Kahramanmaraş merkezli 10 ili vuran zelzelenin üzerinden 9 gün geçti. Sarsıntıda can kaybı ve yaralı sayısı artıyor.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), saat 10.00 prestijiyle Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde 31 bin 643 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Depremden etkilenen vilayetlerden 158 bin 165 afetzede tahliye edildi.
AFAD’dan yapılan açıklama şöyle:
“06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ili Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğünde ve Elbistan Merkezli 7.6 büyüklüğünde iki sarsıntı meydana gelmiştir. Sarsıntıların akabinde 2.724 artçı zelzele meydana gelmiştir.
SAKOM’dan alınan son bilgilere nazaran Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ vilayetlerinde toplam 31.643 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. 158.165 afetzede, bölgeden başka vilayetlere tahliye edilmiştir.
Bölgede AFAD, PAK, JAK, JÖAK, DİSAK, Kıyı Güvenlik, DAK, İnanç, İtfaiye, Tahlisiye, MEB, STK’lar ve memleketler arası arama kurtarma çalışanından oluşan toplam 35.495 arama kurtarma işçisi vazife yapmaktadır. Dışişleri Bakanlığı ile yapılan görüşmeler sonucunda öteki ülkelerden gelen arama kurtarma işçisi sayısı 9.793’tür.
Ayrıca AFAD, Emniyet, Jandarma, MSB, UMKE, Ambulans Grupları, Gönüllüler, Lokal Güvenlik ve Mahallî Takviye Ekipleri’nden görevlendirilen saha işçi sayısı ile birlikte bölgede misyon yapan toplam işçi sayısı 238.459’dur.
Afet bölgesine başta ekskavatör, alımlı, vinç, dozer, kamyon, arazöz, treyler, greyder, vidanjör vb. iş makineleri olmak üzere toplam 12.322 araç sevk edilmiştir.
Afet bölgelerine 40’ın üzerinde Vali , 152 Mülki Yönetim Amiri, 19 AFAD üst yöneticisi ile 68 vilayet müdürü görevlendirilmiştir. Ayrıyeten, milletlerarası yardımların uyumu için 13 büyükelçi ve 17 Dışişleri Bakanlığı işçisi bölgede görevlendirilmiştir.
Bölgeye, işçi ve gereç sevkiyatı için hava köprüsü kurulmuştur. Hava Kuvvetleri, Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Kıyı Güvenlik Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sıhhat Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü’ne bağlı 170 helikopter ve 76 uçakla toplam toplam 4.097 sorti yapılmıştır.
Bölgeye işçi, materyal sevkiyatı ve tahliye emeliyle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından 24, Kıyı Güvenlik Komutanlığı tarafından 2 olmak üzere toplam 26 gemi görevlendirilmiştir.
“Gündem deprem”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Kabinemizi Cumhurbaşkanımızın başkanlığında topluyor olacağız ve yeniden gündemimiz büsbütün yaşadığımız şu andaki afetler, son durum ve alınan ve alınacak olan önlemler.” dedi.
Ayni bağış kadar nakdi bağışın da kıymetli olduğunu, bu hususta memleketler arası alandan birçok talebin geldiğini hatırlatan Oktay, “AFAD aracılığıyla yönlendirilen nakdi yardımların hedefleri dışında bir kuruşunun dahi kullanılmasına asla müsaade edilmeyeceği için son derece sağlıklı bir metot. Afetzedelere, vatandaşlarımıza her bir kuruşun ulaştırılacağıyla alakalı sağlıklı bir ulaşım kanalı, bağış kanalı olduğu için de bunu ben bir sefer daha hatırlatmak isterim.” diye konuştu.
Oktay, “Yarın (salı) kısmet olursa kabinemizi Cumhurbaşkanımızın başkanlığında topluyor olacağız ve yeniden gündemimiz büsbütün yaşadığımız şu andaki afetler, son durum ve alınan ve alınacak olan önlemler.” sözünü kullandı.
Göç dalgası ve güvenlik algısıyla alakalı bir zafiyet olduğuna ait haberlere değinen Oktay, bunun asla kelam konusu olmayacağını vurguladı.
Sahada, yalnızca jandarma ve polis 130 bini aşkın işçinin misyon yaptığını bildiren Oktay, valilerin yahut mülki yönetimin gereksinimlerini ileteceği Türk Silahlı Kuvvetlerinin ek sınırsız çalışanının olduğunu belirtti.
