EYT Düzenlemesi Meclis’te! Kanun Teklifinde Neler Var? İşte Ayrıntılar

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili kanun teklifi bugün meclise geliyor. AK Parti Küme Lider Vekili Muhammet Emin Akbaşoğlu EYT taslağı hakkında ayrıntıları açıkladı.

AK Parti Grup Lider Vekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, EYT taslağı hakkında şunları söyledi:

‘Bugün EYT ile ilgili kanun teklifimizi TBMM’ye başkanlığına sunuyoruz. Güzel olsun.

2022 yılı içinde hem AK Parti hem MHP’yi ziyaret ederek taleplerini lisana getirdiler. Prim ve sigortalılık müddetini doldurmakla birlikte yaşa takılanların talebini ilettiler.

Bütün toplumsal güvenlik sistemlerinde 3 kaide aranır. Bir tanesi sigortalılık müddeti, ikincisi prim günü ödeme sayısı, üçüncüsü yaş koşulu. Kamuoyunda EYT ismi altında oluşan platformlar, dernekler, çeşitli yapıların bu mevzudaki talepleri kelam konusu oldu. 

Yaklaşık 5 milyon çalışanımıza dokunan bir düzenlemeyi ihtiva eden bu değerli ve tarihi ıslahata sağlam bir iradeyle, bütün milletimizin sıkıntılarıyla dertlenen, refah düzeyini yükseltmeye alım gücünü artırmaya yönelik takviyeyle büyük bir ekonomik sıçrayışa imza atan ulusal iktisat modelini hayata geçiren sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyorum.

3 şeyi düzenliyoruz. 4 husustan müteşekkil bir teklif. 2’si temele, 1’i yürürlüğe biri de yürütmeye ait. EYT’ye has yalın, sade ve uygulanabilirliği kolay, genel ve kapsamlı formda hakları genişletici formda bir düzenlemeyi ihtiva ediyor.

EYT platformlarımız yaş kaidesinin kaldırılmasını talep etmişlerdi. Yaşa takılma mahzurunun kaldırılması mevzuata nazaran prim gün sayısını ve çalışma mühletini dolduran herkes kendi mevzuatı çerçevesinde yaşa takılmadan emekli olma hakkına sahip. SSK, Bağkur, Emekli Sandığı’nda geçerli. Yaş problemi kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ortadan kalacak. 8 Eylül 1999’dan önceye sigortalılık mühletini mevcut mevzuatla götüren çalışanlar yaş kaidesi olmadan emekli olacak’

‘İkinci olarak çalışma hayatının desteklenmesi ve kayıt içinde bunun devam etmesi üretimin ihracatın iktisadın büyümesi ve bu bahiste sekteye uğranılmaması emeliyle biz bu hususta toplumsal güvenlik dayanak primini getirmek suretiyle 5 puan iş yerlerine bu mevzuda her bir çalışan emekliliği hak edip emekli olduktan sonra tıpkı iş yerinde 10 gün içinde tekrar işe başlama durumunda olan tüm çalışanlarla ilgili bu kanun teklifi bünyesinde yaklaşık 500 lira desteklemeyi Hazine üstleniyor ve yüzde 5 oranında bir dayanak primi veriliyor’

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı EYT’de teknik çalışmayı tamamladı ve mevzuyu AK Parti milletvekillerine aktardı. AK Parti milletvekilleri EYT düzenlemesi için teknik metinleri kanun teklifi haline getirdi ve imzalar atıldı.

Sabah Gazetesi EYT düzenlemesi ilgi ilgili metni yayınladı:

Yapılan düzenleme ile;

– 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel malullük, yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

– 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve vefat sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına karşın sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat kararlarına nazaran yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak formda geriye götürülenlerin, mevcut mevzuattaki emekliliğe hak kazanma şartlarından yaş kaidesinin kaldırılması amaçlanmıştır.

Ayrıca,

– Çalışma hayatının desteklenmesi için yaşlılık yahut emekli aylığı alan bireylerin çalışma hayatına devam etmek istemeleri durumunda bu şahısların kayıtlı istihdamlarının teşvik edilmesinin sağlanması gayesiyle sigorta prim teşviki verilmesi,

– 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla motamot kabul edilen 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen süreksiz 23 ve süreksiz 24 üncü hususu kapsamındaki personellerin emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş mukavelelerinin mecburî olarak feshini gerektiren kararların yürürlükten kaldırılması, iş kontratının sürdürülmesi ya da sona erdirilmesi kararının kontratın taraflarına bırakılması, amaçlanmıştır.

