Et fiyatlarında yılbaşından itibaren yaklaşık yüzde 50 oranında artış olması, satıcının da tüketicinin de yansısına neden oluyor.
Artışın nedenleri konusunda ise farklı görüşler ortaya çıktı.
Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Eserleri Esnaf ve Sanatkârları Federasyonu Bölge Başkanvekili Veysel Günal, spekülasyon yapılarak et fiyatlarının arttığını söyledi.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) İdare Şurası Lideri Veteriner Dr. Ahmet Yücesan ise “Piyasada kırmızı ete gelen artırımın ne yaklaşan Ramazan ile ne şap hastalığıyla ne de daha evvel gündeme geldiği üzere sarsıntıyla hiçbir alakası yok. Bu büsbütün kendi ekonomik seyri içerisinde devam eden bir olgudur” diye konuştu.
‘ZAMLAR 1,5 AYDIR OTOMATİĞE BAĞLADI’
Türkiye Kasaplar, Besiciler Et ve Et Eserleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu Bölge Başkanvekili Veysel Günal, artırımların bir buçuk aydır otomatiğe bağlandığını belirtti.
“Sosyal medyadan kesmeyin 130, 140, 150 olacak diye spekülasyon yapıldı. Ortaya sarsıntının de girmesiyle karkas et 180 lira oldu” diyen Günal, “Sanki altın borsası üzere her hafta 10-20 lira zamlandı” dedi.
“Eskiden Ramazan ve Kurban bayramlarında gelirdi bu zam” diyen Günal, “Depremde 8 bine yakın hayvan öldü. Ramazan’ın gelmesiyle birlikte fırsatçılar etin üstünden devamlı oyunlar oynadı” diye konuştu.
KIYMA 112 TL’DEN 270 TL’YE ÇIKTI
Günal, şöyle devam etti:
“Orada sarsıntıda binlerce canımız gitti. Birkaç tanesi mal için ortalıkta spekülasyon yaptı. Tarım Bakanımız sağ olsun et ithalatını açıyor. İnşallah tüm vilayetlere kadar yayılır bu.
Şap hastalığı çıktı ancak Tarım Bakanımız bunun denetim altına alındığını ve aşıların üretildiğini söyledi. Birden fazla şap olmayan vilayetlerde bölümlerimiz devam ediyor.
Kıyma bundan bir buçuk iki ay evvel 112-120 lira ortasındaydı. Şu anda kıymanın kilosu 270 lira, kuşbaşı ise 275 lira. Lakin kuzu da onu takip ediyor, 130 liraydı karkas kuzu. Kemikli dediğimiz Balıkesir kuzusu da şu anda 170 lira. Burada fırsatçılık yapıyorlar.
Bakın bundan 3-4 ay evvel karkas etin kilosu 100 liraydı. Yılbaşında 130 lirayı buldu. Ancak maalesef bir buçuk ay içinde 180 lirayı buldu. Bugün 180 lira, yarın ve pazartesi ne olacağını bilmiyoruz.
Her gün yatıp kalkıyoruz artırım. Yani bu türlü giderse kasaplar için çok sıkıntı. Ancak biz kasap topluluğu olarak 145-150 bandına geri gelmesini bekliyoruz. Kasap topluluğu olarak biz bunu talep ediyoruz.”
ETBİR: ZELZELEYLE VE ŞAP HASTALIĞIYLA İLGİSİ YOK
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) İdare Heyeti Lideri Veteriner Dr. Ahmet Yücesan ise, et fiyatlarındaki artışın doğal olduğunu belirterek, “Şimdi bu bahiste şunu çok rahat söyleyebiliriz. Piyasada kırmızı ete gelen artırımın ne yaklaşan Ramazanla ne şap hastalığıyla ne de daha evvel tekrar konuşulduğu üzere zelzeleyle hiçbir alakası yok. Bu büsbütün kendi ekonomik seyri içerisinde devam eden bir olgudur” dedi.
“Son 3 ayda, yani yılbaşından bugüne yüzde 50 civarında bir olağandışı artırım gelmiş oldu” diyen Yüvesan, şöyle dedi:
“Yani şöyle olağandışı aslında geçen yıldan beri tedricen bu sayıya gelmiş olmasında bir külfet yoktu. Lakin son 2-3 ayda yüzde 50 üzere artırım gelmesi hayli piyasada tedirginlik yarattı. Yaklaşık şöyle söyleyelim, karkas et 170-180 lira ortasında toptan satılıyor. Piyasada yansıması da yani perakende dalında de bugün kesim etler 220 liradan 300 liraya kadar satılabiliyor.
ÜRETİM MALİYETLERİ TESİRLİ OLUYOR
Tabii bunu şöyle pahalandırmak lazım. Maliyet endeksi olarak karkas etin bu fiyatta olması tahminen olağan lakin alım gücü olarak 300 lira üzere bir sayıya etin alınması maalesef biraz sıkıntı. Yani olması gerekenin üzerinde bir fiyat var. Köpük yahut fahiş fiyat olarak söylenebilir.
Geçen hafta prestijiyle Avrupa Birliği ülkelerinden soğutulmuş taze karkaslar gelmeye başladı. Hatta birçok iş yerine işte kasaplara, marketlere dağıtılmaya başladı. Fiyatları biraz frenlemiş oldu. Yani yatay duruma geçildi fiyatlarda.”
Fiyat artışının geçmişten gelen üretim maliyetiyle ilgili olduğunu belirten Yücesan, “Enflasyonla alakalı yansımalardır. Bunun direkt birebir piyasaya açılmamasının nedeni az evvel konuştuğumuz üzere talepte bir artış, üretimde de biraz azalma olduğu için bu fiyat yavaş yavaş üst hakikat çıkmaya başladı. Lakin son iki hafta ya da 10 günden beri de bu yükselme seyri de paralele geçti. İşte 170-180 bandında iki haftadan beri devam ediyor” formunda konuştu.
İŞTE FİYATLARDAKİ SON DURUM
Ataşehir’de kasap dükkanı işleten Onur Dinç, “Son vakitlerde et fiyatlarındaki artışının esas sebebi zelzele. 11 vilayetimizde olan sarsıntılardan, son haftalarda çıkan şap hastalığından ve Ramazan öncesi olduğundan ötürü genel fiyatlarda bir yükseliş görülüyor. Şu an Ataşehir Mustafa Kemal Mahallesi’ndeyiz. Ben de şu an dana döş kıyma 229 lira, dana kuşbaşı 240 lira, Kuzu pirzola 325 lira, dana antrikot 300 lira. Yani şu periyotta fiyat artışı evet biraz olağan açıkçası” dedi.
Fatih’te kasap dükkanındaki et fiyatlarını aktaran Abdullah Arslan, “Şu an bizde kemikli kuzu 170 lira. Kemiksiz kuşbaşı kuzu, 235 lira. Dana döşümüz 180 lira. Dana kemiksiz kuşbaşı 250 lira. Yağsız kıyma şu an 250 lira. Şu an dana antrikotta 290 lira. Pirzola 300 lira, kaburga kuzu 160 lira. Şu an fiyatlar bayağı yüksek” diye konuştu.
Öte yandan İstanbul’da ilçelere nazaran et fiyatlarında da farklılık olduğu görülüyor. Ataşehir’de kıymanın kilosu 229, Esenler’de 270, Fatih’te ise 250 liradan satılıyor. (DHA)
KAYNAK : Sözcü