Oktay, şunları kaydetti:
“İçeride bir güvenlik probleminin yaşanması mümkün değil. Buna asla müsaade etmeyiz. Bununla ilgili tüm önlemler alınmıştır. Göç dalgasıyla ilgili bilhassa toplumsal medya üzerinden oluşturulmak istenen palavra haber olayı da, farklı oluşturulmak istenen algı da büsbütün gerçek dışıdır. Bu türlü bir şey kelam konusu değildir. Hudutlarımız büsbütün itimat altındadır, denetim altındadır ve rastgele bir göç dalgasına müsaade vermemiz yahut rastgele bir güvenlik noktasında zafiyete müsaade vermemiz asla ve asla mümkün değildir. Bu cins dezenformasyonu yapanlar, gerek dezenformasyon yasası çerçevesinde, gerek OHAL kanunları çerçevesinde de bunları sonuna kadar takip edeceğiz ve sonuna kadar da gerekeni yapacağız. Bundan da hiç kimsenin, hiçbir vatandaşımızın zerre kuşkusu olmasın.”
“250 market oluşturulacak”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen bölgelere yönelik tıpkı yardımlara rahat ulaşım için 250 market oluşturulacağını söyledi.
Oktay, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile AFAD Uyum Merkezi’nde, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen bölgelerdeki son duruma ait açıklamalarda bulundu.
Enkazdan sağ kurtarma çalışmalarının devam ettiğini belirten Oktay, “185’inci saatte ve 8’inci gündeyiz. Hüseyin Berber kardeşimizin Antakya’da kurtulduğunu biliyoruz. Arama kurtarma gruplarımız artık de hem Hatay hem de Kahramanmaraş’ta bir anneyi, bebeğini ve anneanneyi kurtarmaya çalışıyorlar.” diye konuştu.
“Son güne kadar ümidimizi de umudumuzu da canlı tutacağız.” tabirlerini kullanan Oktay, alandakilerin motivasyonunun son derece yüksek olduğunu belirtti.
Sahadaki yaklaşık 250-300 bin ortasındaki çalışanın son derece uğraşlı olduğunu lisana getiren Oktay, “Vatandaşlarımızı enkaz altından tekrar sağ kurtarmaya çalışacağız. İnşallah da kurtulurlar. Hem bizlerin hem de milletimizin duaları bu istikamette.” dedi.
“Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş’a odaklandık”
Arama kurtarma işçisi sayısının, bugün prestijiyle 35 bin 600 olduğunu söz eden Oktay, birçok vilayette durumun büsbütün denetim altında olduğunu, Kilis üzere kimi vilayetlerde arama kurtarma çalışmalarının tamamlandığını açıkladı.
Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş’a odaklandıklarını vurgulayan Oktay, “Kahramanmaraş ve Adıyaman denetim altına alındı. Öbür vilayetlerimiz aslında denetim altında. Hatay’da eforlarımız, yaraların sarılması tarafındaki çalışmalarımızın ağırlaşarak artması istikametinde.” diye konuştu.
İş makinelerinin, 1064’ü vinç olmak üzere 12 bin civarında olduğuna dikkati çeken Oktay, çalışmaların uçak, helikopter, İHA ve dronlarla havadan, denizden son derece aktif devam ettiğini, uçakların yaptığı sortilerin 4 bini aştığını söyledi.
Beslenme konusunda sorunun bulunmadığını vurgulayan Oktay, şöyle devam etti:
“2,2 milyon afetzedemize hem sabah hem öğlen hem de akşam öğünlerini verebilecek altyapıya sahibiz. Yaklaşık 7 milyonluk bir altyapımız var, günde vereceğimiz öğün sayısı olarak. Artık vilayetlerimizde, ilçelerimizde ve köylerimize kadar erişmiş durumdayız. Beslenme konusunda meşakkati olan afetzedemiz, vatandaşımız varsa bize çabucak ulaşabilirler. Gerek köylerde muhtarlıklar aracılığıyla yahut vilayet ve ilçelerde mülki yönetimler, kaymakamlıklarımız, valiliklerimiz aracılığıyla ya da afet uyum merkezleri aracılığıyla bize ulaşabilirler. Barınma konusunda çadır ve konteyner için son derece ağır biçimde çalışıyoruz. Milyonlarca battaniyeyi alana göndermiş durumdayız. Elimizdeki tüm çadırları iletmiş durumdayız. Firmalarımız tarafından hem yurt içindeki üretim bütün süratiyle devam ediyor hem de memleketler arası alandan her türlü katkı sürüyor.”
“27 bin konteyner kent altyapısı tamamlandı”
Fuat Oktay, 10 vilayetteki 110 kilometrekarelik alanda, 257 noktada çadır kent kurulumunun tamamlandığını ve afetzedelerin buraya alındığını kaydetti.