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SIHHAT SİGORTASI KANUNU İLE 375 SAYILI KANUN KARARINDA KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununa aşağıdaki süreksiz unsur eklenmiştir.

‘GEÇİCİ UNSUR 95- Bu hususun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci hususunun birinci fıkrasının (B) bendi, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu hususunun ikinci fıkrası, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci unsurunun (B) bendi ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 inci hususu kararlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanacak olanlar, kelam konusu kararlarda yaş dışındaki öbür kuralları taşımaları halinde yaşlılık yahut emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra temel alınarak geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.

Birinci fıkra kapsamında yaşlılık yahut emekli aylığı talebinde bulunarak birinci sefer yaşlılık yahut emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık yahut emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içerisinde en son çalışılan özel dal işyerinde toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun süreksiz 14 üncü hususunun birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen toplumsal güvenlik takviye primi patron payının beş puanlık kısmına isabet eden meblağ Hazinece karşılanır. Toplumsal güvenlik takviye primi patron payı indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, kelam konusu sigortalıdan ötürü bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanunun 81 inci unsurunun birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan öbür kaideler sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ait yöntem ve temeller Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa belirlenir.’

MADDE 2- 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin süreksiz 23 üncü hususunun beşinci fıkrasının ikinci cümlesi ile süreksiz 24 üncü hususunun birinci fıkrasının dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun kararlarını Cumhurbaşkanı yürütür.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- 20/2/1992 tarihli ve 3774 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanmada yaş kaidesi kaldırılarak, sigortalıların yalnızca muhakkak bir prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık müddeti kaidesi ile emekli olmalarına imkân sağlanmıştır.

Diğer taraftan, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemede emekliliğe hak kazanmak için yaş kuralı getirilerek sigortalıların emeklilik şartları yine düzenlenmiştir.

Buna nazaran, birinci kere 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra sigortalı sayılanların emeklilik yaşına tabi olmaları istikametindeki değişikliğin yanı sıra, tabi oldukları sigortalılık mühleti, prim ödeme gün sayısı yahut hizmet müddeti bakımından da yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanma şartları belirlenmiştir.

Ayrıca, ihdas edilen süreksiz unsur kararları ile (506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci hususu, 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu hususu, 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci unsuru ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 ve 206 ncı maddeleri), birinci sefer 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel sigortalı sayılanların da, Kanunun yürürlük tarihindeki durumlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanma şartları emeklilik yaşı ve/veya prim ödeme gün sayısı tarafından kademelendirilerek tekrar tespit edilmiştir.

Yapılan düzenlemede ise;

– 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel malullük, yaşlılık ve vefat sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

– 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına karşın sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat kararlarına nazaran yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak halde geriye götürülenlerin,

506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci hususunun birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu hususunun ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci hususunun (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 inci unsuru kararlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığı hak kazanma şartlarından prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık mühleti koşulları değiştirilmeksizin, yalnızca yaş sınırlamasının kaldırılması, bu husus temel alınarak geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmaması ve hak talep edilmemesi amaçlanmaktadır.

Ayrıca bilindiği üzere, uzun vadeli sigorta kolları kapsamına giren sigortalıları istihdam eden özel kesim patronlarına 1/10/2008 tarihinden itibaren malullük, yaşlılık ve vefat sigortası patron payından beş puanlık indirim uygulanmaktadır. Patronlar, mevcut uygulamada toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışanları için bu indirimden yararlanamamaktadır.

Düzenleme ile 8/9/1999 (dahil) öncesinde sigortalı sayılanlardan bu unsurun yürürlük tarihinden sonra birinci sefer yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanması için talepte bulunarak aylık bağlananların birebir işyerinde toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde, istihdam piyasasında dalgalanma oluşturmaması ve toplumsal güvenlik takviye primine tabi kayıtlı çalışmanın desteklenerek bu sigortalıları çalıştıran özel bölüm patronlarının toplumsal güvenlik dayanak primi maliyetinin azaltılması için Hazineden karşılanacak takviyeyle bu patronlara beş puanlık prim indirimi sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE 2- 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla motamot kabul edilen 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen süreksiz 23 üncü husus kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında takıma alınan çalışanlar ile tıpkı Kanun Kararında Kararnamenin süreksiz 24 üncü hususu kapsamında vilayet özel yönetimleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli yönetim birliklerinde, birlikte yahut farklı başka sermayesinin yarısından fazlası vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ilişkin şirketlerde personel statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları yahut şirketlerce iş kontratlarının feshedilmesini mecburî tutan düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır.

MADDE 3-Yürürlük unsurudur.

MADDE 4- Yürütme hususudur.