Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet ve 2017 anayasa değişikliği referandumundan sonra 2018 yılından beri birebir vakitte hükûmet lideri olarak vazife yapıyor. Cumhurbaşkanının misyon mühleti beş yıl, bir kimse en fazla iki kere Cumhurbaşkanı seçilebilir.
CUMHURBAŞKANI ADAYI KOŞULLARI NELER?
Cumhurbaşkanı olmak için gerekli kurallar, Anayasanın 101. hususunda düzenlenmiştir. Bu koşullar şunlardır:
40 yaşını doldurmuş olmak,
Yükseköğrenim mezunu olmak,
Milletvekili seçilebilme yeterliliğine sahip bir Türk vatandaşı olmak.
Bir kişi en az yirmi milletvekili ile oluşan siyasi parti kümeleri, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı tek başına ya da birlikte hesaplandığında yüzde beşi geçen siyasi partiler yahut yüz bin seçmen tarafından Cumhurbaşkanlığına aday gösterilebilir.
Cumhurbaşkanının misyon mühleti 5 yıldır ve bir kişi en fazla iki defa seçilebilir.
Cumhurbaşkanının ikinci devrinde meclisin seçimleri yenilemesine karar vermesi halinde cumhurbaşkanı bir kere daha aday olabilir.
Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.
CUMHURBAŞKANININ MİSYON YETKİLERİ NEDİR?
Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.
Cumhurbaşkanı, Devlet lideri sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının sistemli ve uyumlu çalışmasını temin eder.
Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının birinci günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar.
Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise ileti verir.
Kanunları yayımlar.
Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir.
Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün yahut belli kararlarının Anayasaya biçim yahut temel bakımından karşıt oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve misyonlarına son verir.
Üst kademe kamu yöneticilerini atar, misyonlarına son verir ve bunların atanmalarına ait yöntem ve temelleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler.
Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul eder.
Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayımlar.
Anayasa değişikliklerine ait kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
Milli güvenlik siyasetlerini belirler ve gerekli önlemleri alır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ismine Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil eder.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verir.
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle şahısların cezalarını hafifletir yahut kaldırır.
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ait bahislerde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci kısımlarında yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü kısımda yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen hususlarda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen bahislerde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı kararlar bulunması halinde, kanun kararları uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin tıpkı bahiste kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kararsız hale gelir.
Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara muhalif olmamak koşuluyla, yönetmelikler çıkarabilir.
Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.
Cumhurbaşkanı, ayrıyeten Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama vazifeleri ile öteki vazifeleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
KAYNAK : Sözcü
