Telafisi olmayan can kayıplarının yaşandığı sarsıntının merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta iş insanları, sanayi ve ticarette de büyük bir sarsıntının kapıda olduğuna dikkat çekti. Yaklaşık 10 bin binanın yıkıldığı zelzelenin akabinde çalışanların göç ve can kaybı nedeniyle yüzde 20’sinin işine geri dönebildiği kaydedilirken, bir an evvel bölgeye ilçe bazlı teşvikler verilmez ise 40 yıl geriye gidileceği belirtildi.
Sadece küçük sanayi sitesinde yer alan 2 bin 500 işyerinin bin 500’ünün hasarlı olduğunu açıklayan Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Mustafa Buluntu, “2023’ü 2-2.5 milyar dolarlık ihracat ile kapatalım dedik. Şu anda bu planlarımızın tamamı yok oldu. Üretim tesislerinin yüzde 95’i çok hasarlı ve bu tesislerin ayağa kalkması uzun vakit alacak. Zelzeleden etkilenen 29 bin esnafımız var. Üretim üslerini ayağa kaldırmazsak 40-50 yıllık birikimi kaybederiz” tabirleri ile bölgedeki durumu özetledi.
Kahramanmaraş’ın değerli dokumacılık fabrikalarından birinin boyahane ve Ar-Ge binası ağır hasar aldı.
BİZİMLE BİRLİKTE HERKES BATAR
6 Nisan’da devreye girecek çek takas sisteminin büyük sorun yaratacağını vurgulayan Buluntu, “Acil bu süreçlerin durdurulması ve ötelenmesi lazım. Kahramanmaraş’ta ticari süreç hacmi 30 milyar dolar. Tahminen bizimle birlikte birçok insanın da batmasına neden olacak” dedi. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Lideri Hanefi Öksüz, kentin yüzde 50’ye yakın göç verdiğini aktardı. Zelzeleden her ilin eşit oranda etkilenmediğini ve teşviklerin ilçe bazlı verilmesi gerektiğini aktardı.
Öksüz, “Enerji takviyesinin verilmesi lazım. Bu dayanaklar felakete uğramış yerlere ve firmalara verilsin. Bunu 12-13 vilayet olarak yaptığınızda hem devlete çıkan fatura büyüyecek hem de bölgedeki endüstrici haksızlıklara uğrayacak” dedi.
Bekleyecek gücümüz yok
– İşe dönen çalışan oranının yüzde 20’de kaldığını anlatan Kahramanmaraş Ticaret Borsası Lideri Mustafa Narlı, “Bizim tahammülümüz kalmadı. Bekleyecek vaktimiz kalmadı. Acil süratli Maraş’a ne yapılacaksa bir an evvel yapılsın. Biz yoksa bu endüstriyi ayağa kaldıramayız” dedi. Maraş TSO Lider Yardımcısı Hikmet Gümüşer ise “Burada nitelikli iş gücü kaybı en değerli sorun. İstanbul, Bursa üzere yerler otobüs otobüs çalışanlarımızı aldılar. Yetişmiş insan kaynağını kaybetmememiz için bir çalışma yapmamız lazım” dedi.
Bölgedeki iş adamları son durumu anlatmak için bir ortaya geldi.
Müşterileri kaybedersek makineler eritmeye gider
– Bölgenin en kıymetli meselelerinden birinin göç olduğunu anlatan İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, “Asgari fiyatın 1.5 katı altına düşmemek kaydıyla çalışanı da teşvik etmek gerekiyor. Teşviklerin yanlışsız bir halde gerçek muhtaçlığa yönelik olması değerli. Burada seçimden sonraya ertelenecek hiç bir şey yok” dedi. Arıkan Mensucat İdare Konseyi Lideri Mahmut Arıkan ise “Devlet dayanağı olmazsa makineler eritmeye sarfiyat. Müşterilerimiz Bangladeş, Vietnam, Kamboçya ve Hindistan üzere ülkelerle görüşme halinde. Bu zelzelede ziyan gördük bir de ticari zelzele yaşayacağız” dedi.
İş adamları ne istiyor?
– Zelzeleden etkilenen ilçelerde çalışanlara minimum fiyatın en az 1.5 katı olacak kadar fiyat verilmeli.
– Bölgede 5084 sayılı teşvik yasasının uygulanması ve bu yasa kapsamında güçte yüzde 40 indirim sağlanması.
– İlçe bazlı teşvik sistemine geçilmesi. 6 Nisan’da devreye girecek çek takas sisteminin durdurulması ya da ötelenmesi.
KAYNAK : Sözcü
