Yeni yılda geçerli olacak taban fiyatın 8 bin 506 TL’ye yükselmesi sonrası hazır giyimcilerden istihdamda kayıp yaşanacağına dair açıklamalar geldi.
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya, taban fiyata yapılan artışla birlikte taban fiyatlı bir çalışanın patrona maliyetinin 410 dolardan 630 dolara yükseldiğini belirterek; kesimin global rakiplerle rekabet edemez hale geldiğini, pazar ve istihdam kaybının kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Mevut kur düzeyi ve istihdam maliyetleriyle Bangladeş, Vietnam, Hindistan ve Kamboçya üzere rakip üreticilere karşı Türk dokuma ve hazır giysi dallarının fiyat tutturamayacağını belirten Kaya; müşterilerin öteki ülkelere kayacağını ve global resesyonun da tesiriyle önümüzdeki altı ayda siparişlerde yüzde 20-30 düşüş beklediklerini söyledi.
Kaya, bunun sonucu olarak istihdamda da yüzde 10 kayıp öngördüklerini tabir etti.
‘BU MALİYETLE FİYAT TUTTURMAMIZ KOLAY DEĞİL’
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından bugün yapılan açıklamaya nazaran, 2023 yılı için net taban fiyat 8 bin 506 TL olarak belirlendi.
Asgari fiyat 2022 için net 4 bin 253 TL olarak belirlenmiş, yılın ortasında ise tekrar artış yapılarak yaklaşık 5 bin 500 TL’ye yükseltilmişti.
İşçilik maliyetlerinin tartısının yüksek olduğu dokuma ve hazır giysi kesimleri ile ilgili Reuters’a değerlendirmede bulunan Kaya, “8 bin 500 lira olan net minimum fiyatın bize 11 bin 758 lira maliyeti var. 11 bin 758 lira 630 dolar yapıyor. Artırım öncesi bu sayı 410 dolardı. Yani bizim 410 dolar olan maliyetimiz 630 dolara çıktı” dedi ve ekledi:
“Bu maliyetle fiyat tutturmamız hiç kolay değil. Daha değerli bir ülke olduk. Bu maliyetlerle geçmişte yaptığımız işleri yapamaz hale geleceğiz, müşteri kaybedeceğiz. O müşteriler bizim rekabet ettiğimiz ülkeler gidecek. 630 dolar maliyetle Bangladeş, Vietnam, Hindistan Kamboçya üzere ülkelerle bizim rekabet etme bahtımız yok.”
‘YÜZDE 10 CİVARI İSTİHDAM KAYBI BEKLİYORUZ’
Küresel resesyon, enflasyon artışı ve hanehalkı harcamalarındaki düşüşle birlikte son 3 ayda aslında alınan siparişlerde bir düşüş yaşandığını belirten Kaya, oluşan maliyet artışı ile birlikte müşteri kayıplarının hızlanacağını söyledi.
Kaya, “İşçilik ve güç başta olmak üzere maliyetlerin artmasından ötürü fiyat tutturamadığımız için işler Türkiye ile rekabet eden ülkelere gidiyor. İhracat pazarlarımızda önümüzdeki devir ortalama olarak adet bazında yüzde 20-30’lara varan daralmalar göreceğiz üzere geliyor…
İlk çeyrekle başlayacak ve birinci altı ayda kapasitelerde yüzde 20-30 civarında daralma olacak. Bu da önümüzdeki periyotta istihdam kaybına neden olacak. Toplamda yüzde 10 civarı istihdam kaybı bekliyoruz.”
DÖVİZ KURUNUN ETKİSİ
Tekstil ve hazır giysi bölümlerinde yaklaşık 1 milyon kişi istihdam ediliyor.
Kaya, Türkiye’nin şu anda ürettiği ve “basic” olarak nitelenen eserlere 630 dolarlık personellik maliyetiyle global müşterileri elinde tutmasının sıkıntı olduğunu belirterek, yapılması gerekenin yeni iş modelleri oluşturarak katma pahalı eserleri yönelmek olduğunu söz etti.
Türk firmaların öbür üretici ülkelerle rekabetinde kur tesirine de dikkat çeken Kaya, “Maliyetin 630 dolara çıkma nedeni döviz. Yani dövizin muhakkak bir noktada kilitlenmesi. Olağanda döviz kuru 22-23 lirada olsaydı, bu söylediklerimizin yarısını tahminen konuşmayacaktık” dedi ve ekledi:
“Önümüzde de seçim devri olduğunu düşünürsek, bu iktisat siyasetleri, bu dövizdeki baskı ile önümüzdeki devirde daralma, istihdam kaybı ile karşı karşıya kalacağız.”
TL dolar karşısında 2022’de yüzde 30 paha kaybederken, son iki ayda 18,68 düzeyindeki tarihi tepesinde epey yatay seyir izliyor. İhracat odaklı üreticiler TL’nin enflasyon kadar paha kaybetmesi gerektiğini, yoksa bunun ihracatçının rekabet şartlarını negatif etkileyeceğini belirtiyorlar.
Reuters’da bu ay yayımlanan bir tahlilde yavaşlayan büyüme ile istihdam düzeyinin nasıl korunacağının iktidarın seçim öncesi kıymette en zorlanacağı bahisler olabileceğine dikkat çekilmişti. (REUTERS)
