Geniş tarifli bayan işsiz sayısı 2022’de 4 milyonu aştı

Raporda, şu saptamalara yer verildi:

‘AFET BÖLGESİNDE BAYAN İSTİHDAMI YÜZDE 25,6’

“Deprem öncesi periyotta Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Şanlıurfa ve Diyarbakır vilayetlerinde bayanların işgücüne ve istihdama iştiraki oranları düşüktür. Bölgede işgücünün yüzde 73’ü (2 milyon 292 bin) erkeklerden, yüzde 26,7’si (837 bin) bayanlardan oluşmaktadır.

Toplam istihdamın; yüzde 74’ü olan 1 milyon 987 bini erkeklerden; yüzde 25,6’sı olan 695 bini ise bayanlardan oluşmaktadır. Zelzele ile birlikte de bayan istihdamının çok önemli bir formda düşeceği görülmektedir.

KADINLARIN YARISINDAN FAZLASI GÜVENCESİZ

Deprem bölgesindeki vilayetlerdeki bayanlar toplumsal garantiden mahrum. İstihdam edilen bayanların yarısından fazlası kayıt dışı çalıştırılıyor. Toplam bayan istihdamı içerisinde bayanların yüzde 52’si kayıt dışı çalıştırılmaktadır.

Bu da demek oluyor ki sarsıntı bölgesinde çalışan her iki bayandan biri 22 Şubat 2023 tarihinde açıklanan işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği üzere yardımlardan faydalanamayacak.

Deprem bölgesindeki bayanların işsizlik oranı, ülke genelindeki bayanların işsizlik oranından yüksektir. 2021 yılında ülke genelinde bayan işsizlik oranı yüzde 14,7 iken sarsıntı bölgesinde bu oran 2,1 puan fazla olarak yüzde 16,8’dir.

Türkiye’deki toplam bayan işsizliği 2021 yılında 1,5 milyondur. Toplam bayan işsizliğinin yaklaşık yüzde 10’ununu (141 bin bayandan fazlası) da sarsıntı bölgesinde yaşayan bayan işsizler oluşturmaktadır.

İSTİHDAMDA CİNSİYET AÇIĞI YÜZDE 36,4

AB ve OECD ülke ortalamaları seviyesinde bir karşılaştırma yaptığımızda bayanların çalışma hayatına iştiraki yıllar içerisinde artmadığı görülmektedir. OECD datalarına nazaran, Türkiye’de bayan istihdamı yüzde 34,3 iken erkek istihdamı yüzde 70,7’dir.

OECD ve AB üye ülkelerin ortalamalarına baktığımızda; kadın-erkek istihdam oranlarının birbirlerine yakın, münasebetiyle da istihdamda cinsiyet açığının daha düşük olduğunu görülmektedir.

OECD üye ülke ortalamasında bayan istihdamı yüzde 62,4, cinsiyet açığı yüzde 14,2; AB üye ülke ortalamasında yüzde 65, cinsiyet açığı yüzde 9,9 iken Türkiye’de bu oran ülke ortalamalarının yarısı kadar olup yüzde 34,3’tür. İstihdam da cinsiyet açığı ise yüzde 36,4’tür

2022’DE GENİŞ TARİFLİ BAYAN İŞSİZLİĞİ 4 MİLYONU AŞTI

Türkiye’de bayanların işsizlik oranları her geçen gün artmaktadır. OECD datalarına nazaran; Türkiye’de bayanların işsizlik oranı yüzde 12,7 ile AB ve OECD üye ülke ortalamalarının 2 katından fazladır. AB üye ülke ortalamalarında bayan işsizliği yüzde 6,4, OECD üye ülke ortalamasında ise yüzde 6,8’dir.