27 bin konteyner kentin altyapısının tamamlandığını belirten Oktay, “Tüm bu altyapısı tamamlanan alanlar ile 10 vilayet ve ilçelere de konteyner sevkiyatına başlandı. Elimizde şu anda 10 binin üzerinde konteynerimiz var. Bunları sevk etmeye başladık. Tıpkı vakitte da yaklaşık 4 bin 900 heyeti bir konteyner kentimiz var. Yaklaşık 20 bin kişi de bu konteynerlerde halihazırda barındırılıyor.” formunda konuştu.
Konteyner kent kurulumunda 150-200 bine ulaşmayı hedeflediklerini söz eden Oktay, “Uluslararası alandan yardımlar devam ediyor. En son Katar 10 bin konteynerlik yardımda bulundu. Hasebiyle gemiye yüklendi ve peyderpey gelecek. Çadır konusunda üretim noktasında hem içeriden hem de dışarıdan tedarik problemimiz yok. Olabildiğince artırmaya ve bir an evvel de alana yansıtmaya çalışıyoruz.” dedi.
Hasar tespit çalışmalarını bir hafta içinde tamamlamaya çalıştıklarını ve bir an evvel kalıcı konutların inşasına başlamayı istediklerini belirten Oktay, afetzedelerin 1 yıl içinde kalıcı konutlarda yaşamasını sağlamak istediklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, “İnşallah bunda başarılı olacağız. Bununla ilgili deneyimimiz esasen en üst düzeyde. Tahminen en âlâ ülke pozisyonundayız. İnşallah bu kelamımızı yerine getireceğiz.” sözlerini kullandı.
“Hasarlı binalardan uzak durulması son derece önemli”
Bölgede 6 binin üzerinde hasar tespit çalışanının çalıştığını vurgulayan Oktay, şöyle devam etti:
“Hasar tespit çalışmaları kalıcı konutlar için kıymetli. Hasarlı binalardan uzak durulması son derece kıymetli. Birebir vakitte evvelden Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı yardım faaliyetleri için de kıymetli bu çalışma. Bu, 10 bin lira, hane başı yardım, aslında hasar tespit çalışmalarıyla da direkt alakalı. Bu çalışmaları bir an evvel tamamladığımızda 10 bin lira hane başı ödemeleri yapıyor olacağız. Bununla ilgili tüm hazırlıklar tamamlandı, kaynak ayrıldı. Burada rastgele bir sorun yaşamayacak. Hasar tespit çalışmaları bütün süratiyle devam ediyor.
Bu çalışmalar tamamlandığında gerek yıkık gerekse ağır hasarlı ve yıkılacak binalar ile orta hasarlı binalarla alakalı hasar tespit çalışması bunun da atlığını oluşturacak. Mesken sahipleri için 5 bin lira kira yardımı ve 15 bin lira taşınma bedeli, kiracılar için de 2 bin lira kira yardımı ve 15 bin lira taşınma bedeli, bu çalışmalar kapsamında bir an evvel ödenmeye başlanılacak.”
Ayni yardımlar Alo 144 üzerinden yönlendiriliyor
STK’ler, Türk Kızılay ve vatandaşlar aracılığıyla yapılan tüm birebir yardımların Alo 144 üzerinden yönlendirildiğini lisana getiren Oktay, şunları kaydetti:
“Çok sayıda operatörün bulunduğu davet merkezi oluşturuldu. Burayı aradığınızda hangi depoya, hangi vilayette, nereye gideceğinizle alakalı yönlendirileceksiniz. Rastgele bir karışıklık yaşanmasını önlemiş olacağız. Tıpkı yardımlara rahat erişim için marketler kurulacağını, birtakım market formundaki dağıtım noktaları oluşturulacağını dün açıklamıştık. Bundan da 250 dağıtım noktası yani marketler oluşturulacak. Bunların 100’ü çadırlarda, 150’si de okullarda oluşturacağımız çadır kent dağıtım noktaları olacak.
Elektrik, doğal gazın ulaşımıyla ilgili sıkıntımız yok. Hatay Havalimanı büsbütün etkin hale geldi. Tüm havalimanlarımız etkin halde. Hava takviyesi de son derece tesirli, devam ediyor. Doğal gaz, elektrik konusunda bir sıkıntımız yok. Yalnızca denetimli verilmeye devam ediyor. Hayatı çok süratli halde bu akut periyottan çıkarmayı amaçlıyoruz. Bunun için seferber olmuş durumdayız. Sonrasında süreksiz barınma, kalıcı konutlarla hayatı olağanlaştırmaya çalışacağız. Yaraları daima birlikte Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde sarmaya çalışıyoruz. Haberleşmeyle alakalı şu an prestijiyle bize iletilen önemli bir sorun bulunmadığını görüyoruz.”
KAYNAK : Bloomberg HT
