CHP Balıkesir İl Kadın Kolları Başkanı Ayşe Pınar Yahşi, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü'nde yaptığı açıklama ile Türkiye'deki çocuk işçiliği sorununa dikkat çekti. Yahşi, çocukların açık bir kölelik sisteminde ucuz iş gücü olarak kullanıldığını ve devletin bu sömürüye ortak olduğunu savundu.

Türkiye'de Çocuk İşçiliği Gerçeği

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) verilerine göre dünyada yaklaşık 160 milyon çocuk çalıştırılıyor. Bu, her 10 çocuktan birinin çalışma hayatında olduğu anlamına geliyor. Türkiye'de de durum farklı değil. Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimleri, piyasa koşullarında ağır şekilde zarar görüyor.

• Yoksulluk: Çocuk işçiliğinin en önemli nedenlerinden biri.
• UNICEF verileri: 2019-2021 döneminde çocuk yoksulluğunun en yüksek olduğu ikinci ülke Türkiye (%33,8).
• Avrupa ülkeleri arasında: Çocukların yoksulluk ve sosyal dışlanmaya en çok maruz kaldığı ülke yine Türkiye.

TÜİK verilerine göre, 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılım oranı 2021'de %16,4 iken 2024'te %24,9'a yükseldi. Bu yaş grubundaki çocuk işçi sayısı 890 bin. MESEM (Mesleki Eğitim Merkezi) kapsamında yer alan 503 bin öğrencinin de dahil edilmesiyle toplam sayı 1 milyonu aşıyor.

MESEM: Eğitim Mi, Sömürü Mü?

Ayşe Pınar Yahşi, MESEM programı üzerinden çocukların iş yaşamına sürüklenmesini eleştiriyor. Ona göre bu sistem, mesleki eğitim kisvesi altında ucuz ve örgütsüz iş gücünü teşvik ediyor. 4+4+4 sistemi ile zorunlu eğitimin fiilen düşürüldüğünü belirtiyor. Özellikle "ilkokuldan sonra hafızlık eğitimi için okula ara verilebilir" ve "nişanlanan ya da evlenenlerin açık öğretime yönlendirilmesi" gibi düzenlemelerin, çocuk işçiliğini artıran yasal boşluklar olduğunu vurguluyor.

Çocuk İşçi Cinayetleri ve Sorumluluk

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre 2013-2024 arasında en az 742 çocuk çalıştığı iş yerlerinde hayatını kaybetti. 2025 yılının sadece ilk iki ayında bu sayı 9 oldu. 2024 yılında ise toplam 71 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Yahşi, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'i de eleştirerek, çocukların güvenliğini tehdit eden bu sürece Bakanlığın ortak olduğunu ifade etti. ÇEDES projesi kapsamında öğrencilerin camilere yönlendirilmesini de eleştirerek, "Sorun, dini eğitim değil; dayatmacı yaklaşım ve çocukların güvenliğidir" dedi.

CHP Balıkesir İl Kadın Kolları Başkanı Yahşi, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün "Vatanı korumak, çocukları korumakla başlar" sözünü hatırlatarak, devletin sömürü aracı haline gelen bu düzene karşı mücadelelerini sürdüreceklerini belirtti. Türkiye'de çocuk işçiliği sorunu, sadece bir ekonomik mesele değil, aynı zamanda bir insan hakları ihlalidir. Bu sorunun çözümü için devletin, sivil toplum kuruluşlarının ve toplumun tüm kesimlerinin iş birliği yapması gerekmektedir.