Turgut Özal, başbakanlığı periyodunda, bedelleri tahsil edilerek gecekonduları kayıt altına alan tapu tahsis dokümanlarıyla ilgili sıkıntılar ortadan geçen yaklaşık 40 yıla karşın çözülemedi.
Son olarak Ankara Mamak’taki bir gecekonduyla ilgili sorun Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Ercan Mumcu ve ailesinin 1985 yılında yaptıkları müracaat üzerine 1992 yılında 79 metrekare arsa için tapu tahsis evrakı verildi.
“GECEKONDUNUZ İKİ KATLI, SİZ DAR GELİRLİ DEĞİLSİNİZ”
Tam 22 yıl sonra 2014 yılında AKP’li Mamak Belediyesi, ailenin gecekondusunun iki katlı olmasını mazeret ederek “dar gelirli olma” kuralını sağlamadığı gerekçesiyle tapu tahsis evrakını geri aldı.
Mumcu Ailesi, mahkemeden de sonuç alamayınca Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaatta bulundu.
“KORUNMAYA PAHA BİR MENFAAT”
Yüksek Mahkeme yaptığı incelemede şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Tapu tahsis dokümanının düzenlenmesi tek başına şahsa taşınmazın mülkiyetini edinme tarafında meşru bir beklenti doğurmasa da kelam konusu dokümanın mülkiyet hakkı kapsamında korunmaya kıymet bir ekonomik menfaat teşkil ettiği açıktır.
Zira tahsis evrakının verilmesiyle kişi taşınmazı kullanabilmekte, öbür şartları da sağladığı takdirde bireye tapu da verilebilmektedir. Bu prestijle (daha evvelki başvurularda) Osman Ukav ve Mehmet Ukav kararları gözetilerek başvurucuların Anayasa’nın 35. unsuru kapsamında korunması gereken bir menfaatinin olduğu değerlendirilmiştir.
Somut olayda müracaatçıların murisine verilen tapu tahsis dokümanı, ihtilaf konusu gecekondunun iki katlı olduğu gözetilerek geri alınmıştır. Belediye, gecekondunun iki katlı olduğunu dikkate alarak müracaatçının dar gelirli olma kuralını sağlamadığını kabul etmiştir. Yönetim Mahkemesinin Danıştay kontrolünden geçen kararında da Belediyenin bu görüşünün benimsendiği görülmüştür.
,
2981 sayılı Kanun’da hak sahibi sayılabilme istikametinden imar ve gecekondu mevzuatına ters olarak inşa edilen yapılarda kat ve daire sayısı bakımından bir ayrım yapılmasına imkân veren rastgele bir düzenleme yoktur.
Bu durum gözetildiğinde Yönetim Mahkemesinin yorumunun yeni bir kural ihdası niteliğinde olduğu değerlendirilmiştir. Hak ve özgürlükleri kısıtlayan kararların kanun koyucunun muradının, münasebetiyle kanunun olağan manasının ötesine geçilerek genişletici yorumlara tabi tutulması hukuk devleti unsurunun bir garantisi olan öngörülebilirliği zedeler.
Bu durumda müracaatçıların mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin yasal desteğinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Varılan sonuca nazaran müdahalenin yasal bir hedefinin bulunup bulunmadığının yahut ölçülü olup olmadığının kıymetlendirilmesine gerek görülmemiştir.
Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 35. hususunda teminat altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.
HÜKÜM: AİLENİN MÜLKİYET HAKKI İHLAL EDİLDİ
Neticede Anayasa Mahkemesi şu kararı kurdu:
Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ait argümanın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa’nın 35. hususunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere Ankara 1. Yönetim Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 19/10/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
KAYNAK : Sözcü
