[ad_1]
■ Türkiye genelinde baktığınızda iktidar ve muhalefet bloğunun genel seçimden bu yana oy oranlarında değişiklik görüyor musunuz?
Genel seçimden bu yana en kıymetli oy hareketlilikleri daha çok oy oranı düşük partilerde yaşanıyor. Genel olarak değerlendirdiğimizde AKP’nin oyları genel seçimdeki düzeyinin birkaç puan altında görünüyor. Genel seçimden sonra daima 32-34 bandında hareket etti. MHP’nin oy oranı epeyce stabil, daima 10-11 aralığında gözlemliyoruz. CHP’nin oylarında kurultay öncesi ve sonrasında büyük dalgalanmalar yaşandı lakin sonra yüzde 25-26 aralığına oturdu. DEM Parti de oy oranı pek değişmeyen partiler ortasında. ÂLÂ Parti son genel seçimdeki oy oranının altına düştü, çoklukla 6-7 puan bandında tespit ediliyor. Lakin lokal seçim oyları genel seçimde verilen takviyenin de altında kalacak üzere duruyor. Lokal seçim oyu ülke genelinde 4-5 aralığında görünüyor. Başta da belirttiğim üzere temel hareketlilikler 2023’ün de flaş partileri olan Tekrar Refah, TİP ve Zafer partisinde yaşanıyor. Seçimden bu yana bu üç parti de oylarını neredeyse ikiye katladı.
TEK AVANTAJI CUMHUR’UN SEÇİME BİRLİKTE GİRMESİ
■ CHP büyükşehirlerde genel seçimi önde bitirdi. Bu defa çok adaylı bir seçime gidiyoruz. Kim aday çıkarsa “oyları bölüyorsunuz” reaksiyonuyla karşı karşıya kalıyor. Durum gerçekten o denli mi?
Evet, bu türlü bir tepki var fakat kısmen yaşandığını belirtmek lazım. Şu ana kadar bu durum özellikle büyükşehirlerde ve ÂLÂ Parti ile DEM Parti tabanında yaşanıyor. İstanbul ve Ankara başta olmak üzere CHP’li sevilen liderlerin olduğu kentlerde DEM Parti seçmenin çabucak hemen yarısı, GÜZEL Parti seçmeninin ise yaklaşık üçte ikisi mevcut liderlere oy vereceğini söylüyor. CHP’nin yeni adaylar gösterdiği seçim etrafları için ise şimdilik genel bir eğilimden bahsetmek mümkün değil, süreç içerisinde taban ittifakının kısmen dahi olsa kurulup kurulamayacağını göreceğiz.
■ Murat Kurum’un avantajları ve dezavantajları neler?
Murat Kurum’un tek avantajı Cumhur İttifakı’nın seçime birlikte gidiyor olmasıydı. Bu avantajı Yine Refah’ın seçime kendi adayıyla gitme kararından sonra kısmen kayboldu. Yarışa başladığında cebinde Cumhur İttifakı’nın son genel seçimde aldığı yüzde 46 varken, Yine Refah’ın aday çıkarması ile birlikte bu sayı 40’lara indi. Zira bütün araştırmalarda Yine Refah’ın oy oranı 5-6 puan aralığında görünüyor.
Dezavantajlarına gelince, iki büyük handikapı var. Bunlardan birincisi siyasetçi olmaması, daha çok teknokrat olarak görülüyor. Ancak hem AK Parti hem de MHP tabanları karizmatik siyasetçilerden hoşlanıyor. Bu nedenle iki partinin tabanında da bir hayranlık yahut duygusal bağ oluşturması pek mümkün görünmüyor. İkinci handikapı ise Tekrar Refah’tan sonra garantili diyebileceğimiz oylarının toplamının yüzde 40’lara inmiş olmasıdır. Oyunu artırabilmesi için öteki partilerin tabanlarından oy alabilmesi gerekiyor ancak bu türlü bir oy havuzu mevcut değil. Rakibi birçok araştırmada yüzde 45 ve üzerinde göründüğü için ve kendisinin de oy alabileceği diğer bir havuz olmadığı için, rakibini yüzde 40’ın altına itmesi gerekiyor. Bu pek de kolay bir amaç değil.
İSTANBULLULAR’IN ÇOĞUNLUĞU İMAMOĞLU’NU DESTEKLİYOR
■ Pekala ya Ekrem İmamoğlu’nun?
En büyük dezavantajı doğal ki tek başına yarışa girmek zorunda kalması. Yirmiden fazla adayla tek başına rekabet etmesi gerekiyor. Tıpkı vakitte ülkenin en güçlü siyasi yapıları, aktörleri ve medya kuruluşları da İmamoğlu’nun karşısında. Hatta vakit zaman parti içi itirazlarla da karşılaşıyor. Avantajları ise İstanbul halkının çoğunluğunun kendisini desteklemeye devam etmesi, DEM ve UYGUN parti adaylarının kendi tabanlarını konsolide etmeyi şimdi başaramamış olmaları, rakibinin oyunu artırmak konusunda zorluklar yaşaması ve Cumhur İttifakı’nın parçalanmış olmasıdır.
■ İzmir özelinde bir değişim bekliyor musunuz? Malum çok tartışmalı geçti CHP’nin aday belirleme süreci. Bir yandan GÜZEL Parti’nin de adayı var.
