Antalya Büyükşehir Belediyesi Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü’nde (ASAT) mühendis olarak vazife yapan Lale Çalıkoğlu, 2017 yılında “Su katılmamış bir evetçiden yüzlerce defa yapılmış bir öz eleştiri…” başlığıyla toplumsal medya hesabı üzerinden bir paylaşımda bulundu.
Antalya Körfez gazetesi, Çalıkoğlu’nun paylaşımını, “ASAT’ı karıştıran paylaşımlar” başlığıyla çeşitli eklemeler yaparak haberleştirdi.
Orijinal paylaşıma eklenen kısımlar özetle şöyleydi:
“ASAT’ta çalışan Lale Çalıkoğlu’nun,…, iletisi kurumu karıştırdı. ASAT’ta çalışan FETÖ’den soruşturulanların sülalece yönetici olduklarını ve kendilerini Süleymancı diye tanıttıklarını sav eden Lale Çalıkoğlu,…, diye patladı. Süleymancıların tarikatına geçenlerin,…, sıfır liyakatle yöneticiliği kaptığını ileri süren Çalıkoğlu,…, ASAT’ta tarikat torpili döndüğünü gündeme getiren Çalıkoğlu,…, sözlerini kullandı.”
Haber üzerine, o devir AKP’li Menderes Türel’in başkanlığını yaptığı Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ASAT, “Devlet memuru vakarına yakışmayan prestij ve inanç hissini sarsacak nitelikte davranışta bulunmak” teziyle disiplin soruşturması başlattı.
Lale Çalıkoğlu paylaşımına eklemeler yapıldığının, gazete tarafından yapıldığının, şahsen muhabir tarafından kabul edildiğini, tekzip emelli gönderdiği yazının gazetede yayımlandığını, bu durumun yönetim tarafından da bilindiğini belirterek suçlamaları reddetti.
Buna karşın ASAT uyarma cezası verdi. Çalıkoğlu dava açtı. Yönetim mahkemesi davasını kabul etti fakat ASAT’ın istinaf talebini değerlendiren Bölge Yönetim Mahkemesi Lale Çalıkoğlu’nun üzerine atılı cürmü işlediğine karar verdi.
“MEMURLAR DA BİREY, SİYASİ GÖRÜŞE SAHİP OLMA HAKLARI VAR”
Bu kademeden sonra Çalıkoğlu’nun ferdî müracaatta bulunduğu Anayasa Mahkemesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
- Söz konusu olan tabir özgürlüğü olduğu için devlet memurlarının da birer birey olduğu, siyasi görüş sahibi olma, ülke problemleriyle ilgilenme, tercih yapma üzere toplumsal taraflara sahip olma haklarının bulunduğu gözardı edilmemelidir
- Anayasa Mahkemesi çok sayıdaki kararında tabir özgürlüğüne gerekçesiz olarak yahut Anayasa Mahkemesince ortaya konulan kriterleri karşılamayan bir münasebet ile yapılan müdahalelerin Anayasa’nın 26. hususunu ihlal edeceğini söz etmiştir.
- İfade özgürlüğüne yapılan bir müdahalenin demokratik toplum nizamının gereklerine uygun kabul edilebilmesi için kamu makamları tarafından ortaya konulan münasebetlerin ilgili ve kâfi olması gerekir.
- Kamu görevlisinin fikir açıklamasını kamu vazifesi statüsünün ve vazife yaptığı alanın kendisine sağladığı unvanı dâhil rastgele bir imkanı kullanarak yapmış ise bunun gösterilmesi gerekir.
- Değerlendirmelerinde Anayasa Mahkemesinin kabul ettiği standartları uygulamayan yönetim ve BİM’in müracaatçının bir disiplin cezası ile cezalandırılmasının mecburî toplumsal bir muhtaçlığa karşılık geldiğini ilgili ve kâfi bir münasebet ile ortaya koyduğunu kabul etmek mümkün olmamıştır.”
HÜKÜM: TABİR ÖZGÜRLÜĞÜ İHLAL EDİLDİ
Yüksek Mahkeme, inceleme sonunda kurduğu kararda, söz özgürlüğünün ihlal edildiğine ait tezin kabul edilebilir olduğuna, kararın bir örneğinin tabir özgürlüğünün ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmak üzere yönetim mahkemesine gönderilmesine oybirliği ile karar verdi.