Son 5 yıllık periyoda detaylı olarak baktığımızda; dar tarifli bayan işsizlik oranı yüzde 14 civarındayken geniş tarifli bayan işsizlik oranının arttığını görmekteyiz. 2018 yılında dar tanımlı/resmi bayan işsiz sayısı 1,4 milyon kişi iken 2022 Aralık ayında 1,7 milyon şahsa yükselmiştir. Birebir periyotta ise geniş tarifli bayan işsizliği yüzde 23,5’ten 6 puan artarak yüzde 29,5’e yükselerek 4 milyon 82 bin kişiyi bulmuştur.

9 MİLYON 663 BİN BAYAN KONUT İŞLERİ YÜZÜNDEN ÇALIŞMA HAYATINA GİREMEDİ

Toplumsal açıdan bayanlara atfedilen mesken işleri, paklık, çocuk, yaşlı ve hasta bakımı üzere işler nedeniyle bayanların büyük bir kısmı çalışma hayatına katılamamaktadır.

2022 yılı 4. çeyrek datalarına nazaran 9 milyon 663 bin bayan konut işleri nedeniyle çalışma hayatına dâhil olamadığını belirtirken mesken işleri nedeniyle çalışma hayatında yer alamadığını belirten erkek verisi bulunmamaktadır.

Benzer bir biçimde ailevi ve ferdî nedenlerle çalışma hayatına dâhil olamadığını belirten bayan sayısı 2 milyon 286 bin kişi iken erkek sayısı yalnızca 466 bin kişidir.

HER 10 BAYANDAN 3’ÜNÜN TOPLUMSAL GARANTİSİ YOK

Toplam bayan istihdamının yüzde 32,5’i kayıt dışı ve garantisiz çalıştırılmaktadır. 2022 yılı 4. çeyrek bilgilerine nazaran 10 milyon 298 bin bayan istihdamının 6 milyon 951 bini (yüzde 67,4’ü) kayıtlı, 3 milyon 347 bini ise (yüzde 32,5’i) kayıt dışı çalıştırılmaktadır. Yani her 10 bayandan 3’ünün toplumsal garantisi yoktur.

ERKEKLER BAYANLARDAN FAZLA KAZANIYOR

Dünya genelinde gelir eşitsizliği bilhassa Covid-19 süreci ile başlayan derin ekonomik kriz ile birlikte daha da derinleşti ve istihdamda eşit bedelde işe eşit fiyat uğraşını de zorlaştırdı. Global seviyede bayanlar, erkeklere nazaran yaklaşık yüzde 20 daha az fiyat alıyor.

Küresel seviyede önemli bir eşitsizlik kelam konusu iken Türkiye’de de erkeklerin bayanlara nazaran yüzde 20,84 fazla kazandığı görülmektedir. Cinsiyete ve çalışma biçimlerine nazaran fiyat farkını incelediğimizde; bayan ve erkekler ortasındaki fiyat farkının olduğu çalışma biçimi yevmiyeli çalışan bayan ve erkeklerdedir.

Yevmiyeli çalışan erkekler, yevmiyeli çalışan bayanlara nazaran yüzde 47,39 daha fazla kazanmaktadır. Fiyatlı maaşlı çalışanlarda ise bu fark yüzde 16’dır. Fiyatlı çalışan erkekler, bayanlara nazaran yüzde 16 daha fazla kazanmaktadır.

ÇALIŞAN BAYAN FAKİR SAYISI 882 BİN KİŞİ

Türkiye’de yoksulluktan en fazla bayanlar etkilenmektedir. Erkeklerde yoksulluk 8,5 milyon kişi ile yüzde 20,8; bayanlarda yoksulluk ise 9 milyon kişi ile yüzde 21,8’dir. Çalıştığı ve bir geliri olduğu halde fakir olduğunu belirtenlerin cinsiyete nazaran durumunu incelediğimizde ise; erkek çalışanların, bayan çalışanlara nazaran daha fakir olduğu görülmektedir. Çalışan erkek fakir sayısı 2,8 milyon kişi ile yüzde 14,8 iken çalışan bayan fakir sayısı 882 bin kişi ile yüzde 10,6’dır.”