Enflasyonla çabada muvaffakiyet sağlayamayan Merkez Bankası (MB) devayı para basmakta buldu. Merkez Bankası banknot matbaasını gece gündüz çalıştırınca piyasadaki banknot ölçüsündeki artış yüzde 24’e gelerek son 10 yıl ortalamasının iki katına ulaştı.
Emisyon hacmi de bir yılda 2.5 kata yakın arttı. Enflasyon paranın kıymetini düşürdüğü için Merkez Bankası 200 TL’lik banknotların basımına tartı verdi. Yıl boyunca basılan her 6 banknottan yaklaşık 5’i 200 TL’lik banknotlardan oluştu.
Vatandaşın cebi, alım gücü düşen, adeta bozuk paraya dönüşen 200 TL’lik banknotlarla doldu. Merkez Bankası 2022 Faaliyet Raporu’na nazaran, 2022 yılına girildiğinde piyasada 2 milyar 855 milyon adet banknot bulunuyordu.
200, 100, 50, 20,10 ve 5 TL’lik kupürlerden oluşan bu banknotların sayısı yılın sonuna gelindiğinde 3 milyar 540 milyona yükseldi. Yani Merkez Bankası bir yıl içerisinde tam 685 milyon adet yeni banknotu basıp piyasaya sürdü.
MESAİLER 200 TL İÇİN
Banknot matbaası geçen yıl neredeyse tüm mesaisini 200 TL basımına harcadı. Basılan 685 milyon adet yeni banknotun 493 milyonu 200 TL, 72 milyonu 100 TL olmak üzere 565 milyonu büyük banknottan oluştu.
Artık neredeyse bir kıymeti kalmayan 50, 20,10 ve 5 TL’lik banknotlardan ise yalnızca 120 milyon adet basıldı. Son bir yılda piyasadaki 200 ve 100 TL’lik banknotların ölçü olarak hissesi yüzde 55’ten 61’e; kıymet olarak hissesi da yüzde 40.3’ten yüzde 56.6’ya fırladı. Yani vatandaş, fiyatı her geçen gün artan temel gereksinimlerini alabilmek için cebinde 200 TL ve 100 TL taşımak zorunda kaldı.
KAĞIT VE MÜREKKEP YETİŞMEDİ
Merkez Bankası para basmak için banknot matbaasını gece gündüz çalıştırınca banknot kağıdı ve mürekkep alımı için yaptığı harcamalar yüzde 92 oranında, yani yaklaşık 2 kat birden artarak 508 milyon liraya fırladı. Piyasadaki artırımlardan kendisi de olumsuz etkilenen Merkez’in para basımı dışındaki genel faaliyet masrafları de bir yılda 3.7 kat artışla 740 milyona çıktı. Bu artışta İstanbul’a taşınma kapsamında yapılan yüklü harcamalar tesirli oldu. Merkez’in maaş masrafındaki artış da yüzde 72’yi buldu.
KAYNAK : Sözcü
