İstanbul'da yaşanan son deprem, olası bir büyük felaketteki hazırlıklarımızı bir kez daha sorgulamamıza neden oldu. Özellikle deprem toplanma alanlarının yetersizliği ve birçoğunun alışveriş merkezlerine (AVM) dönüştürülmüş olması büyük bir endişe kaynağı. İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) hazırladığı çarpıcı rapor, bu acı gerçeği bir kez daha gözler önüne seriyor.

İstanbul'daki AVM Yoğunluğu ve Deprem Riski

Türkiye genelinde bulunan 455 AVM'nin 133'ü İstanbul'da yer alıyor. Bu durum, mega kentin ticari potansiyelini gösterse de, deprem gibi doğal afetler karşısında büyük bir risk oluşturuyor. İPA raporuna göre, bu AVM'lerin 95'i deprem toplanma alanı olarak belirlenmiş bölgelerde inşa edilmiş durumda. Bu durum, olası bir depremde insanların güvenli bir şekilde toplanabileceği alanların ciddi şekilde azalmasına yol açıyor.

• Türkiye'deki AVM'lerin %29,75'i İstanbul'da bulunuyor.
• İstanbul'daki 39 ilçeden sadece 5'inde AVM bulunmuyor.
• Şişli, Bakırköy, Ataşehir ve Ümraniye en fazla AVM'ye sahip ilçeler.

Dönüştürülen Kamusal Alanlar: AVM'ler

İstanbul'da birçok kamusal alan, zaman içinde özelleştirilerek AVM'lere dönüştürülmüş durumda. Bu dönüşüm, şehirdeki yeşil alanların azalmasına ve deprem toplanma alanlarının yok olmasına neden oluyor. İşte bazı çarpıcı örnekler:

• Torun Center: Eski Ali Sami Yen Stadı'nın yerine inşa edildi.
• Zorlu AVM: Zincirlikuyu'daki Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü arazisine kuruldu.
• Akasya AVM: Acıbadem'deki eski Ford Otosan Fabrikası arazisinde yükseliyor.
• Marmara ve İstanbul Forum AVM: Bakırköy'deki önemli bir alana inşa edildi.

TMMOB'un Uyarıları ve Çözüm Önerileri

TMMOB'un deprem sonrası geçici barınma standartlarına göre, bir kişi için en az 45 metrekare alana ihtiyaç duyuluyor. Ancak AVM'lerin kapladığı geniş alanlar, kamusal kullanım yerine ticari amaçlarla kullanıldığı için bu ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalıyor. İPA raporu, AVM'lerin olası bir deprem sonrası toplanma alanı olarak yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Uzmanlar, İstanbul'daki mevcut durumun vahametine dikkat çekerek, yetkililerin acil önlemler alması gerektiğini belirtiyor. Deprem toplanma alanlarının yeniden belirlenmesi, mevcut AVM'lerin bir kısmının kamulaştırılması ve halkın bilinçlendirilmesi gibi adımlar, olası bir felaketin etkilerini azaltmada önemli rol oynayabilir.

İstanbul'da yaşanan bu durum, sadece bir şehir planlama sorunu değil, aynı zamanda bir insanlık meselesidir. Deprem gerçeğiyle yüzleşirken, kamusal alanların korunması ve afetlere karşı hazırlıklı olunması hayati önem taşımaktadır. Umuyoruz ki, yetkililer ve ilgili kurumlar bu uyarıları dikkate alarak, İstanbul'u daha güvenli bir şehir haline getirmek için gerekli adımları atacaklardır.