[ad_1]
Milyonlarca işçi artırım için iktidarın iki dudağı ortasından çıkacak kararı beklerken bir yandan açlık sonunun altında geçim çabası veriyor.
Doğrudan 7 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni minimum fiyat sayısının belirlemesine yönelik süreç, yarın resmi olarak başlıyor.
İşveren heyetinin başkanlığını TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, emekçi heyetinin başkanlığını ise Türk-İş Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar yapacak.
Yeni minimum fiyat için talebini kamuoyuyla şimdi paylaşmayan Türk-İş, “İnsan onuruna yakışır” seviyede bir taban fiyat talep ettiğini belirtti. Türk-İş Lideri Ergün Atalay, “Açlık sonundan bir pazarlık olmaz onun üzerinden bir pazarlık olur” diyerek bu sayının altında pazarlık olmayacağını vurgulamıştı.
Asgari fiyat artırımı yalnızca 7 milyon civarında olduğu varsayım edilen taban ücretlileri değil, özel bölümdeki çabucak hemen tüm çalışanları ilgilendirdiği için dikkatle izleniyor.
ÇALIŞANLARIN ÇOĞUNLUĞU MİNİMUM ÜCRETLİ
DİSK-AR araştırmasına nazaran, Türkiye genelinde minimum fiyatın yüzde 20 fazlası ve altı bir fiyatla çalışanların oranı 2002’de yüzde 39,1 iken bu oran 2022’de yüzde 54,8’e yükselmişti.
Bu datalar ışığında çalışanların değerli bir kısmının minimum fiyat düzeyinde fiyat aldığı düşünüldüğünde pazarlığın daha da kritik olduğu görülüyor. Fakat Türkiye’de geçtiğimiz yıllarda yapılan artırımlara bakıldığında maaş artırımları süratle enflasyona ezildi.
2002’de minimum fiyatın iki katından fazla bir fiyatla çalışanların oranı yüzde 40,1 iken bu oran 2022’de taban fiyat ve ortalama fiyat makasının daralması sebebiyle yüzde 18,1’e düştü.
Türkiye’de 2022 enflasyonu TÜİK’e nazaran yüzde 64,27, ENAG’a nazaran yüzde 137,55 olmuştu. Kasım 2023 prestijiyle ise yıllık enflasyon TÜİK’e nazaran yüzde 62, ENAG’a nazaran yüzde 129 oldu.
Bu enflasyon sayılarına rağmen karşın 2022’nin birinci yarısında 4.253 TL olan minimum fiyat 2022’nin ikinci yarısında 5 bin 500 TL’ye, 2023’ün birinci yarısında 8 bin 506 TL’ye, 2023’ün ikinci yarısında ise 11 bin 402 TL’ye çıkmıştı. Fakat bu yıl yüksek enflasyon ortamı sürmesine karşın enflasyonda tek artırımın yapılacağı belirtildi.
TÜRKİYE DÜŞÜK ÜCRETLİLER LİGİNDE
Öte yandan milyonlarca çalışan minimum fiyatla açlık hududunun altında geçinmeye çalışırken Türkiye’nin Avrupa ülkeleri ortasındaki fiyat ve çalışan hakları karnesi de hayli makûs durumda.
Avrupa İstatistik Ofisi’ne (Eurostat) nazaran Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde en düşük taban fiyata sahip beşinci ülke oldu. 2013’te Türkiye’den düşük taban fiyata sahip 14 ülke varken, 2023’te bu sayı 4’e düştü.
ASGARİ FİYATLI AÇLIK HUDUDUNUN ALTINDA
Öte yandan milyonlar artırım beklese de geçmiş yıllardaki örneklere bakıldığında yapılan artırımların enflasyon karşısında süratle eridiği görüldü. Bilhassa 2021 ve 2022 yıllarında Türkiye iktisadının girdiği enflasyonist ortam çalışanların artırımlarını temel tüketim malları konusunda süratle eritti.
Asgari fiyat 2023 yılı için 11 bin 402 TL olarak belirlenmişti. Türk-İş bilgilerine nazaran 2023 Ocak’ta açlık hududu, 8 bin 864 TL’ye yükselerek taban fiyatın üzerine çıkmış böylelikle bu yılın birinci taban fiyatı işçinin eline geçmeden açlık sonunun altında kalmıştı.
2022’de yılın ikinci ayında açlık hududunun altında kalan minimum fiyat, 2023’te ise yılın daha birinci ayında, yani işçinin eline yeni minimum fiyat geçmeden açlık sonunun altında kalmıştı.
Türk-İş datalarına nazaran, 2022 Şubat’ta açlık hududu minimum fiyatın 300 TL üzerine çıkarak 4 bin 552 TL’ye yükselmiş; sene başındaki 4 bin 253 TL’lik minimum fiyatı sollamıştı.
2023 Kasım ayı itibariyle açlık hududu 14 bin 25 TL düzeyinde, yoksulluk sonu ise 45 bin 686 TL düzeyinde bulunuyor. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 18 bin 239 TL düzeyinde.
2005’te 31,5 CUMHURİYET ALTINI ALINABİLİYORDU
Öte yandan TL’nin döviz ve altın karşısındaki yüksek bedel kaybı, taban fiyatın rölâtif düzeyini de geriletiyor. 2005’te yıllık minimum fiyat ile 31,5 Cumhuriyet altını alınabilirken günümüzde ortalama 9,5 Cumhuriyet altını alınabiliyor.
Asgari fiyatla alınabilen altın sayısı döviz krizinin başladığı 2018’de 14,1, 2019’da 13,8, 2020’de 10,3, 2021’de 9,6, 2022’de ise 8,9 altın inmişti.
Asgari Fiyat,2022,Türkiye,Zam,Enflasyon,2023,Ücret,Açlık Hududunun Altında,Çalışanları,Milyon,Tl’ye,Türk-İş,Sınırı
Haber Kaynak : Sözcü
[ad_2]
