönüşümü için harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Ersen, bunun yolunun da konut sakinlerinin yapı kontrolü yaptırmalarından geçtiğini anlattı.
Ersen, vatandaşlardan binalarına dayanıklılık testi yaptırmaları gerektiğini kaydederek, kentsel dönüşüm için geç kalmamalarını, bu hususta topluca seferberlik ilan edilmesi gerektiğini bildirdi.
KENTSEV’ DEN KENTESEL DÖNÜŞÜM İÇİN YOL HARİTASI
Haldun Ersen, Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı’nın bu alanda farkındalığını artırmak maksadıyla yol haritasını açıkladığını belirterek, “Türkiye’nin en değerli sorunlarından kentsel dönüşümün siyaset üstü bir yaklaşımla, ulusal seferberlik şuuruyla, tıpkı Kurtuluş Savaşı’nda olduğu üzere birlik, beraberlik ruhuyla ele alınması gerekiyor.” dedi.
Ülke genelinde milyonlarca riskli konut bulunduğuna işaret eden Ersen, “Mülkiyeti elinde tutan vatandaşın vakit kaybetmeden bu işin içine katılması ve riskli binalar için harekete geçilmesi gerekiyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bilhassa 2022’de devreye aldığı kentsel dönüşüm teşviklerinin bu manada hayati olduğunu da düşünüyoruz.” açıklamasında bulundu.
Ersen, kentsel dönüşüm için hazırladıkları yol haritasına değinerek, bu sürecin 12 husustan oluştuğunu söyledi.
Ersen, bu hususların “iletişim stratejisi”, “fayda ve maliyet ilişkisi”, “mülkiyet meselelerinin çözülmesi”, “STK’lar ile iş birliği”, “vatandaşın geri bildiriminin alınması”, “sosyolojik ve ruhsal etki”, dönüşümün vatandaş, devlet ve STK’ler ile çözülebileceği”, “6306 Sayılı Kanun’un geliştirilmesi”, “planlama ilkeleri”, “yerel yönetimler”, “kamu-özel bölüm iş birliğinin güçlendirilmesi” ve “yargılama” olduğunu aktardı.
İstanbul’da 2000 ve öncesinde yapılan binaların ilçelere nazaran dağılımı şu biçimde:
| İLÇE | 1980 ÖNCESİ | 1980-2000 ARASI | 2000 VE ÖNCESİ TOPLAM |
Adalar 3.584 1741 5325
Arnavutköy 96 19203 19299
Ataşehir 7735 10297 18032
Avcılar 2596 14287 16883
Bağcılar 6072 28546 34618
Bahçelievler 3892 15483 19375
Bakırköy 4869 5092 9961
Başakşehir 814 13620 14434
Bayrampaşa 8295 10240 18535
Beşiktaş 7272 5195 12467
Beykoz 15981 18352 34333
Beylikdüzü 41 6221 6262
Beyoğlu 17052 7940 24992
Büyükçekmece 1303 13622 14925
Çatalca 1863 9266 11129
Çekmeköy 529 13813 14342
Esenler 6582 11739 18321
Esenyurt 499 23301 23800
Eyüp 11966 10171 22137
Fatih 31899 7887 39786
Gaziosmanpaşa 12786 8375 21161
Güngören 2513 7287 9800
Kadıköy 12816 5611 18427
Kağıthane 11813 11877 23690
Kartal 9211 14491 23702
Küçükçekmece 7535 20621 28156
Maltepe 6541 18144 24685
Pendik 6703 27889 34592
Sancaktepe 460 15873 16333
Sarıyer 11898 21170 33068
Silivri 1338 25292 26630
Sultanbeyli 458 22817 23275
Sultangazi 4502 18421 22923
Şile 6762 11293 18055
Şişli 10601 8487 19088
Tuzla 2882 11139 14021
Ümraniye 5448 28279 33727
Üsküdar 13864 21489 35353
Zeytinburnu 2594 10103 12697
TOPLAM 263655 554674 818339
KAYNAK : Sözcü