CHP makûs bir aday belirleme süreci yaşadı ancak İzmir’de son seçimlerde almış olduğu oy Cumhur İttifakı’nın yaklaşık 11 puan üzerinde. Yani DEM ve YETERLİ Parti tabanlarından birtakım oyları alamayacak bile olsa kendi oyları hala büyük bir avantaj sağlıyor. Büyükşehir’de bir sürpriz beklemiyorum, lakin ilçelerin her birini başka ayrı kıymetlendirmek gerekir.
■ Öteki tartışmalı yerlerden biri Hatay. Lütfü Savaş ne yapar?
Bu tartışmalar yaşanmasa bile Hatay CHP’nin zorlanacağı vilayetlerin başında geliyordu. Zira son seçimlerde iktidar Hatay’da önde tamamlamayı başardı. Üstüne üstlük aday belirleme sürecinde yapılabilecek tüm yanılgılar toptan yapıldı ve alternatif bir muhalefet adayı da var. Hasebiyle tüm şartlar Lütfü Savaş’ın aleyhine görünüyor. İşi nitekim çok güç ve bu durumda CHP genel merkezinin de büyük sorumluluğu var.
MURAT KURUM KANDİL TELAFFUZUYLA OY ARTIRAMAZ
■ Seçime giderken tıpkı sloganlar tekrarlanmaya başladı. Örneğin terör bunlardan biri… İktidar, Ekrem İmamoğlu’nu Kandil’le ilişkilendiriyor. Bir oburu ise din argümanı… Bu argümanlar bu seçimde de tesirli olur mu?
Terör, güvenlik ve siyasal kimlik üzerinden yürüttüğü kampanyaların iktidara büyük avantajlar sağladığına dair bir efsane kelam konusu. Lakin gerçeklik biraz daha farklı. Cumhur İttifakı bu propagandayı birinci sefer güçlü bir biçimde 2019 lokal seçimlerinde kullandı lakin seçim sonuçları hiç de istek ettiği üzere gelmedi, çok kıymet verdiği birtakım kentlerde büyük şoklar yaşadı. Daha sonra tıpkı propaganda son lokal seçimlerde bu sefer daha güçlü bir biçimde kullanıldı lakin sonuçta AK Parti 7,5 puan ortağı MHP ise 1 puan oy kaybetti. Yani kelam konusu siyasal bağlantı oy kayıplarını engellemeye kâfi olmadı. Evet, iktidar siyasal maksatlarını gerçekleştirmeyi başardı lakin bunu sağlayan şey kullandığı siyasal lisan değildi. Münasebetiyle tıpkı daha evvel iki defa olduğu üzere bu seçimde de istek ettiği oy artışlarını getirmez. Mesela Murat Kurum bu lisan sayesinde oylarını artırmayı başaramaz. Çok daha öteki şeyler yapması lazım…
EN BÜYÜK SÜRPRİZ AKP-MHP REKABETİNDE YAŞANABİLİR
■ Muhalefetin ve iktidarın sürpriz yapabileceği yerler nereler?
CHP ve DEM Parti dışında vilayet ve büyükşehir belediyesi kazanma mümkünlüğü bulunan muhalefet partisi kelam konusu değil. Benim gördüğüm kadarıyla DEM Parti daha evvel de kazandığı yerleri tekrar kazanacak. Bunun dışında geçen seçimde kaybettiği Tunceli ve Şırnak’ta bir sürpriz yaratmaya çalışacak. CHP ise Balıkesir’de sürpriz yapabilir, öteki vilayetlerde pek mümkün görünmüyor. İktidar ise çok sayıda büyükşehir için asılıyor. Potansiyel büyükşehirler Hatay, Antalya, Eskişehir ve Tekirdağ. Bolu, Bilecik ve Kırşehir’de de CHP rahat değil. Lakin en büyük sürprizler AKP-MHP rekabetinde yaşanabilir. Anadolu’nun birçok kentinde iki ortak birbiriyle rekabet ediyor. Geçen seçimde MHP 10’dan fazla vilayet belediyesini ortağından almayı başarmıştı. Bu rekabet yaklaşan seçimde de devam edecek.
AKP’DE ERİME DEVAM EDECEK
■ AKP oy kaybediyor mu?
Başta da belirttiğim üzere çok olmasa da AK Parti’deki erime devam ediyor. Bu seçimde son iki seçimdeki üzere çılgın seçim iktisadı uygulamaları da yapamadı. Münasebetiyle oylarını artırması için bir münasebet sunamıyor. Şu an görünen, 2015’ten bu yana art geriye dördüncü seçimde de küçülecek.
■ MHP üzerinde yapılan kestirimler her seçim sonucunda bizi şaşırtıyor. Anketlerden daha çok alıyor örneğin. MHP üzerindeki öngörülemezliği neye bağlamak gerekir?
Araştırmalar açısından MHP ile ilgili temel zorluk büyük kentlerden çok küçük vilayetlerden daha çok oy alıyor olması. Araştırmalarda örneklemin çoğunluğu büyük kentlerden seçilince bu türlü bir sorun yaşanabiliyor. Yoksa olayda bir gizem yahut makus niyet yok.
Seçim,Aday,Parti,Chp,Oyları,Mhp,Taban,Tek,Avantaj,İktidar,İyi Parti,Yeniden,Sürpriz,Cumhur İttifakı,Oy Oranı,Akp,Pek,Üzerinde,Rekabet,Zor,Dem Parti
Haber Kaynak : Sözcü
[ad_2]
