AKP, son biçimini vermek için üzerinde çalıştığı seçim beyannamesinde mevcut iktisat siyasetlerinden geri adım atmaya hazırlanırken, tekrar hür piyasa vurgusuyla ortodoks siyasetlere dönme adımlarında iktisat eski bakanlarından Mehmet Şimşek’in ismi öne çıkıyor.
Reuters’a bilgi veren dört yetkili, seçim beyanamesinde, özgür piyasa şartlarına muhalif olduğu için birtakım alanlarda yabancı yatırımların neredeyse sıfıra inmesine neden olan mevcut iktisat siyasetlerine ve Türkiye İktisat Modeline “yer verilmediğine” dikkat çekiyor.
Yatırımların, üretimin, istihdamın ve ihracatın desteklenmesiyle cari fazla yaratılması gayesi ile yola çıkan mevcut iktisat modelinde cari fazladan kelam etmek mümkün değil. Tersine yalnızca ocak ayında bile aylık 10 milyar dolarlık cari açık oluştu.
Konu hakkında resmi beyan vermeye müsaadeleri olmadıkları için isimlerini vermeyen kaynaklar seçim beyannamesinin iktisat kısmında “serbest piyasa iktisat kuralları, dünya iktisadına paralel uygulamalar üzere çeşitli öncelikler” yer aldığına dikkat çekiyorlar.
‘TÜRKİYE İKTİSAT MODELİNE HİÇBİR ATIF YOK’
Bir hükümet yetkilisi, “Seçim beyannamesine dair çalışmalar son basamağa geldi… İktisat tarafından AK Parti’nin 2002 yılı seçim beyannamesinde yer alan iktisattaki yaklaşım çok emsal biçimde yer alıyor. Yani AK Parti bir nevi çıkışındaki periyoda, özüne dönüyor. Piyasa dışı uygulamalara dair hiçbir işaret beyannamede yok” dedi.
Erdoğan’ın beyanname üzerinde son çalışmaları yaptığına dikkat çeken AKP’li üst seviye bir yetkili, “Seçim beyannamesi son devirde uygulanan Yeni Türkiye İktisat Modeli’ne hiçbir atıfta bulunmuyor. Büsbütün eski Ak Parti’nin savunduğu prensipler enflasyonla çaba, kamuda hesap verilebilirlik, ihalelerde şeffaflık üzere çeşitli vurgular var” dedi.
Konu ile ilgili olarak Reuters’ın sorusu üzerine AKP’den bir açıklama gelmedi.
ENFLASYON PATLADI
Merkez Bankası (TCMB) regülasyonlarla döviz, Hazine tahvili, mevduatın para ünitesi dağılımı, kurumsal ve kişisel krediler üzerinde belirleyici rolde. Yani aslında iktisatta birçok değişken kamunun denetiminde bulunuyor.
Son yıllarda dolar karşısındaki sert bedel kayıplarının akabinde TL kamu denetiminde yatay bir seyir izlese de bu süreçte enflasyon 24 yılın tepesi olan yüzde 85’e ulaştı. Halkın alım gücündeki düşüş ise Erdoğan hükümetinin popülaritesini epey zedeledi. Enflasyon son devirde yüzde 55’e gerilese de siyaset faizi tek hanede ve bu da büyük bir negatif gerçek faiz siyaseti manasına geliyor.
Bu uygulamaların piyasanın özgürlük kurallarına muhalif olduğu gerekçesiyle yabancı yatırımcılar Türkiye’ye son yıllarda epey ilgisiz. Mehmet Şimşek’in de iktisadın idaresinde bulunduğu periyotlarda yüzde 25 düzeyine kadar ulaşan yabancı yatırımcının TL cinsi tahvil piyasasındaki hissesi bugünlerde yüzde 1’in de altına indi. Paylardaki yabancı hissesi da azalırken swap başta olmak üzere batı sermayesi mevcut şartlarda Türkiye’de durum almak konusunda hayli isteksiz.
Yabancıların bu tercihi onlarca milyar dolarlık finansmanı dışarıda bırakan bir ekonomik yapıya neden olurken Erdoğan mevcut sistemi daha evvel “bağımsız” bir siyaset olması gerekçesiyle savunmuştu.
Yabancılar ise Türkiye piyasalarına yine dönmek için özgür piyasa şartlarının oluşacağı günü beklediklerini uzun bir müddettir belirtiyorlar.
MEHMET ŞİMŞEK’İN DÖNÜŞÜ
“Erdoğan bir halde Şimşek ile iktisattaki bu düşünceli devri aşmak istiyor” diyen bir öbür kaynak ise “Şimşek şu anda kimi büyük milletlerarası şirket ve fonlarda çeşitli vazifelerde bulunuyor. Bir sefer geldi, 11 yıl bakanlık yaptı, yine yapar mı bilmem? Fakat diyelim ki, Ak Parti takımlarına döndü, eminim çok önemli kelamlar alacaktır… Diyebilirim ki, bürokraside üst seviye herkesin değişmesi demektir bu” dedi.
Piyasalarda iktisatta büyük değişimleri beraberinde getirebileceği için ana gündem hususu olarak 14 Mayıs’ta gerçekleşecek cumhurbaşkanlığı ve millevekililiği seçim süreci izleniyordu. Aksi görüşler olsa da genel beklenti en az seçimlere kadar ve kazanması halinde seçimlerin akabinde da iktidarın mevcut iktisat siyasetlerine devam edebileceği tarafındaydı.
Muhalefetin iktisatta iktidarın daha alışılmış siyasetleri benimsemesi seçim sürecini piyasalar için daha değerli hale getirmişti. Ayrıyeten anketler Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarında bu seçimin en zorlusu olabileceğine işaret ediyor.
Bir üst seviye yetkili de, “Cumhurbaşkanı iktisatta tekrar Şimşek ile çalışmak istiyor. Onun da siyasetlerine uygun bir beyanname yazılıyor. Taslak net formda, onun da itiraz etmeyeceği halde yazılmış durumda. Onun bakan olduğu dönemki iktisat siyasetleri taslak beyannamede net olarak yazıyor. İktisadın idaresinde onun olmasının getireceği bir çok avantaj sıralayabiliriz. Bu hususta (görüşme için) yakın vakitte bir atak olacaktır” diye konuştu.
Bir yetkili de Erdoğan’ın Şimşek için Cumhurbaşkanı yardımcılığı vazifesini düşündüğünü söyledi.
Konu ile ilgili Şimşek’e ulaşılamadı. (REUTERS)
KAYNAK : Sözcü
