TAHSİN AKÇA
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasa teklifi Meclis’e sunulurken 2 Şubat Perşembe günü plan bütçe komitesinde görüşülmesi bekleniyor.
Düzenlemenin husus münasebetleri kısmında prim gün sayısına nazaran kademelendirme yapılacağının belirtilmesi EYT ile Mart ayında emekli olacakların sayısının daha evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in açıkladığı 2 milyon 250 bin kişinin çok altında kalacağı manasına geliyor.
Kademelendirme ile 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanların 5 bin günü tamamlamış olmaları yaş kuralı kalktığında emekli olmaları için kâfi olmayacak.
Bakan Alım, birkaç gün evvel bir röportajında bu yıl için EYT emeklilerine ayrılacak kaynağın 120-150 milyar TL ortasında olacağını açıklamıştı.
EYT’lilere emekli aylığı mart ayında bağlanacağı için bu yıl geriye kalan 10 aylık müddette 150 milyar lira baz alınsa bile ayda 15 milyar liralık emekli aylığı bütçesi ayrılacağı manasına geliyor.
En düşük emekli aylığı ocak ayından sonra 5.500 TL’ye yükseltilirken ortalama emekli aylığı yüzde 30’luk son artırımın akabinde 9-10 bin TL’ye yükselmiş oldu.
Buna nazaran EYT’den mart ayında emekli olacakların sayısı en düzgün ihtimalle 1,5-1,6 milyon kişi olacak.
Memurların emeklilik sonrası çalışma hakkı bulunmadığı için tamamının çabucak müracaat yapmayabileceği dikkate alındığında bu yılın bütçesini etkileyecek EYT emeklisi sayısı 1,1-1,2 milyon kişi aralığına düşebilir. Yani başlangıçta söz edilen sayının yaklaşık yarısına düşmüş olacak.
Pazartesi açıklanan EYT yasa teklifinin akabinde kademe tablosuna nazaran plan bütçe kurulunda değişiklik olmazsa 5 bin ile 5 bin 975 gün ortasında kademeli prim gün kuralının yerine gelmesi beklenecek. Örneğin 1996-1998 ortasında sigorta başlangıcı olanlar 5.825-5.975 gün ortasında değişen prim gün sayısının dolmasını bekleyecek.
1985 ile 1995 ortasında sigorta girişi olanlar ise 5 bin 75 ile 5 bin 825 gün ortasında değişen prim kaidesine bağlı olacak.
Bakan Alım, daha evvel 8 Eylül 99 öncesi girişliler için yaş kuralının kaldırılacağını 5 bin gün prim koşulunun ise değiştirilmeyeceğini söylediği için bu istikamette beklenti doğmuştu.
Hizmet birleştirmesiyle ilgili net söz yer almadı
Düzenlemede hizmet birleştirmesine yönelik net bir söz yer almıyor. Lakin 4A SSK özel kesim, 4B’li Bağ-kur esnaf ve 4C Emekli Sandığı memur statülerindeki prim günlerinin tüm çalışma devirleri dikkate alınarak birleştirilmesi bekleniyor. Yani son 7 yılın yarısından fazla hangi statüde çalışıldıysa o statünün koşullarıyla emekli olunuyor. Örneğin son devir Bağkur’lu iseniz bayanlarda 7.200 erkeklerde 9 bin günü doldurmanız gerekiyor. Bu çalışan bir periyot özel bölüm çalışanı olarak da prim ödemişse tüm devirlerin prim günlerinin birleştirilmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, aralık ayı sonunda düzenlemeyi açıklarken bunun için de çalışma yapıldığını duyurmuştu.
KAYNAK : Bloomberg HT
