Vatandaşların temel gereksinimlerini dahi karşılayamaz hale düştüğünü lisana getiren iktisatçı Prof. Dr. Burak Arzova, “Aniden yoksullaştık. Koca koca şirketlerimiz değersizleşti. Vaat edilenlerin hiçbiri olmadı. Artık tüm bu olmayanlar, bize olmuş üzere satılıyor. İşte İllüzyon bu” dedi. İnsanların temel gereksinimlerini karşılayabilir hale gelmeleri ile daha ‘üst ihtiyaçlar’ için harekete geçtiğini ileri süren ABD’li psikolog Abraham Maslow’un teorisine atıfta bulunan Arzova, “Maslow’un muhtaçlıklar hiyerarşisinde en alt basamağa düştük. Barınma, beslenme ve güvenlik gereksinimlerinin olduğu bu basamaktan bir türlü üst çıkamıyoruz” diye konuştu. Arzova, “Türkiye Modeli olarak isimlendirilen bu garip yapıya geçilirken mevcutta olan tüm aksilikler inkar edildi ve harika bir gelecek vaat edildi. Sonuçta, lakin savaş durumunda görülebilecek bir süratle artan çok yüksek bir enflasyonla karşılaştık” dedi. Arzova, Türkiye’de uygulanan siyasetleri, son kitabına ismini verdiği “İllüzyon Ekonomisi” ismiyle tanımlıyor…
■ Bize anlatılanlarla yaşadıklarımız ortasındaki farklar çok büyük. Buna karşın bu ‘illüzyon’ nasıl sürdürülebiliyor?
Aslında illüzyon sürmüyor. Bir yıl öncesine nazaran bulunduğu gelir düzeyinin altına düşmüş, oturduğu mesken kirada ise bir daha mevcut geliri ile birebir mahallede oturamayacak insanları nasıl ikna edebilirsiniz? Bölümler ortasındaki maaş uçurumları inanılmaz büyüdü. Profesör maaşları Türk-İş’in açıkladığı yoksulluk hududunda. 5-6 yıl evvel otomobil alabildiğiniz fiyatlara otomobilinizi kasko ettirebilir hale gelmişseniz hangi illüzyon buna engelleyebilir?
Çalışanın hissesi azaldı, sermaye bölümü büyüdü
■ İnançlı barınmanın değeri çok acı tecrübelerle gündemimizde birinci sırada. Konut piyasası için genel yorumunuz nedir?
Burada da bir illüzyon yaratıldı. Zelzele sonrasında gereksinim duyulan kalıcı konutlar güya bir yılda yapılacakmış üzere telaffuzlara rastlıyoruz. En âlâ ihtimalle 15-20 yıllık bir müddetten bahsediyoruz. Maslow’un gereksinimler hiyerarşisinde en alt basamağa düştük. Barınma, beslenme ve güvenlik gereksinimlerinin olduğu bu basamaktan bir türlü üst çıkamıyoruz. Ülke büyüyor ancak kimse büyümeyi hissedemiyor. Zira ülke büyümesi çalışanların aleyhine oldu. Fiyatlı çalışanların büyüme içerisindeki hissesi azaldı. Sermaye kısmı büyüdü.
Bırakın faizlerin düşmesini kredi bulunamıyor
■ Bu illüzyonun içinde resmi datalar de sorgulanıyor…
Rakamlar ve yaşadıklarımız bize gerçekleri gösteriyor. Örneğin cari açık azalacak denilmişti ancak cari açıkta tarihi rekorları ay be ay kırıyoruz. TÜİK evvelden her bir hususun o vakit yaklaşık 409 kalem vardı, her birinin aylık fiyat artışlarını açıklardı. O kalemler artık gözükmüyor. Bir ahenkleştirme münasebeti ile kaldırıldı. Şeffaf olmaktan çıktı. Artık bize tek bir sayı veriliyor ve bunun bu türlü olduğu söyleniyor. Biz halk olarak bu fiyatları çarşıda, pazarda ya da gittiğimiz rastgele bir yerde göremiyoruz. Kredi faizlerinin düşeceğinin söylenmesine karşılık bırakın faizlerin düşmesini krediler bulunamaz oldu.
Bu ‘model’ çalışmadı, kabul edilmeli
■ İktisat idaresi zelzele sonrası aldığı bir dizi tedbirle döviz talebini sonlandırmaya odaklandı. Bu manada nasıl bir durumla karşı karşıyayız?
En başından beri tek kaygı doların yükselişi. Para dolara gitmesin de nereye giderse gitsin diye düşünülüyor sanırım. Zira dolardaki yükselişin herkesin genlerine işlemiş bir ekonomik başarısızlık göstergesi olduğu düzgün biliniyor. Kurdaki yine yükselişin yeni bir enflasyon dalgasına sebep olacağı biliniyor. Ortada bir para siyaseti da olmadığından, kur yükselmesin diye mikro tedbirlerle günü kurtarmaya çalışıyoruz. Türkiye İktisat Modeli çalışmadı. Bunun kabul edilmesi gerekiyor. Fakat seçime kadar bu ekonomik yapıyla devam edileceği çok açık.
KAYNAK : Sözcü
