Uzun yıllardır hak arayışları bulunan EYT’li vatandaşların karşılığını merak ettikleri sorular cevap buluyor. Emeklilikte yaşa takılanların meselesini çözecek yasa teklifini Aralık ayı içerisinde TBMM’ye getireceklerini ve uygulamayı 2023 itibariyle başlatacaklarını söyleyen Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım mevzu hakkında yeni açıklamalarda bulundu.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili birinci kere ayrıntı paylaştı. EYT’li çalışana 5 puan formülü geleceğini tabir eden Alım, emekliliğe hak kazanılacak olan net tarihi de duyurdu.
EYT SON DURUM NEDİR?
Bakan Alım emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Alım, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar lakin eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Fakat işe başlangıcı geri çekmez. O denli bir şey yok.” dedi.
5 PUAN FORMÜLÜ
Emekli olanların işe devam etmesi durumunda, olağan çalışanlara nazaran primlerinin 5 puan yükseldiğini ve patronların EYT düzenlemesinin hayata geçmesi sonrasında, bu farkın kaldırılmasını istediğini vurgulayan, Alım, “Buna tahlil olarak patron emekli olan kişiyi çalıştırıyorsa devlete olağan çalışandan daha fazla prim ödüyor. Oradaki primi aşağı çekerek eşit düzeye getireceğiz. Yani patrona sen EYT’li olan bu çalışanını atma, çalıştır. Biz sana toplumsal güvenlik dayanak primi vereceğiz.” dedi.
EYT’lilerin kıdem tazminatı bahsiyle ilgili de Bakan Alım, “Bu hususta da Hükümetin birtakım formülleri var.” dedi. Alım, şu sözleri kullandı;
“Öncelikle bu büyük bir sorun değil. Zira patron kıdem tazminatını vergiden düşüyor. Ayrıyeten kıdem tazminatı ödemesini patron personeliyle kendi ortasında anlaşarak taksitlendirebilir.”
HÜKÜMETTEN KREDİ TALEBİ
Öte yandan patron EYT’lilerin kıdem tazminatını ödeyebilmek için kredi talebinde de bulunuyor. Lakin Hükumet bu mevzuya sıcak bakmıyor. Kıdem tazminatının patron tarafından hazır tutulması gerektiğine vurgu yapılıyor.
EYT’DEN 1.5 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLACAK
TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde bütçesinin sunumunu yapan Bakan Alım, EYT’li sayısının abartıldığı üzere 5 milyon ya da 8 milyon olmadığını, yaş koşulunun kaldırılmasıyla birlikte yaklaşık 1.5 milyon kişinin emekli olacağını söyledi.
EYT’lileri büyük kısmının emekçi olduğunu ve bunların yüzde 87’sinin de hala bir işte çalıştığını bildiren Alım, prim gün sayısı ve hizmet yılı kurallarına takılanların yasa gereği bu koşulları doldurmayı bekleyeceklerini belirtti.
Bilgin, EYT düzenlemesinin devreye girmesiyle birlikte patronların üzerinde değerli ölçüde kıdem tazminatı yükü oluşacağını, düzenlemenin gecikmesinde bu sıkıntılara ait yapılan görüşmelerin de tesirli olduğunu tabir etti.
SİGORTALILIK MÜDDETİ 20-25 YIL OLACAK
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım TBMM Plan Bütçe Kurulunda milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Bilgin, kimi milletvekillerinin ‘Bu sefer de prime takılanlar olacak’ kelamları üzerine, “8 Eylül 1999 öncesi prim kuralını değiştirmiyoruz. 5 bin ile 5 bin 400 prim gün kaidesini değiştirmiyoruz. Sigortalılık müddetini de 20-25 yıl olarak koruyoruz” dedi.
Yıl sonunda emekli olacaklardan sonra geriye kalan 4 milyon civarında kişinin de sigorta prim ve sigortalılık yılını doldurdukça emekli olacağını belirten Bakan Bigin, “Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme. Hudut koyan bir düzenleme değil” dedi.
Bilgin, geçtiğimiz yıl Toplumsal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) başlayan ilaç ve tıbbi materyal yolsuzluğu soruşturmasıyla ilgili birtakım bürokratlar hakkında savcılığa cürüm duyurusunda bulunduklarını bildirdi.
Bilgin, bugün yaptığı açıklamada EYT’lilerin problemini çözecek yasa teklifini Aralık ayı içerisinde TBMM’ye getireceklerini ve uygulamayı 2023 itibariyle başlatacaklarını söylemişti.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
Staj ve çıraklık devri sigortaların EYT için başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya Alım, “Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil esasen. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sıhhat sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem.” cevabını verdi.
EYT konusunda bir düzenlemenin çıkacağını bildiren Alım, bu düzenlemenin detaylarını gerekli hesaplamaların akabinde kamuoyuyla paylaşacaklarını lisana getirdi.
EYT NEDİR, KİMLER EYT’Lİ SAYILIYOR?
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden evvel olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. Çünkü 9 Eylül 1999 öncesinde yaş koşulu aranmaksızın prim günü ve sigortalılık müddeti kaideleri sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık mühleti kurallarının yanı sıra bir de yaş kaidesi getirildi. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden evvel olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık müddeti ve prim günü koşullarını sağlamış olmak gerekiyor.
EYT’Lİ KAÇ KİŞİ VAR?
AKP Genel Lider Yardımcısı Jülide Sarıeroğlu, katıldığı televizyon programında açıklamalarda bulundu. EYT ile ilgili Sarıeroğlu, şunları söyledi;
*Bu düzenleme yapıldıktan sonra birinci etapta emekli olacak kişi sayısı 1 milyonun üzerinde. Evrak bazlı yaklaşık 12.5 milyon emeklimiz var. Birinci etapta 1.5 milyona yakın kişinin emekli olacağı, sonra da sisteme girişin devam edeceği bir düzenleme olacak.
*Yaklaşık 3-4 milyon ortasında bir vatandaşımızın bu kapsamda olduğunu varsayım ediyoruz.
*Hepsi bir anda olmayacak. Natürel ayrıntılar için en yanlışsız ağız Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanımız, benim de hocam olan sayın Vedat Alım olacak.
